پمپ سیرکولاتور

پمپ سیرکولاتور (پمپ سیرکوله) چیست؟

پمپ سیرکولاتور (Circulator Pump) یا پمپ سیرکوله نوعی از پمپ آب یا همان پمپ‌های گریز از مرکز است که برای به گردش درآوردن یک سیال در چرخه‌ی بسته استفاده می‌شود. این پمپ اکثراً در کاربردهای خانگی و برای چرخش آب گرم استفاده می‌شود تا شیر‌های آب، دوش حمام و شوفاژها بتوانند آب گرم موردنیاز را دریافت کنند. این سیستم‌ها به‌آرامی آب گرم را از لوله‌های گرم پمپاژ کرده و همان آب را از لوله‌های سرد، دریافت می‌کند.

مقدار بسیار زیادی از انرژی در خانه‌ها اتلاف می‌شود. یک خانه‌ی متوسط، 125 فوت لوله‌ی آب سه‌چهارم اینچی دارد. این مقدار لوله می‌تواند 3/14 گالون آب را در درون خود به‌صورت ثابت نگه ‌دارد. اگر هر روز ده بار از آب گرم استفاده شود، 31 گالن آب گرم در اثر باقی ماندن در درون لوله‌ها هدر خواهد شد.

این مقدار در طول سال به 11461 گالن می‌رسد که برابر 9 درصد از متوسط استفاده از آب گرم برای یک خانه‌ی معمولی یعنی 131000 گالن در سال است. این مسئله لزوم استفاده از پمپ سیرکولاتور را مشخص می‌کند. تنها در مسئله‌ی آب باقی‌مانده در لوله‌ها، این پمپ قسمت بزرگی از این 9 درصد اتلاف را جبران می‌کند.

عملکرد پمپ سیرکولاتور:

در خانه‌های معمولی که از لوله‌کشی یک‌طرفه بدون پمپ سیرکولاتور استفاده می‌کنند، آب پس از عبور از گرم‌کن، با فشاری که خود سیال در ورود به ساختمان دارد، به سمت شیر حرکت می‌کند. زمانی که شیر بسته شود، آب گرم درون لوله باقی می‌ماند و پس از مدتی سرد می‌شود. با باز شدن دوباره‌ی شیر آب گرم، گرم‌کن دوباره روشن شده و پس از مدتی، آب گرم به شیر می‌رسد. با اضافه کردن پمپ سیرکولاتور، آب توسط لوله‌های سرد از دورترین وسیله‌ به گردش درمی‌آید. آب سرد به هیتر بازگشته و در حین انتظار، هیچ آبی تلف نمی‌شود. معمولاً میزان انرژی مصرفی پمپ سیرکوله کمتر از 25 وات است.

برای کاهش بیشتر مصرف انرژی، می‌توان پمپ سیرکولاتور را برای سه روش مختلف برای تغذیه‌ی آب گرم برنامه‌ریزی کرد. در روش اول، از یک تایمر و ترموستات برای نگهداری آب گرم در لوله‌ها طی زمان‌هایی که نیاز به آن هست، مانند صبح و عصر استفاده می‌شود. کاربر می‌تواند تایمر را برای ساعت‌های مشخص تنظیم کرده و آب گرم را در زمان تنظیم‌شده استفاده کند.

در روش دوم، فعال‌سازی پمپ به‌صورت دستی یا از راه دور انجام می‌شود. روش سوم که در اکثر سیستم‌ها استفاده می‌شود، پمپ توسط سنسورهای حساس به حرکت آب، فعال می‌شود تا هر زمانی که آب از سیستم عبور می‌کند، پمپ فعال شود. در تمام این روش‌ها، سنسورهای دما در خط لوله‌ی آب گرم و در انتهای پمپ، گرم شدن آب را به پمپ اطلاع می‌دهند تا از پمپاژ آب گرم به لوله‌ی سرد جلوگیری شده و پمپ به‌صورت خودکار خاموش شود.

ازلحاظ فنی، پمپ سیرکولاتور مشابه سایر پمپ‌ها نمی باشد. در تمام پمپ‌هایی که در کاربردهای مختلف صنعتی، خانگی و کشاورزی استفاده می‌شود، بدون در نظر گرفتن اینکه پمپ دوّار یا جابجایی مثبت است، سیال خروجی فشار بیشتری از سیال ورودی دارد؛ اما در پمپ سیرکوله این‌گونه نیست. البته با توجه به هدف این پمپ که تنها به گردش درآوردن سیال است، این مسئله به‌عنوان نقطه‌ی ضعف به‌حساب نمی‌آید. سیالی که به پمپ سیرکولاتور می‌رسد، معمولاً در بالاترین نقطه است و هیچ نیازی به افزایش هد ندارد.

پمپ‌های سیرکولاتور اکثراً از نوع یک طبقه هستند. این پمپ مانند تمام پمپ‌های گریز از مرکز دیگر کار می‌کند؛ پروانه با چرخش، سرعت لازم را برای سیالی که از میان پره‌ها عبور می‌کند، فراهم می‌کند. دو نوع پمپ سیرکولاتور وجود دارد که در ادامه، ویژگی‌های آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

پمپ سیرکولاتور خطی عمودی (Vertical In-line Circulator Pump):

متداول‌ترین طرح سیرکولاتورها در کاربردهای صنعتی و نیمه‌صنعتی، خطی عمودی است که نام‌گذاری آن به دلیل آرایش عمودی شفت است. در این نوع، الکتروموتور بالای پمپ قرار گرفته و ورودی و خروجی به‌صورت خطی در بدنه تعبیه شده‌اند. برخی از این پمپ‌ها طوری طراحی شده‌اند تا به‌راحتی در سیستم لوله‌های یک مجموعه قرار بگیرند. این پمپ‌ها اکثراً برای گردش آب گرم و سرد در ساختمان‌های تجاری استفاده می‌شوند.

