پمپ گازوئیل کش یکی از اجزای حیاتی در سیستم‌های ذخیره‌سازی و انتقال سوخت است که به مصرف کننده اجازه می‌دهد به راحتی سوخت را از مخازن ذخیره به دستگاه‌های مختلف منتقل کند. پمپ های گازوئیل کش را می‌توان برای سوخت رسانی به خودروهای شخصی سبک، ژنراتورها و ماشین‌آلات سنگین صنعتی استفاده نمود.
برخلاف چیزی که از نام این پمپ برمی‌آید، انتقال سوخت با این دستگاه منحصر به گازوئیل نیست. بسته به ویژگی‌ها و ساختار، می‌توان این پمپ را برای انتقال سوخت دیزلی و بنزین نیز استفاده نمود.
در این مقاله، همراه آتور صنعت باشید تا با چیستی و انواع پمپ گازوئیل کش آشنا شوید و بدانید چطور می‌توانید مناسب ترین گازوییل کش را برای کاربری موردنظر انتخاب نمایید.
پمپ گازوئیل کش چیست؟
پمپ گازوئیل کش یک دستگاه تخصصی است که برای انتقال ایمن و مؤثر سوخت از مخزن به باک خودرو یا ماشین آلات صنعتی به کار می‌رود. این پمپ، سوخت را از یک مخزن ذخیره، بشکه یا محفظه بزرگ‌تر مکش می‌کند و به باک دیگری که در حال سوخت‌گیری است، انتقال می‌دهد. این پمپ‌ها با در نظر گرفتن ویژگی‌های خاص انواع سوخت مایع مانند ویسکوزیته (غلظت) و نقطه اشتعال طراحی شده‌اند.
پمپ گازوئیل کش معمولاً از ساختاری مستحکم برخوردار است و از متریال مقاوم در برابر خوردگی ساخته می‌شود تا از نشت، زنگ‌زدگی و خطرات احتمالی مصون بماند و عملکرد ایمنی را تضمین کند.
این پمپ‌ها در انواع مختلفی ارائه می‌شوند؛ از جمله مدل‌های دستی و مدل‌های الکتریکی با ولتاژهای متفاوت که بسته به ظرفیت الکتریکی، در انواع ساکن و پرتابل (قابل حمل‌ونقل) عرضه می‌گردند.
انواع پمپ گازوئیل کش
پمپ گازوئیل کش بر اساس منبع تغذیه دسته‌بندی می‌شود و همین این موضوع، تا حد زیادی قابل‌حمل بودن، نرخ جریان و نوع کاربرد آن را تعیین می‌کند. پمپ‌های الکتریکی متداول‌ترین نوع پمپ گازوئیل کش هستند و بر اساس ولتاژ، قابلیت حمل و نرخ جریان متفاوتی دارند.
پمپ گازوئیل کش ۱۲ ولت DC
منبع تغذیه: برق ۱۲ ولت مستقیم که معمولاً از باتری خودرو و از طریق گیره سوسماری یا فندکی تأمین می‌شود.
این نوع پمپ گازوئیل کش برای سوخت‌گیری در شرایطی که برق شهری در دسترس نیست طراحی شده و به دلیل ابعاد کوچکش بین کاربران عادی، کشاورزان، کارگران ساختمانی و آفرود بازها بسیار محبوب است. نرخ جریان این پمپ‌ها معمولی بوده و برای سوخت‌گیری تجهیزات یا وسایل نقلیه به‌صورت مجزا مناسب‌اند.
برخی از این مدل‌ها به اندازه یک بطری 2 لیتری حجم دارند، به راحتی در داخل مخزن سوخت قرار می‌گیرند و به صورت پمپ گازوئیل کش تو باکی کار می‌کنند. معمولاً قیمت پمپ گازوئیل کش 12 ولت پایینتر از سایر انواع این پمپ تمام می‌شود.
پمپ گازوئیل کش ۱۲ ولت معمولاً با کابل‌هایی مجهز به گیره سوسماری ارائه می‌شود. برای به کار انداختن پمپ باید گیره مثبت را به ترمینال مثبت باتری خودرو متصل نمایید و گیره منفی را به یک نقطه اتصال مطمئن روی شاسی وصل کنید. البته نوع کاربری ممکن است بسته به نوع پمپ شما متفاوت باشد؛ قبل از استفاده پمپ حتماً به دستور سازنده مراجعه نمایید.
