تعمیر و سرویس مونو پمپ
مونو پمپ‌ها یا پمپ‌های ماردونی از دسته‌ی پمپ‌های جابجایی مثبت محسوب می‌شوند و معمولا برای پمپاژ سیالات غلیظ (ویسکوزیته بالا) در صنایع معدنی، پمپاژ رنگ، انتقال گل حفاری و … استفاده می‌شوند. در این پمپ‌ها یک ماردون فلزی به عنوان روتور درون یک مارپیچ به عنوان استاتور قرار دارد و با شروع به کار پمپ ماردون می‌چرخد و باعث پمپاژ سیال در راستای محور آن می‌شود.
به طور کلی هر تجهیز صنعتی مانند مونو پمپ برای اینکه بیشترین بازدهی و بالاترین طول عمر را داشته باشد به سرویس و نگهداری نیاز دارد اما خراب شدن آن هم دور از انتظار نیست و در این صورت باید مطابق با دستورالعمل‌های سازنده و توسط متخصصین با تجربه تعمیر و اصلاح شود. جداول زیر شامل خرابی‌های رایج، علت و راه‌حل تعمیر آنها در مونو پمپ است و برای تعمیر آن کمک کننده خواهد بود:
| نشانه خرابی | کد علت و راه‌حل تعمیر آن |
|---|---|
| کار نکردن پمپ (عدم توانایی پمپ در پمپاژ سیال) | ۱،۲،۳،۴،۵،۶،۷،۸،۹،۱۰،۱۱،۱۲،۱۵ |
| عدم توانایی پمپ در مکش سیال | ۳،۴،۵،۶،۷،۱۱،۱۴،۱۵،۱۶،۱۷،۱۸،۱۹ |
| کم بودن دبی خروجی | ۲،۳،۹،۱۳،۱۴،۱۷،۱۸،۱۹،۲۰،۲۱،۲۲ |
| ارتعاشات بیش از اندازه پمپ | ۵،۹،۱۳،۱۴،۱۶،۱۸،۲۱،۲۳،۲۴ |
| گریپاژ پمپ | ۲،۳،۴،۵،۶،۱۷،۱۸،۱۹،۲۱،۲۳،۲۴ |
| آسیب دیدگی استاتور یا روتور | ۲،۳،۴،۵،۶،۸،۹،۱۴،۱۶،۱۷،۱۸ |
| نشتی | ۳،۴،۵،۹،۱۱،۱۵،۱۹،۲۲ |
| گرمای بیش از اندازه موتور | ۱،۲،۴،۹،۱۱ |
| فشار نامناسب خروجی | ۱۸ |
کد علت و راه‌حل تعمیر آن در جدول زیر آورده شده‌است:
| کد | علت | راه‌حل |
|---|---|---|
| ۱ | چسبندگی بین روتور و استاتور به دلیل کار نکردن پمپ برای طولانی مدت | روانکاری استاتور و روتور با گلیسیرین یا روغن |
| ۲ | فشار اضافی روی خروجی پمپ | افزایش ظرفیت پمپ یا توان الکتروموتور تغییر سیستم لوله‌کشی |
| ۳ | گرفتگی خطوط لوله | بررسی خطوط لوله برای وجود هر گونه ماده اضافی و حذف آن در صورت وجود |
| ۴ | دمای بالای سیال خارج از محدوده طراحی پمپ به طوری که باعث انبساط استاتور و گیر کردن استاتور و روتور به هم شود. | کاهش دمای سیال تا حد امکان |
| ۵ | ذرات جامد بزرگ‌تر از حد طراحی پمپ | کاهش سرعت پمپ نصب صافی روی خط مکش |
| ۶ | رسوب گذاری یا کریستاله شدن سیال در هنگام کار نکردن پمپ | دمونتاژ پمپ و تمیز کردن آن |
| ۷ | یخ زدن سیال به دلیل پایین بودن دمای آن | تخلیه پمپ از سیال در هنگام استفاده نکردن از آن |
| ۸ | ناسازگاری شیمیایی استاتور با سیال | بررسی سازگاری شیمیایی و تغییر پمپ در صورت نیاز |
| ۹ | سرعت پایین یا بالای پمپ | بررسی سرعت الکتروموتور، ولتاژ و فرکانس برق |
| ۱۰ | ویسکوزیته بالای سیال | بررسی مشخصات پمپ و تعویض پمپ در صورت نیاز |
| ۱۱ | فرسودگی گلندپکینگ‌ها | بررسی و تعویض گلندپکینگ‌ها |
| ۱۲ | وجود مشکل در تنظیمات اینورتر یا سیستم برق رسانی و سیم کشی | بررسی تنظیمات اینورتر یا سیستم برق رسانی و سیم کشی |
