موتور پمپ

پمپ آب بنزینی

پمپ آب بنزینی (gasoline water pumps) یک پمپ آب سیار به همراه موتور محرک است که در کاربردهای متنوعی استفاده می‌شود. این پمپ جزو متداول‌ترین پمپ‌ها در کاربردهای کشاورزی بوده و به دلیل قیمت پایین، استفاده از آن بسیار رایج است. موتور محرک این پمپ، موتور احتراق داخلی با سوخت بنزین است که می‌تواند دوزمانه یا چهارزمانه باشد.

پمپ‌های آب بنزینی از نوع پمپ‌های گریز از مرکز ساخته می‌شوند. این پمپ‌ها مستقیماً به‌وسیله‌ی شفت به موتور متصل هستند. موتورهایی که در این پمپ‌ها استفاده می‌شود، معمولاً توان بالایی دارند و به همین دلیل این پمپ‌ها می‌توانند دبی بالایی را پمپاژ کنند.

کاربردهای پمپ آب بنزینی

به دلیل قابلیت جابجایی و پمپاژ سیال دارای مواد جامد، موتورهای بنزینی برای رنج گسترده‌ای از کاربردها استفاده می‌شوند. این پمپ‌ها می‌توانند آب جمع‌شده در ساختمان‌ها را در زمان کوتاهی تخلیه کرده و برای بسیاری از کاربردهای مشابه استفاده شوند. در ادامه، تعدادی از کاربردهای متداول این پمپ‌ها آورده شده‌اند.

• انتقال آب در مزارع کشاورزی
• انتقال سیال و مخلوط کردن آن با سایر سیالات در صنایع شیمیایی
• پمپاژ پساب
• پمپاژ آب در پروژه‌های عمرانی

مزایای پمپ آب بنزینی

1.       توان بالا

پمپ‌های آب بنزینی توان بالایی داشته و در مقایسه با سایر پمپ‌ها، می‌توانند حجم بیشتری از آب را با فشار بالاتری پمپاژ کنند. این ویژگی در کاربردهایی مانند پمپاژ آب در پروژه‌های عمرانی و کاربردهای کشاورزی مزیت بزرگی به‌حساب می‌آید؛ زیرا در این کاربردها نیاز به پمپاژ حجم بسیار بالایی از آب وجود دارد.

2.       قابل‌حمل بودن و تنوع کاربرد

بسیاری از پمپ‌ها قابلیت انتقال به محل دیگر را ندارند و برای کار، باید در مکان ثابتی نصب شوند اما شما می‌توانید پمپ‌های آب بنزینی یا موتورپمپ‌ها را به هر مکانی منتقل کرده و به‌راحتی از آن استفاده کنید. در کاربردهای کشاورزی و به‌خصوص در آبیاری بارانی معمولاً نیاز است تا تجهیزات آبیاری روی ماشین‌ها سوار شده و به‌صورت متحرک استفاده شوند. به همین دلیل این پمپ‌ها در کاربردهای کشاورزی به‌صورت گسترده استفاده می‌شوند.

برخی از پمپ‌های آب بنزینی قدرت و ویژگی‌های لازم برای پمپاژ آب آلوده و دارای اجسام جامد را دارند که برای جلوگیری از آب‌گرفتگی در بسیاری از شرایط، گزینه‌ی ایده‌آلی به‌حساب می‌آیند.

3.       موتور با اطمینان بالا

موتورهای بنزینی جزو موتورهایی به‌حساب می‌آیند که در صنعت، ضریب اطمینان بسیار بالایی دارند. بسیاری از برندهای مشهوری که از این موتورها استفاده می‌کنند، موتورپمپ‌هایی با کیفیت بالا تولید می‌کنند که طول عمر بسیار بالایی دارند.