پمپ گازوئیل کش ۲۴ ولت DC
منبع تغذیه: برق ۲۴ ولت مستقیم که عمدتاً از سیستم باتری ماشین‌آلات سنگین مانند کامیون‌های بزرگ یا بیل مکانیکی تأمین می‌شود.
این مدل هم مشابه پمپ گازوئیل کش ۱۲ ولت است، اما برای سیستم‌های ۲۴ ولت طراحی شده و عملکرد قوی‌تری ارائه می‌دهد. این پمپ‌های پرتابل برای عملیات سوخت‌رسانی در پروژه‌های ساختمانی یا بخش کشاورزی کاربرد دارند. معمولاً این پمپ‌ها خارج از مخزن نصب شده و از باتری وسیله یا موتور برقی خارجی تغذیه می‌شوند.
پمپ گازوئیل کش ۲۴ ولت مثل مدل ۱۲ ولت، مستقیماً به سیستم باتری ۲۴ ولت متصل می‌شود. وسایل نقلیه سنگین معمولاً دو باتری ۱۲ ولت دارند که به‌صورت سری به ۲۴ ولت تبدیل شده‌اند. اتصالات پمپ به ترمینال‌های مناسب این سیستم ۲۴ ولت انجام می‌شود.
پمپ گازوئیل کش 115V / 230V / 240V AC
منبع تغذیه: برق متناوب (AC) از پریز برق استاندارد
این نوع پمپ گازوئیل کش اغلب از نوع ثابت است و در کارگاه‌ها، گاراژها یا ایستگاه‌های سوخت‌رسانی نصب می‌شود. پمپ های گازوئیل کش 100 ولت به بالا، نرخ جریان بیشتری دارند. برای انتقال مداوم و با حجم زیاد مناسب‌اند و چون وابسته به برق شهری هستند، قابلیت حمل ندارند.
پمپ گازوئیل کش 400V / 415V AC سه‌فاز
منبع تغذیه: برق متناوب سه‌فاز
ولتاژ: معمولاً ۴۰۰ یا ۴۱۵ ولت AC
این پمپ گازوئیل کش برای کاربردهای صنعتی سنگین و انتقال سوخت در حجم بسیار بالا طراحی شده و برای انبارهای سوخت‌رسانی بزرگ یا ترمینال‌های صنعتی مناسب است. این مدل‌ها نیاز به منبع برق سه‌فاز دارند و بیشترین نرخ جریان ارائه می‌دهند.
پمپ گازوئیل کش AC از جمله مدل‌های 220، 230 و 240 ولت تکفاز و 400 یا 415 ولت سه‌فاز، مخصوص کاربردهای ثابت، صنعتی و با حجم بالا طراحی شده‌اند و برای استفاده در خودروی شخصی مناسب نیستند. این پمپ‌ها مستقیم به سیستم برق ساختمان یا الکتروموتور سازگار متصل می‌شوند. مدل‌های کوچک‌تر 220 ولت ممکن است به پریز معمولی هم متصل شوند، اما مدل‌های بزرگ‌تر و تمام مدل‌های سه‌فاز باید از مدارهای با ظرفیت بالا و اختصاصی قدرت بگیرند و نصب آنها باید توسط متخصص انجام شود.
پمپ گازوئیل کش چگونه کار می‌کند؟
وظیفه اصلی پمپ گازوئیل کش این است که گازوئیل را ایمن و مؤثر از یک نقطه به نقطه‌ای دیگر منتقل کند؛ چه این انتقال از یک مخزن بزرگ ذخیره به یک وسیله نقلیه باشد، چه به ماشین‌آلات. عملکرد پایه همه انواع پمپ های گازوئیل کش بر اساس ایجاد اختلاف فشار برای به جریان انداختن سوخت است. به طور کلی، مکانیسم عملکرد پمپ گازوئیل کش به این شکل انجام می‌گیرد.