مزیت اصلی پمپ عمودی خطی، مقدار مساحتی است که نسبت به پمپ‌های افقی صرفه‌جویی می‌شود. مزیت دوم، ساده‌سازی لوله‌کشی است. در پمپ‌های گریز از مرکز معمولی، جهت ورود و خروج سیال، 90 درجه باهم اختلاف دارند اما در این پمپ، ورودی و خروجی هم‌جهت هستند. به همین دلیل، در اکثر ساختمان‌های تجاری، پمپ‌ سیرکولاتور خطی به‌راحتی و مانند یک شیر در لوله‌کشی جای می‌گیرند.

بیشتر بخوانید: انواع پمپ آب خانگی

(پمپ سیرکولاتور خطی لوارا سری FC)

یکی از معایب این نوع پمپ‌ها، اعمال وزن پمپ و الکتروموتور به یک سطح کوچک در پایین بدنه است. عیب دوم، جمع شدن نشتی از پمپ روی بدنه است که به‌جای عبور از پمپ، ساکن مانده و باعث خوردگی می‌شود.

این پمپ‌ها از نوع پمپ تر هستند؛ بدین معنی که الکتروموتور و پمپ در یک محفظه بوده و قابل جداسازی نیستند. پمپ‌ سیرکولاتور خطی عمودی نیاز به آب‌بندی مکانیکی داشته و می‌تواند دبی بالایی را مدیریت کند. بدنه‌ی آن‌ها اغلب از جنس چدن است اما در برخی موارد فولاد و برنج نیز استفاده می‌شوند. شفت از جنس فولاد یا سرامیک ساخته می‌شود و روی یاتاقان‌ها سوار شده و تا داخل محفظه‌ی آب ادامه دارد.

پمپ سیرکولاتور خشک:

نسخه‌های کوچک‌تر پمپ سیرکولاتور که در سیستم‌های گرمایش خانگی و ساختمان‌های تجاری کوچک استفاده می‌شوند، دارای پروانه‌ی گریز از مرکز درون آب هستند و طراحی آن‌ها از نوع اتصال بسته است که نیاز به آب‌بندی مکانیکی ندارد و به این نوع طراحی، به دلیل عدم تماس سایر قطعات به‌غیراز روتور با آب، خشک گفته می‌شود. این نوع آرایش تنها برای توان پایین پمپ کاربرد دارد؛ زیرا در توان‌های بالاتر، الکتروموتور نیاز به خنک‌کاری بیشتری داشته و باید داخل محفظه‌ای که آب از آن عبور می‌کند، قرار گیرد.

بازده این پمپ‌ها بالا است (در حدود 70 درصد) و به همین دلیل بیشتر از این نوع استفاده می‌شود. در این مدل از پمپ بیشتر از فلنج برای اتصال به لوله‌هایی با قطر بزرگ‌تر استفاده می‌شود. در پمپ‌ سیرکولاتور خشک، محفظه‌ی پروانه و الکتروموتور به‌راحتی از هم جدا می‌شوند؛ بنابراین تعمیرات و نگهداری از آن‌ها آسان‌تر است.

(پمپ سیرکولاتور گراندفوس مدل UPS)

زمانی که پمپ سیرکولاتور در یک چرخه‌ی کاملاً بسته یعنی سیستمی که سیال هیچ‌وقت فشار اتمسفر را تجربه نمی‌کند، مانند آب گرم شوفاژ استفاده می‌شود، سیستم معمولاً دارای مخزن انبساط است. این مخزن، بسته و متصل به خط مکش پمپ بوده و دارای یک پرده در وسط است که قسمت بالایی با هوایی با فشار بیشتر از اتمسفر پر شده است. زمانی که سیال در چرخه‌ی بسته حرکت می‌کند، گرم یا سرد می‌شود و این تغییر دما باعث افزایش یا کاهش حجم سیال می‌شود.

هوای بالای پرده در مخزن انبساط، حجم خود را برای جبران انبساط یا تراکم سیال، وفق می‌دهد. در صورت عدم وجود مخزن انبساط، امکان ترکیدن لوله‌ها یا سایر تجهیزات در اثر تغییر حجم سیال وجود دارد. در شکل زیر، یک منبع انبساط را مشاهده می‌کنید که حجم آب که با عدد 3 نشان داده‌شده، در اثر افزایش دما، بیشتر شده و حجم هوا که با عدد 2 نشان داده‌شده، کاهش یافته است.

کاربرد پمپ سیرکولاتور

پمپ‌ سیرکولاتور معمولاً در سیستم‌های گرمایش، سرمایش و کاربردهایی که نیاز است مواد شیمیایی در سیال مخلوط شوند، مانند پمپ‌های استخر و سونا استفاده می‌شوند. پمپ‌هایی که آب را در حوضچه‌ها و مخازن به گردش درمی‌آورند نیز از این دسته به‌حساب می‌آیند.

در یک سیستم گرمایش با آب گرم، آبی که توسط بویلر گرم شده، در تمام اتاق‌های یک ساختمان می‌گردد و توسط رادیاتورها گرما را به هوا منتقل می‌کند. سپس این آب به منبع بازگشته و توسط پمپ، دوباره به بویلر منتقل می‌شود. در اکثر سیستم‌ها، پمپ توسط ترموستات به‌صورت خودکار، روشن و خاموش می‌شود.

در سایر کاربردها، فرایند کار پمپ بسیار آسان‌تر است. به‌طور مثال در استخرها، آب معمولاً یک ساعت در هر شبانه‌روز به گردش درمی‌آید؛ پس اندازه و توان پمپ، وابسته به حجم استخر است. همچنین پمپ استخر نمونه‌ای از پمپ‌هایی است که مواد شیمیایی مانند کلر را در سیال، مخلوط می‌کنند. به‌علاوه، پمپ‌های استخرها آب را برای گرم شدن نیز به هیتر منتقل می‌کنند.

پمپ‌ سیرکوله عمودی خطی بیشتر در کاربردهایی استفاده می‌شود که نیاز به دبی بالاتری باشد. این پمپ در سیستم گرمایش هیدرونیک ساختمان‌های تجاری و صنعتی، سیستم‌های خانگی و سیستم‌های سرمایش با آب استفاده می‌شوند. نسخه‌های بزرگ‌تر این پمپ‌ها با استاندارد 610 API ساخته شده و در پالایشگاه‌ها و سایر مجموعه‌های فرآوری هیدروکربن‌ها استفاده می‌شوند.