مقایسه پمپ آب بنزینی با الکتریکی

متداول‌ترین نوع محرک پمپ، موتورهای بنزینی و الکتریکی هستند؛ بنابراین، اولین سؤال در رابطه با انتخاب یک پمپ، این است که شما به کدام یک از این دو نوع پمپ نیاز دارید. موتورهای بنزینی و الکتریکی تفاوت بسیار زیادی داشته ویژگی‌های آن‌ها، هرکدام را برای استفاده در طیف خاصی از کاربردها مناسب می‌سازد. به همین دلیل، در ادامه یک موتور بنزینی را با یک موتور الکتریکی مقایسه می‌کنیم تا با استفاده از ویژگی‌هایی که مشخص می‌شوند، به‌راحتی پمپ مناسب برای کاربرد خود را انتخاب کنید.

1.       توان

یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌هایی که کاربران پمپ در رابطه با استفاده از آن در کاربردهای متفاوت دارند، تأمین توان موردنیاز در طول مدت‌زمانی است که قرار است از پمپ استفاده شود. برای کاربردهای صنعتی با توان بالا مانند پمپاژ سیالات با دبی بالا و پالایشگاه‌ها، موتورهای بنزینی مناسب‌تر هستند؛ زیرا این موتورها می‌توانند فشار بالایی را که برای این کاربردها نیاز است، تأمین کنند. این فشار در برخی از کاربردهای ذکرشده تا 500 بار نیز می‌رسد. در سایر کاربردهایی که به فشار متوسط نیاز است، پمپ‌های بنزینی و الکتریکی عملکردی مشابه داشته و می‌توان از هر دو نوع استفاده کرد.

2.       میزان صدا

استفاده از موتورهای بنزینی به دلیل ایجاد صدای زیاد در کاربردهایی که محدودیت‌هایی در رابطه با حداکثر صدای مجاز وجود دارد، امکان‌پذیر نیست. این پمپ‌ها به دلیل داشتن موتورهای احتراق داخلی و انفجار سوخت داخل سیلندرها، صدای بالایی ایجاد می‌کنند که آزاردهنده است. در مقابل در بسیاری از کاربردهای کشاورزی، صنعتی و تجاری، فضای بسیار بزرگی وجود داشته و وجود صدا، معیاری برای انتخاب تجهیزات مکانیکی نیست و به همین دلیل، می‌توان در این کاربردها از پمپ‌های بنزینی استفاده کرد.

3.       نگهداری

موتورهای بنزینی دارای قطعات مکانیکی زیادی بوده و نیاز به بازرسی و نگهداری زیادی دارند. مواردی مانند سطح روغن، سیستم خنک‌کاری و سایر قطعات برای تضمین عملکرد روان باید به‌صورت دوره‌ای بررسی شوند. در مقابل، موتورهای الکتریکی، دستگاه‌های بسته‌‌ای هستند که به نگهداری بسیار کمتری نیاز دارند.

4.       اندازه و کاربرد

وابسته به کاربرد شما، اندازه و قابلیت تغییر مکان می‌توانند معیارهای مهمی باشند. درصورتی‌که اندازه‌ی سیستم پمپاژ مهم است، پمپ‌های بنزینی انتخاب مناسبی نیستند؛ زیرا این پمپ‌ها به دلیل همراه بودن با موتور احتراق داخلی، حجم زیادی داشته و نیاز به فضای باز و هوا برای خنک‌کاری دارند. در مقابل، موتورهای الکتریکی را می‌توان در فضاهای محدود و کوچک، استفاده کرد. موتورهای بنزینی را می‌توان به‌راحتی جابجا کرد و به همین دلیل، این موتورها در کاربردهایی مانند تجهیزات تمیزکاری تجاری یک انتخاب مناسب هستند. نکته‌ی مهمی که در رابطه با استفاده از پمپ‌های بنزینی باید در نظر بگیرید، این است که این موتورها به دلیل انتشار گازهای سمی نباید در محیط‌های بسته استفاده شوند.