۱. ایجاد مکش (جذب سوخت)
در پمپ گازوئیل کش، موتور مکانیسم داخلی که می‌تواند شامل چرخ‌دنده یا پره (پروانه ایمپلر) باشد را به حرکت درمی‌آورد. این مکانیسم باعث ایجاد ناحیه‌ای با فشار کم (خلأ نسبی) در ورودی پمپ می‌شود. در نتیجه، فشار هوای اتمسفری که روی سطح گازوئیل در مخزن وارد می‌شود، سوخت را به سمت شلنگ مکش کشیده و وارد پمپ می‌کند.
۲. فرایند تخلیه (پمپاژ)
پس از ورود گازوئیل به داخل پمپ، قطعات چرخان داخلی سوخت را در فضاهای کوچک محصور می‌کنند. با ادامه چرخش این قطعات، گازوئیل به‌صورت فیزیکی از سمت ورودی به سمت خروجی پمپ رانده می‌شود. این فرآیند باعث افزایش فشار سوخت می‌شود تا مقاومت موجود در شلنگ خروجی را پشت سر بگذارد و به سمت مخزن یا وسیله نقلیه دریافت‌کننده حرکت کند.
۳. کنترل و ایمنی:
پمپ های گازوئیل کش اغلب به اجزای ضروری برای ایمنی و بهره‌وری تجهیز شده‌اند. نازل در انتهای شلنگ تخلیه، امکان توزیع کنترل‌شده سوخت را ایجاد می‌کند و معمولاً مجهز به مکانیزم قطع اتوماتیک برای جلوگیری از سرریز است.
اجزای داخلی پمپ گازوئیل کش از متریالی ساخته شده‌اند که در برابر سوخت‌های فسیلی مقاوم‌اند تا از تخریب یا نشتی جلوگیری شود. داخل بسیاری از مدل‌ها نیز فیلترهایی تعبیه شده‌اند تا سوخت را پیش از انتقال پاک‌سازی کنند و از تجهیزات دریافت‌کننده محافظت نمایند.
مدل‌های برقی پمپ گازوئیل کش معمولاً سیم‌کشی مقاوم و سیستم‌های محافظ حرارتی نیز دارند تا از داغ‌شدن بیش از حد جلوگیری شود.
اجزای پمپ گازوئیل کش
ساختار یک پمپ گازوئیل کش معمولی، با وجود تفاوت‌های جزئی بین مدل‌های مختلف، از اجزای کلیدی مشخصی تشکیل شده که با همکاری هم باعث جذب، انتقال و توزیع ایمن و مؤثر سوخت می‌شوند. ساختار رایج پمپ های گازوئیل کش اغلب شامل اجزای زیر می‌شود.
۱. هد پمپ (مکانیسم پمپاژ)
این بخش اصلی‌ترین قسمت پمپ گازوئیل کش است که فرایند جابجایی سوخت در آن انجام می‌شود. در مدل‌های برقی و بادی، معمولاً مکانیزم چرخشی جابه‌جایی مثبت در این قسمت قرار دارد که شامل موارد زیر می‌شود:
- پمپ پره‌ای: روتوری با پره‌های کشویی که محفظه‌هایی برای به دام انداختن و حرکت دادن سوخت ایجاد می‌کند.
- پمپ دنده‌ای: دو چرخ‌دنده که با چرخش و درهم‌رفتگی، سوخت را گیر انداخته و پمپاژ می‌کنند.
- پمپ دیافراگمی: دیافراگمی انعطاف‌پذیر که با حرکت رفت‌وبرگشتی، سوخت را جذب و تخلیه می‌کند.
۲. موتور یا محرک (منبع توان)
عموماً پمپ های گازوئیل کش یک الکتروموتور را دربر می‌گیرند که در ولتاژهای ۱۲ یا ۲۴ ولت DC، یا ۱۱۵، ۲۳۰ و ۴۰۰ ولت AC مستقیم به هد پمپ متصل است و توان چرخشی لازم را فراهم می‌کند. در پمپ‌های پنوماتیک، سیستم از طریق فشار هوای فشرده حرکت مکانیکی لازم برای پمپاژ را ایجاد می‌کند.
۳. ورودی یا بخش مکش
در این قسمت، سوخت وارد پمپ می‌شود و به شلنگ مکشی متصل است که تا داخل مخزن یا بشکه سوخت کشیده می‌شود. اغلب در این ناحیه یا در انتهای شلنگ، یک مش فیلتر قرار می‌دهند تا از ورود ذرات درشت به پمپ و مسدود شدن خطوط جلوگیری به عمل آید.
