Search
Close this search box.
Search
Close this search box.
ویرایش محتوا

نگهداری و تعمیر موتور پمپ

فرم سایدبار
جدول موضوعات

موتور پمپ یک تجهیز صنعتی پر کاربرد برای پمپاژ آب در آبیاری مزارع و باغ‌ها به حساب می‌آید. این پمپ‌ها معمولا در صورت عدم دسترسی به شبکه برق استفاده می‌‏شوند و در قطرهای 1 تا 4 اینچ در بازار موجود هستند. این تجهیز صنعتی از یک موتور احتراق داخلی و یک پمپ گریز از مرکز تشکیل شده است که برای سهولت در جابجایی روی یک شاسی با هم کوپل می‌‏شوند. انرژی مکانیکی پروانه پمپ از موتور دیزلی یا بنزینی تامین می‌‏شود و سبب افزایش فشار در سیال و انتقال آن می‌‏شود.

موتور پمپ آب کشاورزی
موتور پمپ آب کشاورزی

شناخت اجزا اصلی و نحوه عملکرد موتور پمپ در تعمیر و نگهداری این تجهیزات صنعتی مفید خواهد بود. این پمپ‌ها از یک مجموعه موتور احتراق داخلی بنزینی یا گازوئیلی و یک پمپ سانتریفیوژ تشکیل شده‌اند. مجموعه موتور در این پمپ‌ها شامل پیستون، سیلندر،‌ شاتون، میل لنگ، سیستم سوخت رسانی و سیستم جرقه زنی (شمع) است. مجموعه پمپ نیز شامل پروانه، محفظه (بدنه)، قسمت مکش و تخلیه و آب‌بندها می‌شود. گردش میل لنگ کوپل شده با محور پمپ در اثر احتراق سوخت، سبب گردش پروانه و در نتیجه مکش و پمپاژ آب می‌شود.

 

اجزا اصلی موتور پمپ
اجزا اصلی موتور پمپ

تعمیر موتور پمپ

تعمیر موتور پمپ در صورت عدم توجه به دستورالعمل‌های تعمیر و نگهداری، فشار کاری و فرسودگی قطعات ضروری می‌شود. عیب یابی قدم اول مرحله در تعمیر موتور پمپ‌ به شمار می‌آید. قدم دوم دمونتاژ، تعویض قطعات در صورت نیاز و فرآیند تعمیر پمپ را شامل می‌شود. کل فرآیند عیب‌یابی و تعمیر موتور پمپ بهتر است به وسیله متخصصین با تجربه انجام گیرد تا در وقت و هزینه صرفه جویی شود و عملکرد مطلوب پمپ پس از تعمیر تضمین شود. برای آشنایی بیشتر با فرآیند عیب یابی و تعمیر موتور پمپ، نشانه‌های خرابی، علل و راه حل برطرف کردن و تعمیر آن‌ها در جدول زیر اشاره شده است:

ردیف نشانه علت راه‌حل تعمیر
۱ روشن نشدن موتور پمپ
  • پایین بودن سطح سوخت درون مخزن
  • وجود مشکل در شمع‌ها
  • فیلتر هوای مسدود یا فیلتر سوخت کثیف
  • صدای وزوز الکتروموتور در اثر گیرپاژ پمپ و گیر افتادن پروانه
  • گرفتگی در خط مکش یا تخلیه
  • پر کردن مخزن سوخت
  • تعویض شمع‌ها در صورت نیاز
  • بررسی و رفع گرفتگی و آلودگی فیلترها
  • بررسی پروانه و حذف عوامل انسداد آن یا تعویض آن در صورت نیاز
  • بررسی خط مکش و تخلیه و پاک کردن آن از هر گونه ماده اضافی
۲ ریپ زدن موتور پمپ
  • شل بودن اتصال وایر شمع
  • کثیف بودن فیلتر سوخت
  • بررسی و سفت کردن اتصالات
  • تمیز کردن فیلتر سوخت و تعویض آن در صورت نیاز
۳ عدم پمپاژ سیال
  • وجود هوا در پمپ یا درون خط مکش
  • زیاد بودن ارتفاع مکش

(اختلاف عمودی سطح سیال در مخزن مکش تا خط مرکز پروانه پمپ را ارتفاع مکش گویند.)

  • بالاتر بودن ارتفاع مانومتریک از محدوده طراحی پمپ

( حاصل جمع ارتفاع مکش، ارتفاع رانش و تأمين افت فشار در داخل لوله‌ها، پمپ و زانوها را ارتفاع مانومتريک مي نامند.)

  • گرفتگی پمپ در قسمت پروانه‌ها، خط مکش و شیرها یا صافی‌ها
  • اطمینان از پر بودن خطوط لوله

(عدم خودمکش بودن پمپ در صورت وجود هوا در خط مکش)

  • بررسی خط مکش برای حذف هر گونه گرفتگی، افزایش سطح سیال در مخزن، کم کردن اختلاف ارتفاع پمپ با مخزن، حذف تلفات ناشی از اصطکاک تا حد امکان
  •  محاسبه دوباره تلفات در اتصالات و خطوط مکش و تخلیه، افزایش قطر پروانه، افزایش قطر خطوط لوله، افزایش قدرت الکتروموتور، اطمینان از باز بودن شیرها
  • بررسی و حذف عوامل انسداد در پمپ و خط مکش
۴ کم بودن فشار سیال در هنگام تخلیه
  • ورود هوا از طریق خط مکش یا اتصالات

( پمپاژ سیال با هوا)