5.       زمان استفاده

یک موتور بنزینی وابسته به ظرفیت مخزن سوخت می‌تواند زمان استفاده‌ی بیشتری از یک موتور الکتریکی به همراه باتری داشته باشد. به‌علاوه می‌توان به‌راحتی، مخزن سوخت موتور بنزینی را پر کرد اما در کاربردهای سیار، شارژ باتری سخت‌تر بوده و به زمان بیشتری نیاز دارد.

6.       قیمت

در محاسبه‌ی قیمت یک موتورپمپ، دو معیار اصلی وجود دارد. معیار اول، هزینه‌ی اولیه یا همان قیمت موتورپمپ و معیار دوم، هزینه‌های جاری است. به دلیل اینکه در موتورهای بنزینی، قطعات و بخش‌های بیشتری وجود دارد، قیمت این پمپ‌ها بیشتر از پمپ‌هایی با موتور الکتریکی است اما هزینه‌ی اولیه، تنها یکی از معیارهای انتخاب است و نمی‌توان تنها بر اساس آن، تصمیم گرفت. تغییرات بازار و اتفاقاتی که در جهان پیش می‌آید، می‌تواند این قیمت‌ها را تغییر دهد. برخلاف موتورهای بنزینی که در دهه‌ی اخیر قیمت آن‌ها پایین آمده، قیمت موتورهای الکتریکی تغییر چندانی نداشته است. هزینه‌ی تعمیر و نگهداری پمپ‌های بنزینی در کل، بالاتر است که باید در محاسبات مالی، در نظر گرفته شود.

انتخاب پمپ آب بنزینی

انتخاب یک پمپ بنزینی بر اساس معیارهای مختلفی که مربوط به کمیت‌های عملکرد و شرایط کاری پمپ هستند، انجام می‌شود. در ادامه، مهم‌ترین معیارهایی که در انتخاب یک پمپ بنزینی مناسب برای یک کاربرد مخصوص استفاده می‌شوند را بررسی می‌کنیم.

1        ظرفیت یا دبی

این کمیت، مقدار آبی است که پمپ می‌تواند در واحد زمان جابجا کند. بعد این کمیت، حجم بر زمان است و با واحدهایی مانند گالن بر دقیقه، لیتر بر دقیقه و مترمکعب بر ساعت نشان داده می‌شود.

2        توان

میزان انرژی که برای عملکرد مؤثر پمپ موردنیاز است، توان پمپ است. معمولاً توان پمپ‌ها با واحد کیلووات یا اسب بخار نمایش داده می‌شود.

3        هد

هدی که یک پمپ ایجاد می‌کند همان فاصله‌ی عمودی است که پمپ می‌تواند آب را تا آن نقطه پمپاژ کند. واحد هد، متر یا فوت است. هد حداکثر، هدی است که در آن نقطه، دبی پمپ برابر صفر می‌شود؛ بنابراین هنگام انتخاب یک پمپ، توجه کنید که هد ایجادشده در حین کار، بسیار کمتر از هد حداکثر خواهد بود.

4        کیفیت آب

کیفیت آبی که قرار است پمپاژ شود، باید مشخص باشد. درصورتی‌که هر نوع آلودگی مانند سنگ‌ریزه، پساب یا مواد جامد در آب وجود داشته باشد، باید پمپی متناسب با این شرایط انتخاب شود.

5        اندازه‌ی لوله‌ها

اندازه‌ی ورودی و خروجی پمپ باید متناسب با اندازه‌ی لوله‌های ورودی و خروجی باشد. سایز لوله‌ی ورودی می‌تواند یک یا دو سایز بیشتر از سایز ورودی پمپ باشد اما بهتر است سایز لوله‌ی خروجی و خروجی پمپ برابر باشند.