۴. خروجی یا بخش تخلیه
در این بخش، سوخت تحت فشار از پمپ خارج شده و به شلنگ تخلیه منتقل می‌شود. در برخی مدل‌ها برای حفظ ایمنی، شیر اطمینانی هم تعبیه شده که در صورت بسته بودن نازل و ادامه کار پمپ، سوخت را به ورودی باز می‌گرداند و از افزایش بیش‌ازحد فشار جلوگیری می‌نماید.
۵. شلنگ‌ها (مکش و تخلیه)
- شلنگ مکش: انعطاف‌پذیر و مقاوم در برابر فشار منفی است و از منبع سوخت تا ورودی پمپ امتداد دارد.
- شلنگ تخلیه: مقاوم در برابر فشار مثبت و سازگار با گازوئیل و از خروجی پمپ تا نازل ادامه دارد.
۶. نازل
این قطعه در انتهای شلنگ تخلیه نصب می‌شود و وسیله‌ای دستی برای کنترل جریان سوخت به درون مخزن مقصد است. بیشتر نازل‌ها به سیستم قطع اتوماتیک مجهز هستند که هنگام پر شدن مخزن، جریان سوخت را متوقف می‌کند و از سرریز جلوگیری می‌کند. یک اهرم برای تنظیم دستی جریان هم روی نازل وجود دارد.
۷. پایه یا قاب نصب
پایه یا قاب مستحکم به پمپ اجازه می‌دهد تا به دیوار، بشکه، مخزن انتقال یا وسیله نقلیه نصب شود. در مدل‌های سیار، قابلیت جابجایی آسان نیز از نکات کلیدی در طراحی پایه به‌شمار می‌رود. برای پمپ های گازوئیل کش بیرون باکی سنگین، ممکن است شاسی نیز برای پمپ ارائه شود.
کاربردهای پمپ گازوئیل کش
- کاربردهای خانگی: پمپ‌های گازوئیل کش کوچک با ولتاژ ۱۲ یا ۲۴ ولت، برای انتقال سوخت در مواقع ضروری در جاده کاربرد دارند.
- کشاورزی: در صنایع کشاورزی، زراعت و دامداری از پمپ‌های گازوئیل کش برای سوخت‌گیری ماشین‌آلاتی مانند تراکتور، کمباین، سم‌پاش، بیل مکانیکی و پمپ آبیاری استفاده می‌شود. این کار زمان عملیات را بهینه می‌کند و نیاز به لجستیک پیچیده را کاهش می‌دهد.
- ساختمان‌سازی: در پروژه‌های عمرانی، مخصوصاً در مناطق دورافتاده که زیرساخت ثابت سوخت‌رسانی وجود ندارد، پمپ گازوئیل کش برای تأمین سوخت ماشین‌آلات سنگینی مانند بیل مکانیکی، بولدوزر، جرثقیل و ژنراتورهای سیار ضروری است.
- حمل‌ونقل و لجستیک: شرکت‌های حمل‌ونقل برای سوخت‌گیری سریع و کنترل‌شده ناوگان خود مانند کامیون‌ها، اتوبوس‌ها و خودروهای تحویل کالا از پمپ‌های گازوئیل کش ثابت یا متحرک استفاده می‌کنند.
- معدن: در عملیات زیرزمینی و سطحی معدن، پمپ‌های گازوئیل کش قدرتمند برای سوخت‌رسانی به ماشین‌آلات عظیم‌الجثه، کامیون‌های حمل بار و بیل‌های مکانیکی کاربرد دارند.
- تولید برق: پمپ گازوئیل کش در انتقال سوخت به موتور برق اضطراری و ژنراتور قابل‌حمل نقشی حیاتی دارد و در زمان قطعی برق، پایداری سیستم‌های حیاتی مانند بیمارستان‌ها، مراکز داده و کارخانه‌ها را تضمین می‌کند.
- دریانوردی و هوانوردی: در بنادر، اسکله‌ها و فرودگاه‌های کوچک، پمپ‌های گازوئیل کش تخصصی برای سوخت‌گیری انواع شناورها استفاده می‌شود.