  • گرفتگی پمپ در پروانه‌ها، خط مکش و شیرها یا صافی‌ها
  • زیاد بودن ارتفاع مکش
  • پروانه فرسوده و خراب
  • نشتی از آب‌بندها
  • پدیده کاویتاسیون
  • بررسی خط مکش و اتصالات و حذف عوامل ورود هوا
  • بررسی و حذف عوامل انسداد در پمپ و خط مکش
  • بررسی خط مکش برای حذف هر گونه گرفتگی، افزایش سطح سیال در مخزن، کم کردن اختلاف ارتفاع پمپ با مخزن، حذف تلفات ناشی از اصطکاک تا حد امکان
  • تعویض پروانه
  • تعویض آب‌بندها
  • بررسی NPSH، تنظیم سرعت پمپ، تعویض پروانه با قطر متفاوت، افزایش ارتفاع آب در مخزن
۵ دود کردن موتور پمپ
  • به هم خوردن تنظیم کاربراتور و ترکیب نادرست مخلوط سوخت و هوا
  • فرسودگی رینگ‌های پیستون و سوختن روغن درون موتور
  • تنظیم دوباره کاربراتور
  • تعمیر و تعویض رینگ‌های پیستون
۶ سر و صدا و ارتعاش غیر معمولی موتور پمپ
  • ثابت نبودن محل نصب پمپ و خطوط لوله
  • کاویتاسیون
  • وجود ذرات جامد در موتور پمپ
  • ناهمراستایی یا نابالانسی بین قطعات مکانیکی از جمله برینگ‌ها، شفت و پروانه به دلیل فرسودگی، خم شدن یا گرم شدن بیش از حد
  • بررسی و ثابت کردن پمپ در محل مناسب
  • بررسی NPSH، تنظیم سرعت پمپ، تعویض پروانه با قطر متفاوت، افزایش ارتفاع آب در مخزن
  • بررسی سیال و پمپ برای ورود یا وجود هر گونه ماده اضافی و حذف آن‌ها
  • بررسی همراستایی و بالانس بودن قطعات مکانیکی و تعویض آن‌ها در صورت نیاز
۷ نشتی
  • شل بودن پیچ‌ها و اتصالات
  • فرسودگی آب‌بندها
  • وجود ترک در بدنه یا پدیده خوردگی
  • بررسی و سفت کردن اتصالات و پیچ‌ها
  • تعویض آب‌بندها
  • بررسی بدنه برای وجود هر گونه ترک یا علائم خوردگی

 

سرویس و نگهداری موتور پمپ

سرویس و نگهداری موتور پمپ برای اطمینان از عملکرد بهینه و کاهش خطرات خرابی تجهیز ضروری است. تشخیص زودهنگام مشکلات احتمالی از طریق سرویس و نگهداری پمپ می‌تواند به جلوگیری از تعمیرات یا تعویض پرهزینه کمک کند. بازرسی و سرویس دوره‌ای و منظم طول عمر پمپ را  تضمین می‌کند و باعث صرفه جویی در مصرف انرژی و هزینه‌های عملیاتی می‌شود. مراحل سرویس و نگهداری موتور پمپ عبارتند از:

۱) تهیه چک لیست سرویس و نگهداری و مستند سازی:‌ تهیه چک لیست سرویس و نگهداری برای بهتر انجام شدن این فرآیند ضروری است. این چک لیست شامل بازرسی‌های منظم تجهیز، تمیز کردن قطعات، روانکاری و شناسایی هر گونه خرابی مانند نشتی، فرسودگی قطعات و … در پمپ است. همچنین تمامی فرآیند سرویس موتور پمپ از جمله تعویض قطعات یا روانکار باید با ذکر تاریخ ثبت شوند تا در فرآیندهای بعدی بتوان به آن رجوع کرد.

۲) تمیز کردن:‌ کار کردن موتور پمپ در گذر زمان سبب تجمع رسوبات و آلودگی‌ در مجموعه پمپ و مجموعه موتور می‌شود. این عامل سبب کاهش راندمان پمپ می‌شود برای همین تمیز کردن منظم قطعات موتور پمپ، امری بسیار مهم در فرآیند نگهداری این تجهیز به حساب می‌آید. حذف هر گونه آلودگی از بدنه، پروانه و صافی‌های پمپ و تمیز کردن کاربراتور و فیلتر سوخت و هوا در موتور از جمله فعالیت‌های تمیز کردن موتور پمپ به شمار می‌آید.

۳) روانکاری: اهمیت روانکاری برای به حداقل رساندن اصطکاک و جلوگیری از سایش زودرس قطعات متحرک است. روانکار باید به صورت کافی به تمامی اجزا از جمله برینگ‌های پمپ، میل لنگ و پیستون برسد. برای این کار باید فواصل و تکنیک‌های روانکاری از روی دستورالعمل‌های سازنده موتور پمپ دنبال شود.

۴) بازرسی عملکرد پمپ:‌ نظارت دوره‌ای بر عملکرد موتور پمپ آب این امکان را به کاربر می‌دهد که هر گونه ناهنجاری یا ناکارآمدی را به سرعت تشخیص دهد و برای رفع آن اقدام کند. نشانه‌هایی مانند تغییر در فشار آب، سر و صدا و ارتعاش غیر معمولی و افزایش مصرف سوخت خبر از خرابی موتور پمپ می‌دهند و باید جدی گرفته شوند.

۵) اطمینان از تمیز بودن آب پمپاژ شونده: کیفیت و تمیزی آب به طور قابل توجهی بر عملکرد و طول عمر موتور پمپ تأثیر می‌گذارد. برای این کار باید از تمیزی آب اطمینان حاصل کرد و صافی‌های پمپ را به صورت منظم تمیز یا در صورت نیاز تعویض کرد.

تعمیر و نگهداری موتور پمپ
تعمیر و نگهداری موتور پمپ
دیدگاهتان را بنویسید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

فرم سایدبار