6        امکانات موتور

به دلیل پیچیدگی و تعداد بالای قطعات، موتور پمپ‌های بنزینی هزینه‌ی بیشتری از بخش پمپ دارد. در مقایسه با موتور، پمپ گریز از مرکز متصل به آن دارای طراحی ساده‌ای بوده و تنها یک قطعه‌ی متحرک دارد؛ به همین دلیل تفاوت اکثر پمپ‌های بنزینی در بخش موتور است. موتور این پمپ‌ها می‌تواند امکانات بسیار متنوعی داشته باشد. یکی از این امکانات، نحوه‌ی استارت موتور است. امروزه بسیاری از سازندگان برای راحتی کاربر از استارت‌های برقی استفاده می‌کنند. در این حالت، برای شروع به کار، کافی است تنها یک دکمه را فشار دهید. این نوع استارت، موتور را برای خریدار، جذاب جلوه می‌دهد اما در مقابل، نیاز به الکتروموتور و باتری دارد که هزینه‌ی موتور را بالا می‌برد. نحوه‌ی استارت در موتورهای بنزینی که به‌صورت اقتصادی طراحی شده‌اند، به‌صورت هندلی است. از دیگر امکانات موتور، خاموش شدن خودکار در صورت گرم شدن بیش‌ازحد است که برای جلوگیری از آسیب به موتور، مزیت بزرگی به‌حساب می‌آید.

قطعات پمپ آب بنزینی

امروزه پمپ‌های آب بنزینی توسط بسیاری از شرکت‌ها طراحی و تولید می‌شوند و هر یک از این شرکت‌ها دانش فنی به‌خصوص خود را در این زمینه پیاده می‌کند. به همین دلیل، پمپ‌های بنزینی دارای ویژگی‌ها و قطعات متفاوتی هستند اما در کل می‌توان گفت که این پمپ‌ها قطعات مشترک زیادی دارند. در شکل زیر، قطعات یک پمپ بنزینی متداول را مشاهده می‌کنید.

1. فیلتر آب
2. قطعه محکم کننده
3. واشر کوپلینگ آب‌بندی
4. پیچ شش‌گوشه
5. واشر تخت
6. درگاه ورودی آب
7. درپوش
8. رینگ آب‌بندی
9. رینگ آب‌بندی- درگاه ورودی آب
10. بدنه
11. پیچ شش‌گوش
12. رینگ آب‌بندی- درگاه خروجی آب
13. درگاه خروجی آب
14. اُرینگ
15. درپوش
16. رینگ آب‌بندی
17. تیغه راهنما
18. پروانه
19. آب‌بندی مکانیکی
20. پیچ شش‌گوش داخلی
21. قطعه فاصله‌دهنده آلومینیومی
22. واشر آب‌بندی- کاور بدنه
23. کاور بدنه
24. واشر تخت بزرگ
25. هندل
26. مهره
27. فلنج اتصال
28. یاتاقان
29. خار فنری
30. موتور
31. پیچ شش‌گوش داخلی
32. شفت
33. واشر تخت
34. واشر فنر
35. پیچ شش‌گوش داخلی
36. یاتاقان ضربه‌گیر
37. واشر تخت بزرگ
38. پایه- موتور
39. قاب
40. پیچ فلنج
41. پیچ شش‌گوش
42. مهره

استفاده از پمپ آب بنزینی

روند شروع به کار پمپ‌های بنزینی، نسبتاً ساده بوده و با مطالعه‌ی دستورالعمل‌ها می‌توان به‌آسانی این کار را انجام داد. نکته‌ای که در رابطه با شروع به کار این پمپ‌ها باید در نظر گرفته شود، پر بودن پمپ از آب است. درصورتی‌که پمپ پر از آب نباشد، روشن کردن آن برای چند دقیقه می‌تواند آسیب جدی به آب‌بندی‌ها وارد کند. به همین دلیل، در ادامه، روند پر کردن پمپ با آب توضیح داده می‌شود.