انتخاب پمپ سیرکوله مناسب:

مراحل زیر، روند انتخاب پمپ سیرکولاتور مناسب را برای سیستمی که طراحی می‌کنید، نشان می‌دهند. این فرایند ابتدا شامل تعریف عملکرد جریان در سیستم لوله‌کشی است. پس‌ازاین، مشخصات سیستم لوله‌کشی با پمپ سیرکوله تطبیق داده‌شده و پمپ مناسب انتخاب می‌شود. فرایند ذکرشده شباهت زیادی به تعیین عملکرد پارامترهای موردنیاز برای یک خودرو و سپس انتخاب موتور احتراق داخلی مناسب برای کاربرد موردنظر است.

گام اول: نرخ دبی جریان هدف برای سیستم را مشخص کنید.

کلمه‌ی هدف در عنوان این گام نشان‌دهنده‌ی دبی جریانی است که در شرایط نقطه‌ی طراحی، انتظار آن را داریم. این جریان شامل نرخ موردنیاز برای انتقال حرارت در وسیله‌ی هدف و افت دمای سیستم لوله‌کشی حین انتقال سیال است. در نظر داشته باشید که جریانی که پمپ در عمل منتقل می‌کند ممکن است دقیقاً برابر با جریان هدف نباشد اما اختلاف این دو کمیت باید کم باشد (حدود 10 درصد).

برای سیستم‌هایی که از آب استفاده می‌شود، جریان هدف از رابطه‌ی زیر محاسبه می‌شود.

ƒ: دبی جریان (گالن بر دقیقه)

Q: نرخ انتقال حرارت (بی‌تی‌یو بر ساعت)

ΔT: اختلاف دمای چرخه (دمای تغذیه – دمای بازگشت) (درجه‌ی فارنهایت)

اگر سیالی که در چرخه استفاده می‌شود محلول 30 درصد گلیکول باشد به‌جای ضریب 500، مقدار 479 و اگر محلول 50 درصد گلیکول باشد، 450 در رابطه قرار داده می‌شود.

به‌طور مثال اگر برای سیستمی، مقدار انتقال حرارت در نقطه‌ی طراحی 100000 بی‌تی‌یو بوده و مقدار افت دمای مورد انتظار، 20 درجه‌ی فارنهایت باشد، با فرض اینکه سیال مورداستفاده آب است، مقدار دبی از رابطه‌ی زیر به دست می‌آید:

معمولاً در سیستم‌های هیدرونیک استفاده از اختلاف دمای 20 درجه‌ی فارنهایت در نقطه‌ی طراحی، متداول است اما هیچ محدودیت و نکته‌ی خاصی در رابطه با این اختلاف دما وجود ندارد و بسیاری از سیستم‌ها برای اختلاف دمای بالاتر نیز طراحی می‌شوند. هرچه مقدار اختلاف دما بیشتر باشد، دبی موردنیاز برای چرخه کمتر خواهد بود و با دبی کمتر، می‌توان از لوله‌ها و پمپ کوچک‌تر استفاده کرد اما میزان تلفات سیستم افزایش می‌یابد؛ بنابراین در هر سیستم، می‌توان یک نقطه‌ی بهینه با توجه به هزینه‌ی اولیه و هزینه‌ی جاری محاسبه کرد.

گام دوم: انتخاب سایز لوله‌

پس از تعیین دبی هدف، می‌توان سایز لوله‌ها را با توجه به محدودیت‌های سرعت جریان، انتخاب کرد. سایز لوله باید به‌گونه‌ای انتخاب شود که سرعت سیال بین 2 تا 4 فوت بر ثانیه باشد. حد پایینی این محدوده، سرعت کافی برای انتقال هوا به‌صورت حباب تا عبور از یک جداکننده‌ی هوا را فراهم می‌کند.

جریان‌هایی با سرعت کمتر از 2 فوت بر ثانیه ممکن است نتوانند هوا را در لوله‌ها منتقل کنند؛ به‌ویژه اگر لوله عمودی و جریان سیال به سمت پایین باشد، ممکن است هوا به سمت بالا حرکت کرده و در لوله گیر کند. همچنین سرعت‌های پایین‌تر موجب تشکیل رسوب در لوله خواهند شد. حد بالایی محدوده نیز صدای حاصل از عبور جریان را در بیشترین حد مجاز نگه می‌دارد و از خوردگی لوله‌ها جلوگیری می‌کند.

جدول زیر مقدار دبی حداقل و حداکثر را برای لوله‌های مسی، پکس و پنج لایه نشان می‌دهد.

برای مثال فرض کنید دبی هدف 10 گالن بر دقیقه را محاسبه کرده‌ایم و جنس لوله از مس خواهد بود. با توجه به جدول بالا، لوله‌های 1 و 1/25 اینچ، دبی موردنظر را پشتیبانی می‌کنند اما برای انتخاب اقتصادی، لوله‌ی 1 اینچی را انتخاب می‌کنیم. البته در نظر داشته باشید که با انتخاب لوله‌ی بزرگ‌تر، تلفات سیال در لوله‌ها کاهش می‌یابد.

گام سوم: طول معادل لوله در سیستم را پیدا کنید.

طول معادل لوله‌ها برابر طول لوله‌ها و طول معادل سایر اجزا مانند اتصالات و شیرها است. جدول زیر طول معادل برخی از اتصالات و شیرها را بر اساس سایز لوله نشان می‌دهد.

برای مثال اگر سیستم طراحی‌شده دارای 150 فوت لوله‌ی یک اینچ مسی، 25 عدد زانویی 90 درجه‌ی مسی، سه اتصال تی شکل کناری و چهار شیر توپی باشد، طول معادل از مجموع مقادیر زیر به دست می‌آید.