| ۱۳ | ورود هوا از طریق خط مکش و آب‌بندها و اتصالات | بررسی خط مکش و تعویض آب‌بندها در صورت نیاز سفت کردن پیچ اتصالات |
| ۱۴ | زیاد بودن ارتفاع مکش | بررسی فشار ورودی و فیلترهای نصب شده روی خط ورودی اطمینان از باز بودن شیرهای خط مکش |
| ۱۵ | برعکس بودن جهت چرخش | بررسی جهت چرخش |
| ۱۶ | کارکرد پمپ در شرایط کاویتاسیون | بررسی سطح سیال در مخزن مکش بررسی خط مکش برای حذف تلفات بیش از حد ناشی از اصطکاک کاهش سرعت پمپ افزایش قطر لوله ورودی به پمپ |
| ۱۷ | خشک کار کردن پمپ | نصب سنسور محافظت کننده پمپ در صورت خشک کار کردن |
| ۱۸ | فرسودگی استاتور یا روتور | تعویض استاتور یا روتور |
| ۱۹ | ویسکوزیته بالای سیال | بررسی مشخصات پمپ و تعویض پمپ در صورت نیاز |
| ۲۰ | وجود حباب‌های هوا در سیال | بررسی سطح سیال در مخزن مکش کاهش سرعت پمپ بیشتر کردن عمق خطوط لوله مکش در مخزن |
| ۲۱ | خرابی گیربکس | بررسی گیربکس و تعمیر آن |
| ۲۲ | فرسودگی آب‌بندهای مکانیکی | تعویض آب‌بندهای مکانیکی |
| ۲۳ | خمیدگی یا شکستگی شافت محرک | بررسی شافت و تعویض آن در صورت نیاز |
| ۲۴ | فرسودگی برینگ‌ها | تعویض برینگ‌ها |
سرویس و نگهداری مونو پمپ
مونو پمپ‌ها برای اینکه عملکرد بهتر و طول عمر بیشتری داشته باشند نیاز به سرویس و نگهداری منظم دارند. سرویس و نگهداری مونو پمپ‌ها در زیر در قالب چند نکته بیان شده‌است:
- پمپ باید به طور منظم و با در نظر گرفتن نوع کاربری و سیال برای حذف رسوبات احتمالی تمیز و شسته شود. برای تمیز کردن پمپ یا می‌توان از طریق پورت‌های محفظه پمپ این کار را انجام داد یا می‌توان پمپ را دمونتاژ کرد. برای تمیز کردن پمپ اگر نیاز به دمونتاژ پمپ است، باید از خاموش بودن موتور الکتریکی و عدم چرخش ناگهانی آن اطمینان حاصل کرد.
- سطوح قسمت‌های متحرک پمپ مانند برینگ‌ها نیاز به روانکاری دارند به همین منظور باید سطح روغن و کیفیت آن به طور منظم بررسی شود و در صورت نیاز روغن اضافه یا تعویض شود.
- مکانیکال سیل‌ها یا همان آب‌بندهای مکانیکی نباید فرسوده باشند زیر باعث نشتی می‌شوند برای همین این قطعات مکانیکی باید به صورت مرتب چک و در صورت نیاز تعویض شوند.
- موتور الکتریکی از چند جنبه باید مورد بررسی و چک قرار گیرد.
الف) تجمع احتمالی گرد و غبار و کثیفی در دریچه‌های موتور و سیم‌پیچ‌ها باید بررسی شود و در صورت نیاز طبق دستورالعمل‌های سازنده تمیز شود.
ب) گرمای بیش از اندازه موتور باید بررسی شود و عامل آن کشف و اصلاح شود.
ج) سیم‌پیچ‌ها باید از نظر خرابی عایق با مگا اهم‌متر چک شوند.
- قطعات پمپ باید به طور مرتب از نظر ساییدگی، پارگی و خوردگی بررسی و قطعات فرسوده تعویض شوند.
- تمامی کارهای انجام شده در تعمیر یا سرویس و نگهداری مونو پمپ بهتر است با ذکر تاریخ ثبت و یادداشت شوند تا برای سرویس های بعدی بتوان به آن مراجعه کرد.
- مونتاژ و دمونتاژ پمپ برای تعمیر یا سرویس آن باید با ابزار مناسب و به وسیله تکنسین‌های باتجربه انجام شود.