تفاوت پمپ گازوئیل کش ثابت و متحرک چیست؟
پمپ گازوئیل کش ثابت برای نصب‌های دائمی طراحی شده و معمولاً در مکان‌هایی استفاده می‌شود که منبع تغذیه دائمی برق در دسترس باشد. این نوع پمپ‌ها ابعاد بزرگ‌تر، ساختاری مقاوم‌تر و ظرفیت بالاتری دارند و مناسب انتقال مداوم یا با حجم بالا هستند.
پمپ های گازوئیل کش ثابت اغلب با برق AC کار می‌کنند (۲۲۰/۲۳۰/۲۴۰ ولت تکفاز یا ۴۰۰/۴۱۵ ولت سه‌فاز) و در نتیجه دبی بالاتر و چرخه کاری طولانی‌تری دارند. این پمپ‌ها معمولاً روی مخازن بزرگ ذخیره، سکو یا داخل کابینت‌های سوخت‌گیری در ایستگاه‌های ثابت، تأسیسات صنعتی یا ترمینال تجاری نصب می‌شوند.
از سوی دیگر، پمپ گازوئیل کش 12 یا 24 ولت اغلب در دسته پمپ‌های پرتابل یا متحرک جا می‌گیرند که برای استفاده در موقعیت‌های متغیر طراحی شده و انعطاف بالایی دارند.
نکات خرید پمپ گازوئیل کش
انتخاب صحیح پمپ گازوئیل کش تأثیر زیادی بر ایمنی، بهره‌وری و دوام تجهیزات دارد. برای اینکه پمپ گازوئیل کش دقیقاً متناسب با نیاز شما باشد، توجه به این نکات ضروری است.
منبع تغذیه و ولتاژ
- دسترس‌پذیری: برق شهری (AC) در اختیار دارید یا فقط برق باتری خودرو (DC)؟
- سازگاری ولتاژ: اگر از موتور AC استفاده می‌کنید، ولتاژ محل استفاده چقدر است؟ تکفاز 115، 230/240 یا 400/415 سه فاز؟ اگر DC باشد، آیا سیستم 12 ولت است یا 24 ولت؟
دبی یا میزان جریان (لیتر/دقیقه)
- نیاز به سرعت: چه مقدار زمان برای انتقال سوخت دارید؟ دبی بیشتر، زمان کمتری صرف می‌کند اما نیاز به برق و پمپ بزرگ‌تری دارد.
- حجم سوخت: حجم معمول باک‌هایی که پُر می‌کنید چقدر است؟ از ماشین چمن‌زنی تا بیل مکانیکی بزرگ، تفاوت زیادی از لحاظ حجم باک وجود دارد.
- کاربرد: نوع دستگاهی که قصد سوخت گیری آن را دارید، در نظر بگیرید. ترمینال‌های تجاری با حجم بالا، به دبی بسیار بیشتر از تراکتور مزرعه نیاز دارند.
چرخه کاری (Duty Cycle)
- پیوسته یا مقطعی: پمپ چه مدت باید بدون وقفه کار کند؟ برخی پمپ‌ها برای کار دائم طراحی شده‌اند، برخی دیگر بعد از مثلاً 30 دقیقه نیاز به خنک شدن دارند. مطابقت چرخه کاری با مصرف، مانع از خرابی زودهنگام پمپ می‌شود.
سایز ورودی/خروجی و طول شلنگ
- سازگاری: اطمینان حاصل کنید که اندازه اتصالات پمپ با شلنگ‌های موجود مطابقت دارد یا شلنگ مناسب همراه آن ارائه شده است. اتصالات بزرگ‌تر معمولاً دبی بالاتری دارند.
- دسترسی: فاصله منبع سوخت تا نقطه سوخت‌گیری را بررسی کنید تا طول مناسب برای شلنگ مکش و تخلیه را انتخاب نمایید. شلنگ‌های بلندتر ممکن است دبی را کاهش دهند.
ارتفاع مکش و فشار خروجی
- ارتفاع مکش: پمپ چقدر باید سوخت را از پایین به بالا بکشد؟ (مثلاً از بشکه روی زمین یا مخزن زیرزمینی). هر پمپ محدودیت مکش خاص خود را دارد.