• طول معادل زانویی 90 درجه برای هر یک: 2/62 فوت
• طول معادل اتصال تی شکل جانبی برای هر یک: 5/25 فوت
• طول معادل شیر توپی برای هر یک: 1/8 فوت

با انجام عملیات جبری ساده، طول معادل کل برابر 239 فوت به دست می‌آید.

گام چهارم: تلفات هد سیستم لوله‌کشی را برای جریان هدف مشخص کنید.

برای یک سیستم با قسمت‌های مختلف، تلفات هد باید برای هر حلقه‌ی موازی به‌صورت جداگانه محاسبه شود. حلقه‌ای که بیشترین تلفات هد را دارد، برای سایر محاسبات مورداستفاده قرار می‌گیرد. رابطه‌ی محاسبه‌ی تلفات هد به‌صورت زیر است.

H_L: تلفات هد (فوت)

k: ضریب نوع و اندازه‌ی لوله

c: ضریب تصحیح نوع و دمای سیال

L: طول معادل محاسبه‌شده در گام سوم (فوت)

ƒ: دبی هدف محاسبه‌شده در گام اول (گالن بر دقیقه)

برای ادامه‌ی مثال حل‌شده، تلفات هد را محاسبه می‌کنیم. طول معادل، 239 فوت و لوله از جنس مس است. دمای میانگین سیال 140 درجه‌ی فارنهایت و دبی، 10 گالن بر دقیقه است. مقدار ضریب k برابر با 0/000845 از جدول به دست می‌آید. همچنین مقدار c نیز از جدول برابر با 1/000 به دست می‌آید. با جایگذاری مقادیر داریم:

اکنون با در دست داشتن تلفات هد که برابر 11/36 فوت است، مشخصات سیستم را می‌‌دانیم. به شرایط کاری یعنی دبی هدف و تلفات هد، نقطه‌ی هدف عملکرد برای سیستم گفته می‌شود.

گام پنجم: یک پمپ سیرکولاتور مناسب انتخاب کنید.

در این مرحله با استفاده از منحنی‌های پمپ سیرکولاتور که توسط سازنده ارائه می‌شوند، پمپ مناسب برای کارکرد را انتخاب می‌کنیم. شکل زیر نمودار پمپ‌های مختلف را برای یک سازنده‌ی خاص نشان می‌دهد. اطلاعات نقطه‌ی مشخص‌شده یعنی دبی و تلفات هد را روی نمودار مشخص می‌کنیم.

همان‌طور که از نمودار مشخص است، نقطه‌ی انتخابی بین نمودار پمپ‌های 0012 و 0010 قرار دارد. به دلیل این‌که در نمودار پمپ 0012، دبی پمپ اندکی بالاتر از دبی نقطه‌ی هدف عملکرد است، با انتخاب این پمپ، در عمل، دبی سیستم اندکی از مقدار محاسبه‌شده بیشتر خواهد شد. این مسئله مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند و بیشتر مانند یک ضریب اطمینان برای کارکرد سیستم عمل خواهد کرد. در حین کار پمپ، شرایط غیرمنتظره‌ی زیادی می‌توانند پیش‌آیند که اعمال چنین ضریب اطمینانی می‌تواند قابلیت اعتمادپذیری پمپ سیرکولاتور را افزایش دهد.

دبی نمودار پمپ 0010 اندکی پایین‌تر از دبی نقطه‌ی هدف است. اگر این پمپ انتخاب شود، دبی سیستم در عمل مقداری کمتر از دبی هدف خواهد شد. اگر کاهش دبی در سیستم کمتر از 5 درصد دبی هدف باشد، کاهش عملکرد گرمایی سیستم قابل صرف‌نظر بوده و انتخاب پمپ کوچک‌تر مشکل خاصی به وجود نمی‌آورد.

یکی از گزینه‌های دیگر در این طرح محاسبه‌شده، استفاده از لوله‌های 1/25 اینچی به‌جای لوله‌ی 1 اینچی انتخاب‌شده است. سرعت در لوله‌ی 1/25 اینچی نیز در محدوده‌ی قابل‌قبول قرار می‌گیرد. مقدار تلفات هد برای این لوله از رابطه‌ی زیر به دست می‌آید:

با توجه به مقادیر به‌دست‌آمده می‌توان مشاهده کرد که میزان تلفات در لوله‌ی بزرگ‌تر، کاهش چشمگیری داشته است. نقطه‌ی هدف جدید در شکل زیر نمایش داده شده است.

نقطه‌ی جدید نزدیک منحنی پمپ‌های 005 و 007 قرار دارد. پمپ‌های جدید مشخص‌شده کوچک‌تر از پمپ‌های قبلی هستند و درنتیجه هزینه‌ی پایین‌تری دارند. به‌احتمال‌زیاد استفاده از پمپ‌های کوچک‌تر و لوله‌ی 1/25 اینچی، مجموع هزینه‌ی جاری در طول عمر سیستم لوله‌کشی را کاهش خواهد داد؛ بنابراین، طراح گزینه‌های متعددی برای انتخاب در اختیار دارد که هرکدام از این گزینه‌ها می‌توانند محدودیت‌های طراحی را ارضا کنند. انتخاب نهایی، اغلب وابسته به بهینه‌سازی هزینه‌ی اولیه و جاری سیستم است.

علاوه بر ضریب اطمینانی که در انتخاب پمپ اعمال می‌کنیم، یعنی انتخاب پمپی که دبی آن کمی بیشتر از دبی هدف است، باید ضرایب اطمینان دیگری نیز در طراحی اعمال شوند و همچنین نکات دیگری نیز در انتخاب پمپ سیرکولاتور وجود دارند که در ادامه به بیان چند مورد از آن‌ها می‌پردازیم.

