تقریباً همه صاحبان پمپ‌های آب، حداقل یک بار متوجه نویز بیش‌از حد تجهیزات آبرسانی شده‌اند و در پی راهکار کاهش صدای پمپ آب برآمده‌اند. سر و صدای پمپ آب تنها یک نویز مزاحم در خانه، محل کار یا آزاری برای همسایه‌های اطراف نیست، بلکه می‌تواند نشانه‌ای جدی از یک مشکل پنهان باشد. پمپ آبی که به‌درستی نصب و تنظیم شود، در حالت عادی نباید بیشتر از حد مجاز و معمول صدا تولید کند.
در این راهنما از آتور صنعت، دلایل صدای پمپ آب را بررسی می‌کنیم و 9 روش برای کاهش صدای پمپ آب ارائه می‌دهیم.
چرا پمپ آب صدا می‌دهد؟
دلایل صدای پمپ آب می‌تواند مربوط به وجود مشکلات مختلف در ساختار پمپ یا نحوه نصب آن باشد. برای اجرای مؤثر راهکارهای کاهش صدای پمپ آب، بایستی نگاهی به دستگاه بیندازید و دریابید کدام یک از مشکلات زیر، مسبب صدا دادن پمپ آب شماست.
نصب نادرست، از شایع‌ترین دلایل صدای پمپ آب
درصد زیادی از علت‌های صدای پمپ آب، مربوط به نصب نادرست و ارتعاش بیش از حد پمپ می‌شوند. زمانی که پمپ به درستی روی شاسی یا پایه سوار نشده باشد، صدای حاصل از عملکرد آن دوبرابر بلندتر به گوش می‌رسد. شل بودن پیچ‌ها یا پایه پمپ و حتی نبود یا هرز رفتن مواد عایق اطراف آن، باعث می‌شوند صدای پمپ مستقیم از طریق دیوار، کف یا لوله کشی به ساختمان منتقل شود.
ناهماهنگی شفت و کوپلینگ
اگر بین شفت موتور و پمپ هماهنگی وجود نداشته باشد، چرخش غیرمرکزی رخ می‌دهد که باعث فشارهای دوره‌ای و ایجاد صدای کوبش یا تق‌تق می‌شود. این مشکل ممکن است به دلیل انبساط حرارتی لوله‌ها، نصب ناصحیح یا نشست فونداسیون تشدید شود. در موارد جدی این ناهماهنگی می‌تواند باعث شکستن شافت شود یا به پوسته پمپ آسیب بزند؛ به‌ویژه در سیستم‌هایی با کوپلینگ‌های سخت که انعطاف‌پذیری کافی ندارند.
کاویتاسیون
کاویتاسیون زمانی اتفاق می‌افتد که حباب‌های بخار در نواحی کم‌فشار (مثل ورودی پروانه) به وجود بیایند و هنگام ورود به نواحی پرفشار ناگهان منفجر می‌شوند. این پدیده صدایی شبیه ساییده شدن دیواره داخلی تولید می‌کند و معمولاً باعث فرسایش سطح پروانه و حتی جداره داخلی می‌شود. علل اصلی آن شامل کمبود هد مکش مثبت خالص (NPSH)، انسداد فیلترهای ورودی، بزرگ بودن بیش‌ازحد پروانه یا سرعت بالای پمپ هستند.
هوا گرفتن پمپ
وجود هوا در سیستم هیدرولیکی باعث ورود حباب‌های گازی به جریان سیال می‌شود و نتیجه آن، فشار ناپایدار و لرزش پمپ است. اگر پمپ هنگام شروع به کار صدای قل‌قل یا سوت تولید می‌کند، باید برای کاهش صدای پمپ آب احتمال هواگرفتگی آن را بدهید. رایج‌ترین دلایل این مشکل شامل نشت در خطوط مکش، هواگیری ناقص یا ایجاد گرداب در ورودی سیال هستند.
ضربه قوچ و شوک هیدرولیکی
بستن ناگهانی شیرها یا خاموش شدن سریع پمپ، امواج پرفشاری در سیستم لوله‌کشی به وجود می‌آورد. این پدیده که با نام ضربه قوچ (واتر همر) شناخته می‌شود، صدایی مانند کوبیده شدن ایجاد می‌کند و اگر به فکر راهکار کاهش صدای پمپ آب نباشید، خطر ترکیدگی لوله‌ها یا آسیب به اتصالات وجود خواهد داشت. در سیستم‌هایی با لوله‌کشی طولانی یا جریان پرسرعت، احتمال بروز این مشکل بیشتر است.