- فشار تخلیه: سوخت باید چه مسافتی و با چه ارتفاعی منتقل شود؟ (به‌صورت افقی یا عمودی) و میزان اصطکاک داخل شلنگ‌ها چقدر است؟
قابلیت حمل یا نصب ثابت
- نیاز به تحرک: اگر نیاز به سوخت‌گیری در میدان یا مزرعه دارید، پمپ گازوئیل کش سبک و جمع‌وجور ۱۲ یا ۲۴ ولتی با گیره باتری گزینه مناسبی است.
- استفاده ثابت: برای تعمیرگاه، مزرعه یا پایانه، یک پمپ گازوئیل کش با ولتاژ ۲۲۰ یا ۴۰۰ ولت که روی مخزن یا دیوار نصب شود، عملکرد بهتری دارد.
پمپ گازوئیل کش را از کجا بخریم؟
علاوه بر مواردی که در نکات خرید پمپ گازوئیل کش بررسی کردیم، تهیه برند مناسب و اتکا به توزیع کننده معتبر نیز از جمله موارد مهمی است که باید برای خرید اینترنتی پمپ گازوئیل کش درنظر داشته باشید.
قیمت پمپ گازوئیل کش 12 یا 24 ولت که برای استفاده سیار مناسب باشد، معمولاً در بازه قیمتی ۲ تا ۸ میلیون تومان قرار دارد. در مقابل، پمپ گازوئیل کش ثابت با ولتاژ ۲۲۰ یا ۴۰۰ ولت که ظرفیت بالاتری دارد و بیشتر برای مصارف صنعتی و کارگاهی به کار می‌رود، ممکن است قیمتی بین ۱۰ تا ۳۰ میلیون تومان یا بیشتر داشته باشند.
اگر قصد خرید پمپ گازوئیل کش را دارید و هنوز ابهاماتی برای شما وجود دارد، می‌توانید از طریق مسیرهای ارتباطی با تیم پشتیبانی آتور صنعت تماس حاصل فرمایید.
سؤالات متداول
عمر مفید پمپ گازوئیل کش چقدر است؟
عمر مفید پمپ گازوئیل‌کش معمولاً بین ۳ تا ۱۰ سال است و به کیفیت ساخت، نوع کاربری و شرایط نگهداری بستگی دارد. استفاده اصولی و سرویس منظم، طول عمر آن را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد.
آیا می‌توان از پمپ گازوئیل کش برای بنزین یا سایر سیالات استفاده کرد؟
نوع سوخت قابل انتقال، بستگی به شرایط و ساختار پمپ گازوئیل کش شما دارد. طبق دستور سازنده، برخی از پمپ‌ها مختص بنزین یا سوخت دیزلی هستند و نبایست از آنها برای انتقال انواع دیگر استفاده شود.
هنگام خرید پمپ گازوئیل‌کش به چه نکاتی باید توجه کرد؟
هنگام خرید پمپ گازوئیل‌کش باید به منبع تغذیه (ولتاژ)، دبی (سرعت انتقال)، نوع کاربرد (ثابت یا پرتابل) و وجود ویژگی‌های ایمنی نظیر قطع کن خودکار و فیلتر توجه کنید.
تفاوت پمپ گازوئیل‌کش 12 ولت، 24 ولت و 220 ولت در چیست؟
پمپ‌های 12 و 24 ولت برای استفاده پرتابل از باتری خودرو مناسب‌اند (12V برای ماشین‌های سبک‌تر و 24V برای سنگین‌تر)، در حالی که پمپ‌های 220 ولت برای نصب ثابت در کارگاه‌ها یا مزارع که دسترسی به برق شهری دارند، استفاده می‌شوند و معمولاً دبی بالاتری دارند.
انواع پمپ گازوئیل‌کش از نظر منبع تغذیه کدامند و کدام یک بهتر است؟
انواع پمپ گازوئیل‌کش از نظر منبع تغذیه شامل دستی، 12/24 ولت DC، 220/400 ولت AC و بادی هستند. انتخاب بهترین پمپ گازوئیل کش بستگی به نیاز (پرتابل بودن، دبی مورد نیاز، دسترسی به برق) و شرایط محیطی دارد.