1- برای رسیدن به بازده بالا و متناسب پمپ و الکتروموتور، دبی نقطه‌ی هدف عملکرد باید در یک‌سوم ابتدایی رنج پوشش داده‌شده توسط منحنی پمپ قرار گیرد. انتخاب پمپی که نقطه‌ی هدف عملکرد در کناره‌های منحنی قرار می‌گیرد، حتی اگر این نقطه زیر منحنی هم باشد، مناسب نیست. با چنین انتخابی، پمپ سیرکولاتور در نقطه‌ای کار خواهد کرد که بازده پایینی دارد و این مسئله، توان ورودی و هزینه‌ی جاری را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، پمپ ازلحاظ مکانیکی دچار مشکلات زیادی شده و طول عمر آن کاهش می‌یابد.

2- در سیستم‌هایی که از شیرهای منطقه‌ای استفاده می‌شود، پمپی را انتخاب کنید که منحنی صاف‌تری دارد. این نکته اختلاف فشار را برای شرایطی که شیر منطقه‌ای باز و بسته است، به حداقل می‌رساند.

3- برای سیستم‌هایی که دبی بالا و تلفات هد پایینی دارند، استفاده از دو پمپ کوچک به‌صورت موازی به‌جای یک پمپ بزرگ‌تر می‌تواند انتخاب مناسبی باشد. منحنی مؤثر دو پمپ موازی که از به هم بستن دو پمپ یکسان تشکیل شده‌اند، با دو برابر کردن هد منحنی یکی از پمپ‌ها به‌دست‌ می‌آید. در شکل زیر منحنی‌های ذکر‌شده را مشاهده می‌نمایید.

بیشتر بخوانید: انواع پمپ طبقاتی

اگر دو یا چند پمپ سیرکولاتور به‌صورت موازی کنار هم قرار داده ‌شده‌اند، حتماً برای جلوگیری از جریان بازگشتی در صورت ازکارافتادن هر یک از پمپ‌ها، در پایین‌دست هر پمپ، یک شیر اطمینان قرار دهید.

4- در سیستم‌هایی با دمای بالا، هنگام انتخاب پمپ‌هایی که دارای نمودار با شیب تند هستند، احتیاط کنید. احتمال کاویتاسیون در چنین پمپ‌هایی بسیار بالاست و برای جلوگیری از آن، فشار استاتیکی بالایی موردنیاز است.

5- هنگام انتخاب اجزای سیستم، اثرات آن‌ها را بر روی عملکرد پمپ سیرکوله در نظر داشته باشید. به‌طور مثال، شکل زیر، اثر نصب انواع شیرهای یک‌طرفه در سیستم را بر روی پمپ نشان می‌دهد.

با نصب شیر با مدل Flo-Chek، نمودار پمپ تغییر کرده و به سمت چپ حرکت می‌کند. اثر استفاده از شیرهای دیگر مانند 008 F6 بر روی پمپ، کمتر از سایر موارد است.

اجزا پمپ سیرکولاتور:

پمپ‌ سیرکولاتور خشک و تر، در برخی از قطعات تفاوت دارند. به دلیل اینکه که سیستم آب‌بندی در نوع خشک حذف شده و الکتروموتور جدا از محفظه‌ی آب است، پمپ خشک طراحی ساده‌تری دارد. در ادامه قطعات هر دو نوع را بررسی می‌کنیم.

اجزای پمپ سیرکولاتور خشک:

1. پیچ ها
2. صفحه روکش
3. اُرینگ محفظه
4. پروانه
5. آب بندی شفت
6. محفظه
7. اتصال نیمه پمپ
8. ارینگ اتصال
9. الکتروموتور
10. کاور محافظ الکتروموتور

اجزای پمپ سیرکولاتور تر:

1. الکتروموتور
2. خار پمپ
3. شفت پمپ
4. خار پمپ
5. رینگ اتصال
6. مهره‌ی شش‌گوش
7. شفت پمپ
8. آب‌بندی مکانیکی
9. دریچه‌ی بوش
10. پروانه
11. بدنه
12. واشر فنر
13. خار پمپ
14. بست الکتروموتور
15. اتصال جدا
16. کاسه‌نمد

اجزای سیستم اتصال جدا:

1. پیچ‌های سوکت
2. نیمه‌ی بالایی
3. واشر
4. خار
5. نیمه‌ی پایینی
6. رینگ اتصال
7. خار
8. پیچ‌های سوکت

اجزای سیستم آب‌بندی در پمپ سیرکولاتور تر:

1. طوق آب‌بندی
2. اُرینگ
3. صفحه‌‌ی گلند
4. پیچ‌های تنظیم
5. رینگ آب‌بندی
6. رینگ اتصال
7. اُرینگ
8. فنر
9. کاسه‌نمد
10. شفت

نصب پمپ سیرکولاتور:

نصب پمپ‌ سیرکولاتور بسته به شرایط می‌تواند سخت یا آسان باشد. درهرصورت برای نصب صحیح، تجربه‌ی کار در این زمینه نیاز است. در ادامه مراحل نصب یک پمپ سیرکوله را بررسی می‌کنیم. توجه داشته باشید که ممکن است برخی مراحل در پمپ‌های مختلف، متفاوت باشند. بهترین مرجع برای هر پمپ، استفاده از دستورالعمل‌های ارائه‌شده توسط سازنده است.

مراحل نصب پمپ سیرکولاتور خشک:

1- محل مناسب برای نصب پمپ را انتخاب کنید.

پمپ‌های سیرکولاتور می‌توانند در موقعیت‌های مختلفی نصب شوند. امکان نصب در خط تغذیه‌ی آب سرد یا در ابتدای خروجی آب گرم وجود دارد. برای نصب، باید توجه داشته باشید که کدام نقطه تکیه‌گاه مناسبی برای پمپ است و امکان اتصال به برق وجود دارد. اگر پمپ را در خط تغذیه‌ی آب سرد نصب کنید، پمپ باید در لوله‌ای قرار گیرد که تنها منبع تغذیه‌ی سیستم (هیتر) است. اگر پس از پمپ، سایر وسایل مصرف‌کننده‌ی آب وجود داشته باشند، پمپ در هر بار استفاده از وسیله‌ای که در خط قرار گرفته، روشن خواهد شد.