• پمپ‌های بنزینی یک ورودی مخصوص برای پر کردن با آب دارند. یک لوله‌ی آب را به این ورودی متصل کنید.
• آب را کاملاً باز کرده و اجازه دهید آب از ورودی مخصوص پر کردن پمپ وارد شده و خط مکش پر از آب شود. با استفاده از شیر فشار پمپ می‌توان پر شدن خط مکش را تشخیص داد. برای پمپ‌های مختلف، فشار پر شدن خط مکش متفاوت است اما زمانی که این اتفاق می‌افتد، فشارسنج پمپ در محدوده‌ی کاری که مشخص شده، قرار می‌گیرد. می‌توان این محدوده را از دستورالعمل‌های پمپ پیدا کرد.
• ورودی خط مکش (که معمولاً دارای فیلتر است) را در منبع آبی که قرار است پمپاژ شود، قرار دهید.
• خروجی خط رانش را در نقطه‌ای به‌دوراز محل ورودی پمپ قرار دهید. در زمان شروع به کار، بهتر است ارتفاع خط رانش، کمتر از ارتفاع خط مکش باشد.
• پمپ را روشن کنید. زمانی که پمپ شروع به کار می‌کند، آب از دو بخش خط مکش و خط پر کردن پمپ به‌صورت هم‌زمان وارد پمپ می‌شود. با پایدار شدن عملکرد پمپ و به حداکثر رسیدن دبی، آب قسمت پر کردن پمپ را قطع کنید.

نگهداری از پمپ آب بنزینی

پمپ‌های آب بنزینی جزو تجهیزات مکانیکی هستند که در صورت استفاده‌ی درست و انجام تمام دستورالعمل‌های سازنده در رابطه با بررسی و نگهداری، می‌توانند طول عمر بسیار طولانی داشته باشند. این پمپ‌ها جزو تجهیزاتی هستند که نیاز به بازرسی و نگهداری زیادی دارند و برخی از بخش‌های این دستگاه‌ها باید به‌صورت دوره‌ای بررسی شود. مهم‌ترین اقدام برای نگهداری صحیح از یک پمپ آب بنزینی، بررسی سطح روغن قبل از شروع به کار و تعویض دوره‌ای آن است. مدت‌زمان تعویض روغن وابسته به خصوصیات موتور و میزان استفاده از آن متفاوت است اما اکثر سازندگان، مدت‌زمان 6 ماه را توصیه می‌کنند. علاوه بر روغن، فیلتر هوا نیز باید در هر بار استفاده، بررسی شده و در زمان مشخصی (معمولاً 3 ماه) تعویض شود. علاوه بر روغن و فیلتر هوا، برخی از قطعات موتور مانند شمع‌ها و مخزن سوخت باید هر چند سال یک‌بار تمیز شوند تا رسوباتی که به دلیل ناخالصی‌های سوخت در آن‌ها جمع شده، از بین برود.

عیب‌یابی و تعمیر موتور آب بنزینی

ایراد	منشأ مشکل	راه‌حل
مشکل در استارت موتور	تنظیمات نادرست استارت	مراحل استارت را از دستورالعمل‌ها مطالعه کرده و تنظیمات الکتریکی و مکانیکی موتور را در حالت مناسب قرار دهید.
	تنظیمات نادرست کاربراتور	به دستورالعمل‌ها مراجعه کنید.
	ایراد در شمع‌ها	شمع‌ها را تمیز کرده و در صورت نیاز، تعویض کنید.
	کثیف بودن فیلتر سوخت	فیلتر سوخت را تعویض کنید.
موتور شروع به کار می‌کند اما توان پایینی دارد.	تنظیم نادرست شیر خفانش	شیر را باز کنید.
	وجود آلودگی در درپوش شمع‌ها	محل موردنظر را تمیز کرده و در صورت نیاز، قطعات را تعویض کنید.
	وجود گردوغبار زیاد در فیلتر هوا	فیلتر را تمیز یا تعویض کنید.
	تنظیم نادرست کاربراتور	به دستورالعمل‌ها مراجعه کنید.
عملکرد ناپایدار موتور	تنظیمات نادرست ایراد در شمع‌ها	به دستورالعمل‌ها مراجعه کنید.
موتور تحت بار، توان پایینی دارد.
دود زیاد	تنظیم نادرست کاربراتور	به دستورالعمل‌ها مراجعه کنید.