پمپ سیرکولاتور یک نوع پمپ سانتریفیوژ است که برای گردش آب سرد و گرم و به منظور تامین بار برودتی و حرارتی در ساختمان‌ها و سیستم‌های تهویه مطبوع استفاده می‌شود. این پمپ‌ها در مسیر مدار پمپاژ نصب می‌شوند و وظیفه سیرکوله کردن آب سرد و گرم بین دستگاه‌های سرمایش و گرمایش مانند پکیج یا سیستم حرارت مرکزی و دستگاه‌های تبادل حرارت مانند شوفاژ را بر عهده دارند.
عیب یابی پمپ سیرکولاتور
پمپ سیرکولاتور به دلیل استفاده مداوم، شرایط سخت کاری و عدم توجه به سرویس و نگهداری ممکن است دچار مشکل فنی شود. از آنجایی که این تجهیز صنعتی نقش گرداننده آب سرد و گرم در سیستم‌های تاسیساتی را برعهده دارد، در صورت خرابی مشکلاتی برای تهویه مطبوع مکان مورد نظر ایجاد می‌شود بنابراین عیب یابی و تعمیر پمپ سیرکولاتور یک مساله مهم محسوب می‌شود. همچنین خرابی این پمپ‌ها کاهش عملکرد مطلوب، افزایش مصرف انرژی، خطرات ایمنی و صرف هزینه‌های تعمیر را در پی دارد. جدول زیر به نشانه‌های خرابی، علت و راه حل تعمیر این گونه از پمپ‌ها پرداخته است:
| نشانه | خرابی | راه حل تعمیر |
|---|---|---|
| عدم پمپاژ آب یا نبودن آب در سیستم پمپاژ | ● گیر کردن پروانه یا انسداد خطوط لوله پمپاژ به دلیل وجود آلودگی و رسوبات | ● بررسی پروانه و خطوط لوله پمپاژ و رفع هر گونه آلودگی و رسوب از مدار پمپاژ |
|
روشن نشدن پمپ |
● وجود مشکل در سیستم برق رسانی
● اتصال کوتاه ● گرمای بیش از حد و به کار افتادن سوئیچ ایمنی الکتروموتور و خاموش شدن آن ● صدای وزوز الکتروموتور در اثر گیرپاژ پمپ و گیر افتادن پروانه ● گرفتگی در خط مکش یا تخلیه
|
● چک کردن الکتروموتور و اتصالات برق رسانی
● بررسی عایق بودن کابل‌ها و سفت بودن اتصالات برق رسانی برای جلوگیری از وقوع اتصال کوتاه ● تهویه مناسب برای جلوگیری از گرمای بیش از حد ● بررسی پروانه و حذف عوامل انسداد آن یا تعویض آن در صورت نیاز ● تمیز کردن خط مکش و تخلیه از هرگونه ماده اضافی |
| سر و صدای غیر معمولی پمپ | ● انتخاب پمپ با ظرفیت بزرگتر یا کوچکتر از حد مورد نیاز
● وجود هوا در مدار پمپاژ ● وجود مواد جامد و رسوبات در پمپ ● ناهمراستایی بین قطعات مکانیکی از جمله برینگ‌ها، شفت و پروانه به دلیل فرسودگی، خم شدن یا گرم شدن بیش از حد |
● محاسبه دوباره توان مورد نیاز و انتخاب پمپ صحیح متناسب با کاربرد
● هواگیری ● تمیز کردن پمپ از هر گونه آلودگی و رسوبات ● بررسی همراستایی و بالانس بودن قطعات مکانیکی و تعویض آن‌ها در صورت نیاز
|
| نشتی | ● خوردگی و فرسودگی پیچ و مهره‌ها، اتصالات و فلنج‌ها
● خرابی و فرسودگی آب‌بندها ● عملکرد نادرست شیرها |
● تعویض اتصالات و فلنج‌ها در صورت نیاز
● تعویض آب‌بندها در صورت نیاز ● بررسی و اطمینان از عملکرد درست شیرها |