همچنین پمپ سیرکولاتور می‌تواند در خروجی آب گرم از هیتر قرار گیرد. البته نیاز نیست که پمپ درست کنار هیتر قرار بگیرد ولی باید قبل از اولین وسیله‌ی استفاده‌کننده از آب گرم، تعبیه شود. بدنه‌ی پمپ سیرکوله (قسمت نقره‌ای) می‌تواند به‌صورت افقی یا عمودی نصب شود اما محفظه‌ی الکتروموتور (قسمت آبی) باید به‌صورت افقی باشد.

جهت‌ پمپ سیرکولاتور را می‌توان با باز کردن پیچ‌های شش‌گوش سری که الکتروموتور و بدنه‌ی پمپ را به هم متصل می‌کنند و چرخش محفظه‌ی الکتروموتور به‌اندازه‌ی موردنیاز، تغییر داد. لزومی نیست که جعبه‌ی سیاه الکتریکی با کلید سه‌گانه‌ی سرعت در بالا قرار بگیرد.

2- گرم‌کن یا هیتر را خاموش کنید.

3- آب سرد تغذیه را قطع کنید.

4- آب باقی‌مانده را جمع کنید.

درپوش شیرهای تخلیه را باز کرده و شیرها را باز کنید تا آب از لوله‌ها و گرم‌کن خارج شود. اگر مقدار آب خارج‌شده زیاد شد، بررسی کنید که شیر اصلی آب قطع باشد.

5- محل مناسب از لوله‌های سرد یا گرم را قطع کرده و پمپ را نصب کنید.

پمپ سیرکوله را توسط اتصالات مناسب، روی لوله‌ها نصب کنید. برای راحتی، حداقل از یک اتصال استفاده کنید. از یکسان بودن فلش روی پمپ با جهت آب، اطمینان حاصل کنید.

6- آب را باز کنید.

زمانی که تمام اتصالات کامل شدند، درپوش شیرها را بسته و شیر اصلی آب را وصل کنید. نشتی موقعیت‌های مختلف را بررسی کنید.

7- پمپ را به سنسور وصل کنید.

دو کلید برای کنترل کار و سرعت پمپ وجود دارد. کلید اول، نزدیک سیم برق قرار می‌گیرد. اکثر پمپ‌های سیرکولاتور از یک سنسور جریان جداگانه استفاده می‌کنند که پس از نصب، سنسور از محلی که در شکل زیر نشان داده شده است به پمپ متصل می‌شود.

با اتصال سنسور به پمپ، می‌توان عملکرد را در حالت خودکار قرار داد. همین‌طور برای عملکرد بهتر ، آن را روی بیشترین سرعت یعنی عدد 3 قرار دهید.

8- پمپ را به برق وصل کنید همچنین باید به‌طور صحیح به زمین متصل شود تا خطر هرگونه شوک الکتریکی از بین برود.

9- عملکرد پمپ سیرکولاتور را تست کنید. شیرهای آب گرم در خانه را باز کرده و عملکرد آن را بررسی کنید. پمپ باید با بستن شیر، خاموش شود. اگر در مسیر لوله شیر، پل نصب شده باشد، پمپ تا زمانی که دمای آب شیر به 35 درجه‌ی سلسیوس نرسیده، کار خواهد کرد. سنسور دما در شیر پل، مسیر آب را بسته و مانع جریان آب می‌شود.

نصب پمپ سیرکولاتور تر یا خطی عمودی:

اعتمادپذیری پمپ سیرکولاتور با نصب صحیح آن آغاز می‌شود. پمپ باید دارای موقعیت مناسب مطابق با دستورالعمل سازنده باشد. اگر سطح زیرین پمپ سیرکوله کاملاً صاف و افقی نباشد، ممکن است بخش متحرک پمپ با بدنه یا سایر بخش‌ها سایش داشته باشد. شروع نصب با صفحه‌ی تخت زیرین آغاز می‌شود. دنبال کردن مراحل زیر برای نصب صحیح ، ضروری است.

1- حداکثر انحراف قابل‌قبول برای صفحه‌ی تخت زیر پمپ با افق، 0/002 اینچ است؛ بنابراین صفحه باید به‌طور صحیح تنظیم و محکم شود. همچنین پمپ باید در محلی نصب شود که کنترل و نگهداری آن آسان باشد. برای رسیدن به بیشترین مکش ممکن، محل نصب باید پایین‌ترین مکان ممکن در مجموعه باشد. اگر دمای محل نصب بیشتر از 40 درجه‌ی سلسیوس باشد، باید تهویه‌ی مناسب برای خروج گرما از محیط، در نظر گرفته شود.

2- تکیه‌گاه پمپ سیرکولاتور نیز باید صاف بوده و حداکثر انحراف 0/002 اینچ با صفحه‌ی تخت نصب‌شده داشته باشد.

3- کاسه‌نمد باید هم‌محور با تکیه‌گاه باشد.

 4- لوله‌کشی: به‌اندازه‌ی کافی از تکیه‌گاه قوی برای پشتیبانی از وزن لوله‌ها و اتصالات استفاده کنید. از انداختن وزن لوله‌ها بر روی ورودی و خروجی پمپ اجتناب کنید. در صورت نصب قطعات قابل‌انعطاف، در نظر داشته باشید که این قطعات در فشار بالا تغییر طول خواهند داد. لوله‌ی ورودی باید طوری نصب شود که ارتفاع آن با نزدیک شدن به پمپ سیرکولاتور، افزایش یابد. این طرز قرارگیری به‌منظور حرکت هوای داخل سیال ورودی به پمپ است.

در شرایطی که احتمال وجود هوا در سیال ورودی زیاد است، باید از تجهیزات جانبی مانند شیر هوا استفاده کنید تا هوا قبل از ورود به پمپ، از خط تغذیه خارج شود. قطر لوله‌ی ورودی به پمپ باید یک یا دو سایز بزرگ‌تر یا حداکثر برابر با قطر ورودی آن باشد و به‌هیچ‌وجه نباید از لوله‌هایی با سایز کوچک‌تر استفاده شود. از تجهیزات جانبی مانند انواع شیرها و فیلترها که قطر عبوری برای سیال در آن‌ها کوچک‌تر از قطر خروجی است، استفاده نکنید. درصورتی‌که دمای سیال بالا باشد، باید انبساط لوله‌ها در نظر گرفته شود.