ورود اجسام خارجی و آسیب به پروانه
اکثر پمپ‌های آب خانگی، با هدف انتقال آب تمیز طراحی شده‌اند و وجود ذرات معلق در آنها مشکل می‌آفریند. اگر اشیای خارجی مثل سنگ یا شن به داخل پمپ آب وارد شوند، به پره آسیب خواهند زد. این اجسام در طول زمان باعث ساییدگی پره‌های پروانه، عدم تعادل در چرخش و افزایش لرزش می‌شوند. این مورد از دلایل صدای پمپ آب خانگی در محیط‌های آلوده یا بدون فیلتر ورودی مناسب است.
آسیب دیدگی بلبرینگ
بلبرینگ‌ها وظیفه پشتیبانی از شفت چرخان پمپ را دارند و با کاهش اصطکاک، به چرخش روان کمک می‌کنند. اگر این قطعات دچار خوردگی یا سایش شوند یا روانکاری آنها به درستی انجام نشده باشد، حرکت شفت دیگر نرم نخواهد بود و باعث ایجاد اصطکاک زیاد و صدای سایشی یا ضربه‌ای می‌شود.
خرابی شفت پمپ
این مورد از دلایل صدای پمپ آب نیاز به بررسی مکانیکی دارد. شفت پمپ، موتور را به پروانه متصل می‌کند. اگر شفت خمیده شود یا دچار خوردگی یا سایش باشد، حرکت آن نامتعادل خواهد شد. این چرخش ناپایدار، روی سایر اجزا مانند بلبرینگ‌ها و آب‌بندی‌ها فشار می‌آورد و ممکن است پروانه با بدنه پمپ برخورد کند.
تشدید ارتعاشات و فرکانس رزونانس
اگر فرکانس عملکرد پمپ با فرکانس طبیعی پایه یا لوله‌های اطراف سینرژی بدهد، ارتعاشات شدید می‌شوند. زمانی که جرم پایه پاسخگوی وزن پمپ نباشد یا تکیه‌گاه مناسبی برای لوله‌ها تعبیه نشود، صدای زیادی از پمپ آب به گوش می‌رسد. توجه به این مورد به‌ویژه در کاهش صدای پمپ آب اهمیت دارد.
کیفیت پایین پمپ
گاهی برای کاهش صدای پمپ آب خانگی، باید به اصل مسئله یعنی خود پمپ توجه داشت. پمپ‌هایی با کیفیت پایین معمولاً از مواد نامرغوب و متریال نامناسب ساخته شده و به خوبی مونتاژ نمی‌شوند. ترکیب این عوامل منجر به فرسایش زودرس، عدم تعادل ذاتی و ضعف در جذب صداهای ناشی از عملکرد عادی می‌شوند. این مسئله یکی از دلایل صدای پمپ آب است که تنها با انتخاب محصول باکیفیت می‌توان آن را مدیریت کرد.
راهکارهای کاهش صدای پمپ آب
بعد از بررسی دلایل صدای پمپ آب، دوباره این سؤال مطرح است که «چه کار کنیم صدای پمپ آب کم شود؟». در لیست راهکار کاهش صدای پمپ آب، برای هریک از ایرادهایی که برشمردیم یک راه حل عملی ارائه داده‌ایم. می‌توانید یا خود دست به کار شوید یا کاهش نویز پمپ را به دست یک متخصص بسپارید.
1. بررسی و محکم کردن اتصالات شل‌شده
گفتیم یکی از دلایل صدای پمپ آب، لرزش‌هایی است که از شل بودن پیچ‌ها و بست‌های نگهدارنده ناشی می‌شود. برای کاهش صدای پمپ آب، تمام پیچ‌های نصب پمپ و بست‌های اطراف آن را با دقت بررسی کنید. اگر قطعه‌ای شل شده، با استفاده از آچار مناسب آن را به‌آرامی سفت کنید. البته باید دقت داشته باشید که فشار بیش‌ازحد وارد نکنید تا به قطعات آسیبی نرسد. لوله‌ها یا اتصالات اطراف پمپ را بررسی نمایید و در صورت تماس با دیوار یا کف، آنها را محکم و ایمن کنید.