| گرم نشدن رادیاتورها | ● روشن نشدن پمپ
● روشن نبودن سیستم گرمایش آب یا وجود مشکل در آن ● انسداد پمپ و خطوط لوله مدار پمپاژ ● باز نبودن شیرهای ورودی به رادیاتورها
|
● مراجعه به سطر ۱
● اطمینان از روشن بودن سیستم گرمایش آب و عملکرد صحیح ان ● تمیز کردن پمپ و خطوط لوله مدار پمپاژ از هر گونه آلودگی و رسوبات ● اطمینان از باز بودن شیرهای ورودی به رادیاتورها |
سرویس و نگهداری پمپ سیرکولاتور
پمپ‌های سیرکولاتور نیز مانند هر تجهیز صنعتی دیگر برای عملکرد بهینه و طول عمر بیشتر به سرویس و نگهداری احتیاج دارند. نکات زیر برای جلوگیری از بروز خرابی و مسائل فنی در امر سرویس و نگهداری پمپ سیرکولاتور مفید هستند:
۱) تهیه چک لیست و مستندسازی: برای تعمیر و نگهداری هر تجهیز صنعتی ابتدا باید یک چک لیست تهیه شود تا مراحل آن قدم به قدم انجام شود و چیزی فراموش نشود. همچنین تمامی فعالیت‌های تعمیر و نگهداری بهتر است ثبت و یادداشت شوند تا در فعالیت‌های بعد بتوان به آن‌ها مراجعه کرد.
۲) پیدا کردن نشانه‌های خرابی: نویز غیر معمولی، ارتعاش بیش از اندازه و نشتی، نشانه‌های خرابی پمپ سیرکولاتور هستند بنابراین پس از مشاهده این نشانه‌ها باید در صدد رفع عیب برآمد.
۳) بررسی فشار و دبی: ظرفیت پمپ از نظر توانایی ایجاد هد و دبی مورد نظر باید هر چند وقت یکبار بررسی شود تا اطمینان حاصل شود که پروانه آسیبی ندیده یا اینکه هیچ گونه انسداد و گرفتگی در پمپ و خطوط لوله نیست.
۴) تمیز کردن پمپ و مدار پمپاژ: پمپ سیرکولاتور و خطوط لوله مدار پمپاژ باید از هر گونه آلودگی و رسوبات تمیز شوند چرا که انسداد آن‌ها سبب پایین آمدن عملکرد پمپ و حتی آسیب به آن می‌شود. برای این کار از روش‌های شستشوی مکانیکی و شیمیایی استفاده می‌شود.
۵) هواگیری: قبل از شروع به کار، پمپ سیرکولاتور حتما باید هواگیری شود. هواگیری پمپ از طریق پیچ‌های هواگیری موجود روی بدنه پمپ صورت می گیرد.
۶) روانکاری: بررسی روانکاری مناسب برینگ‌ها یکی از اقدامات مهم برای حفظ عملکرد بهینه پمپ سیرکولاتور محسوب می‌شود. در این بازدید باید مقدار و کیفیت روانکار بازرسی و در صورت نیاز به آن اضافه شود.
۷) تعویض قطعات: قطعات پمپ شامل پروانه، شفت، برینگ‌ها و آب‌بندها باید به صورت دوره‌ای از نظر عملکرد مطلوب بررسی شوند و در صورت فرسودگی یا شکستگی تعویض شوند.
۸) همراستایی: همراستایی و تراز بودن قطعات پمپ با مجموعه برینگ‌ها باید به طور مرتب بررسی شود. برای این کار بهتر است از آنالیز ارتعاشات و آزمایش‌های پایش وضعیت استفاده شود.
۹) تخصص و آموزش: تمامی مراحل تعمیر و نگهداری از جمله مونتاژ و دمونتاژ پمپ سیرکولاتور و تعویض قطعات آن باید به وسیله متخصصین باتجربه و آموزش دیده انجام شود تا عملکرد مناسب پمپ را پس از انجام این فعالیت‌ها تضمین کند.