5- محافظ‌های پمپ سیرکوله را که توسط سازنده در ورودی و خروجی پمپ قرار داده شده‌اند، جدا کنید.

6- فلنج‌های قسمت مکش و تخلیه را با واشر لاستیکی ببندید. در این مرحل، باید از ورود هر نوع مواد جامد به پمپ، جلوگیری کرد.

7- نصب لوله‌ها را از سمت پمپ سیرکولاتور شروع کنید. مونتاژ و جوشکاری قسمت‌های مختلف را به ترتیب انجام دهید.

8- در طی مراحل قبل، برای هر قسمت، تکیه‌گاه مناسب در نظر بگیرید.

9- با دنبال کردن مراحل بالا، تمام اتصالات را از قسمت مکش پمپ تا مخزن مکش و از قسمت تخلیه‌ تا کلکتور یا لوله‌ی خروجی، تکمیل کنید.

10- زمانی که تمام اتصالات تکمیل شد و دمای قطعات جوشکاری‌شده پایین آمد، تمام اتصالات پیچی در لوله‌های مکش و تخلیه را باز کرده و تمام قطعات جداشونده را خارج کنید.

11- قطعات را تمیز کرده و برای جلوگیری از پوسیده‌شدن و زنگ‌زدگی، آن‌ها را رنگ کنید.

12- قطعات بازشده را دوباره متصل کرده و محکم کنید و سپس تمام اتصالات پیچی بازشده را ببندید. این بار از سمت خروجی شروع کنید. واشرهای فلنج‌ها را بررسی کرده و در صورت آسیب در اثر جوشکاری، آن‌ها را تعویض کنید. در اتصال فلنج‌ها به لوله، اگر انحراف یا سوراخی وجود داشت، از نیروی زیاد برای حل این مشکل استفاده نکنید. استفاده از نیروی زیاد ممکن است باعث مشکلاتی شود که حل آن‌ها سخت‌تر است.

13- اگر به دلیل جوشکاری یا اعمال نیروی زیاد، انحراف محوری بین فلنج‌های پمپ سیرکولاتور و لوله‌ها وجود دارد، برای حل مشکل، باید لوله‌ها از قسمت مناسب بریده شوند. پس از انجام اصلاحات، لوله‌ها را دوباره با جوشکاری متصل کنید. تمام مراحل تمیزکاری، بررسی دوباره و رنگ‌زدن را برای قسمت‌های لازم، تکرار کنید.

14- پس از اتمام مراحل بالا، واشرهای لاستیکی را از ورودی‌های مکش و تخلیه جدا کرده و سوراخ‌های آن‌ها را باز کنید. سپس آن‌ها را دوباره نصب کنید.

15- الکتروموتور باید توسط تکنسین مربوطه توسط نقشه‌ی شکل زیر، نصب و متصل شود.

نگهداری:

عواملی که در نگهداری انواع پمپ سیرکولاتور موثر می باشد شامل موارد زیر است:

1- پمپ سیرکولاتور خشک:

تا زمانی که سیستم گرمایش به‌خوبی کار می‌کند، می‌توان انتظار طول عمر طولانی از پمپ سیرکولاتور را داشت. به‌طورمعمول، این پمپ‌ها تا 10 سال و بعضاً تا 20 سال و بیشتر عمر خواهند کرد. در حقیقت، به دلیل کارکرد بی‌نقص و قابل‌اعتماد، ممکن است هیچ‌گاه به این قطعه فکر نکنید یا حتی فراموش کنید که کجا نصب شده است.

این نکته را در نظر داشته باشید که کیفیت نصب ، تأثیر بسیار زیادی در طول عمر آن خواهد گذاشت. برای پمپ‌های خانگی، سرویس پمپ در کوتاه‌مدت، اتلاف وقت است و باعث خاموشی غیرضروری سیستم خواهد شد. مدت سرویس این پمپ طولانی است و توسط سازنده مشخص می‌شود. در هر بار سرویس، موارد زیر باید انجام شوند:

• روغن‌کاری یاتاقان‌های پمپ و الکتروموتور طبق مشخصات سازنده
• بررسی اتصالات
• سفت کردن تمام فلنج‌ها
• بررسی چشمی موقعیت پمپ
• بررسی اتصالات الکتریکی
• بررسی شیرهای ایزوله
• بررسی افت فشار (در صورت امکان)
• بررسی تمام آب‌بندی‌های مکانیکی
• بررسی و ثبت جریان الکتروموتور

2- پمپ سیرکولاتور تر:

پمپ‌های خطی عمودی به جهت کاربرد صنعتی، نیاز به مراقبت و سرویس منظم دارند. مدت‌زمان تمام مراحل زیر باید توسط سازنده مشخص شود:

• روغن یاتاقان‌های الکتروموتور معمولاً به‌گونه‌ای است که نیاز به تعویض نخواهد بود اما باید صحت عملکرد آن بررسی شود.
• کاسه‌نمد: هدف استفاده از کاسه‌نمد، کاهش یا حذف نشتی پمپ و جلوگیری از ورود هوا به محیط اطراف شفت است. پس از شروع به کار پمپ، گلند‌های کاسه‌نمد باید تنظیم شوند. اگر نشتی بیش‌ازحد مجاز است، باید پیچ‌های گلند سفت شوند و برعکس. توجه داشته باشید که گلند را طوری سفت نکنید که هیچ سیالی نتواند عبور کند. این کار باعث افزایش دما و خوردگی قطعات خواهد شد.

عیب یابی و تعمیر:

عیب یابی و تعمیر هر یک از پمپ های سیرکولاتور به شرح زیر است:

1- پمپ سیرکولاتور خشک:

• کار نکردن پمپ سیرکوله: این مسئله ممکن است به دلیل اینکه که آب گرم اصلاً وارد پمپ نمی‌شود و یا دبی آن بسیار پایین است، رخ دهد. پمپ ممکن است هیچ صدایی نداشته باشد و عدم عبور آب، به معنی عدم وجود الکتریسیته در مدار است. همچنین آسیب در شیرها یا سایر قطعات نیز از دلایل احتمالی عدم وجود جریان آب است.
• عدم شروع به کار الکتروموتور: ولتاژ ورودی نباید بالاتر یا پایین‌تر از حد مجاز باشد. همچنین اگر مدار آسیب ببیند، الکتروموتور، جریان بالاتر از حد مجاز از شبکه می‌کشد. در این صورت، باید مدار تعویض گردد.
• نمایشگر پمپ سیرکولاتور هیچ عبارتی نشان نمی‌دهد. تمام اتصالات الکتریکی را بررسی کنید. در صورت نیاز، اتصالات را دوباره بسته و محکم کنید. همچنین ممکن است ایراد از نمایشگر باشد که در این صورت، باید تعویض گردد.
• صدای زیاد: اکثر پمپ‌های سیرکولاتور بدون صدا هستند. صدای زیاد می‌تواند نشان‌دهنده‌ی ورود مقدار زیادی هوا به داخل پمپ باشد. تمیز کردن پمپ سیرکوله می‌تواند این مشکل را برطرف کند اما اگر پس از تمیز کردن هم این مشکل باقی ماند، باید یاتاقان‌ها و سایر قطعات را بررسی کنید که اتصال آن‌ها شل نشده باشد. برای بررسی این مورد، می‌توانید پمپ را تکان دهید. اگر صدای به هم خوردن قطعات را شنیدید، پمپ نیاز به تعمیر دارد.
• نشتی: اکثراً نشتی از اتصالات و فلنج‌ها رخ می‌دهد. این مسئله به دلیل اعمال فشار توسط آب به قطعات است و همچنین وزن پمپ می‌تواند این فشار را افزایش دهد. راه‌حل کوتاه‌مدت، بستن سوراخ‌های ایجادشده است اما برای حل کامل مشکل، باید قطعات دارای سوراخ، تعویض شوند.
• خاموش نشدن پمپ سیرکولاتور: موارد زیادی می‌توانند باعث این مشکل شوند. در شرایطی که ترموستات به نقطه‌ی قطع نرسد، پمپ یکسره کار خواهد کرد که علت آن، تلفات زیاد و توان کم هیتر است. همچنین در صورت اتصال سیم‌های ترموستات به هم، این پیام به پمپ منتقل می‌شود که همچنان نیاز به گرمای بیشتر است و پمپ به کار کردن ادامه می‌دهد. یکی از دیگر عوامل کارکردن بدون وقفه‌، آسیب به مدار الکتریکی آن است که در این صورت، باید مدار تعمیر یا تعویض گردد. یکی از عوامل دیگر، اتصالات الکتریکی نادرست در نصب و قرار دادن پمپ در حالت همیشه روشن است.

بیشتر بخوانید: لوب پمپ چیست؟

2- پمپ سیرکولاتور تر:

عدم وجود جریان:

• پمپ پر از آب نشده است.
• سرعت بسیار پایین
• بسته بودن شیرها
• گیرکردن پروانه

جریان بسیار کمی پمپاژ می‌شود:

• نشتی هوا در خط مکش یا کاسه‌نمد
• سرعت بسیار پایین
• هد موردنیاز بیشتر از هد محاسبه‌شده است.
• قسمتی از پروانه دچار انسداد شده است.
• وجود مانع در خط مکش
• ایرادات مکانیکی مانند سایش رینگ‌های محفظه، پروانه‌ی آسیب‌دیده و آسیب به آب‌بندی و محفظه

فشار کم:

• سرعت بسیار پایین: این مورد ممکن است به دلیل ولتاژ پایین شبکه یا مشخصات متفاوت جریان از مقادیر اعلامی توسط سازنده باشد.
• وجود هوا در پمپ سیرکولاتور که باعث ایجاد صدای شکستن در پمپ می‌شود.
• ایرادات مکانیکی

اعمال اضافه‌بار به الکتروموتور توسط پمپ:

• سرعت بسیار بالا
• هد پایین‌تر از هد نامی که باعث پمپاژ دبی بالا می‌شود. این مورد زمانی اتفاق می‌افتد که سرعت مخصوص پمپ، پایین باشد.
• ایرادات مکانیکی مانند سفت کردن بیش‌ازحد کاسه‌نمد و شفت خمیده شده

ارتعاش:

• انحراف قطعات متحرک
• تکیه‌گاه نامناسب
• انسداد قسمتی از پروانه
• ایرادات مکانیکی مانند شفت خمیده شده، سایش یاتاقان‌ها و ایراد در اتصالات
• عدم اتصال مناسب لوله‌های مکش و تخلیه
• کاویتاسیون
• ورود توده‌های هوا به داخل پمپ

قیمت پمپ سیرکولاتور:

شرکت آتور صنعت عرضه کننده انواع پمپ سیرکولاتور با بهترین قیمت و برند های معتبر به مشتریان عزیز می باشد.شما عزیزان می توانید قبل از خرید پمپ سیرکولاتور از کارشناسان متخصص ما مشاوره بگیرید تا انتخابی مناسب داشته باشید.جهت دریافت لیست قیمت،کاتالوگ و مشاوره می‌توانید از طریق فرم زیر یا صفحه استعلام قیمت و اگر نیاز به گفتگو و مشاوره تلفنی دارید با شماره تلفن ۰۳۱۳۲۰۰۴ تماس حاصل فرمایید.

عنوان	قیمت
قیمت پمپ سیرکولاتور لیو (LEO)	جهت دریافت لیست قیمت با شماره 32004-031 تماس بگیرید.
لیست قیمت پمپ سیرکولاتور داب (DAB)
قیمت پمپ سیرکولاتور ویلو (WILO)
لیست قیمت پمپ سیرکوله گراندفوس (GRUNDFOS)
قیمت پمپ سیرکوله ارس
لیست قیمت پمپ سیرکولاتور ابارا (EBARA)