2. جدا کردن پمپ از سطح با لرزه گیر
یکی از مؤثرترین راهکارها برای کاهش صدای پمپ آب، جلوگیری از انتقال ارتعاش به سازه ساختمان است. استفاده از پدهای لاستیکی، زیراندازهای لرزه گیر یا پایه‌های مخصوص لاستیکی در زیر پایه‌های پمپ می‌تواند به‌خوبی لرزش را جذب کند. این محصولات در فروشگاه‌های ابزار قابل تهیه هستند. قبل از انتقال ارتعاش به کف یا محل نصب، آن را جذب می‌کنند و از پخش شدن صدای پمپ جلوگیری می‌نمایند.
3. نصب رابط‌های انعطاف‌پذیر به جای لوله‌های خشک
اتصالات سخت مانند لوله‌های مسی یا PVC باعث انتقال مستقیم لرزش پمپ به سیستم لوله‌کشی می‌شوند و در نتیجه، دیوارها و کف ساختمان مانند تقویت‌کننده‌های صدا عمل می‌کنند. برای کاهش صدای پمپ آب، بهتر است حدالامکان بخش‌های کوتاه لوله‌های خشک در ورودی و خروجی پمپ را با شیلنگ‌های فلزی یا رابط‌های انعطاف‌پذیر جایگزین کنید. این قطعات انعطاف‌پذیر مانع از انتقال لرزش به سایر قسمت‌های لوله‌کشی می‌شوند.
4. قرار دادن پمپ در محفظه عایق صدا
ایجاد یک پوشش فیزیکی اطراف پمپ می‌تواند به‌طور قابل توجهی از میزان نویز هوایی بکاهد. می‌توانید برای پمپ یک باکس محکم بسازید (باکس‌های آماده نیز قابل تهیه هستند) و دیواره‌های داخلی آن را با فوم آکوستیک، ورق‌های وینیل عایق، شانه تخم مرغ یا حتی پتوی ضخیم بپوشانید. توجه داشته باشید که تهویه مناسب درون این محفظه الزامی‌ست تا از گرم شدن بیش‌ازحد پمپ جلوگیری شود. بنابراین نصب دریچه تهویه یا فن کم‌صدا هم ممکن است برای این باکس ضروری باشد.
5. تنظیم دقیق فشار و جریان آب
یکی از دلایل صدای پمپ آب، عملکرد پمپ با فشار یا دبی نامناسب است. فشار زیاد می‌تواند باعث ایجاد صدای کوبشی یا همان ضربه قوچ شود. از سویی فشار پایین هم منجر به عملکرد مداوم و پر سروصدای پمپ می‌شود. اگر پمپ امکان تنظیم دارد، آن را در حالتی قرار بدهید که با نیاز آبی خانه‌تان هماهنگ باشد. تنظیم صحیح یکی از راهکارهای مؤثر برای کاهش صدای پمپ آب است.
6. هواگیری پمپ آب
پمپ آب در سیستم آبرسانی خانه، مثل هر سیستم دیگری که سیالات داخلش جاری باشد در معرض حباب هوا قرار می‌گیرد. برای رفع این مشکل و کاهش صدای پمپ آب، ابتدا پمپ را خاموش کنید. سپس همه شیرهای آب خانه را باز کنید تا هوا تخلیه شود. از بالاترین نقطه شروع کنید و به سمت پایین‌ترین نقطه ادامه بدهید. بعد از خروج کامل هوا، شیرها را ببندید و پمپ را دوباره روشن کنید. اگر موفق به کاهش صدای پمپ نشدید، شاید لازم باشد این روند را تکرار کنید.
7. روغن‌کاری قطعات متحرک (در صورت نیاز)
اصطکاک ناشی از خشک بودن یا فرسودگی بلبرینگ‌ها و حتی کاهش روانکاری موتور پمپ، ممکن است باعث صدای جیرجیر یا ساییدگی شود. برخی از مدل‌های قدیمی پمپ، نقاط مشخصی برای روغن‌کاری دارند اما مدل‌های پیشرفته، اکثراً با آب‌بندی کامل ساخته می‌شوند. در این صورت، برای کاهش صدای پمپ با یک تکنسین متخصص مشورت کنید.
8. بررسی احتمال کاویتاسیون
کاویتاسیون زمانی اتفاق می‌افتد که فشار ورودی آب به پمپ کافی نباشد. معمولاً زمانی که لوله ورودی گرفته یا فیلتر نیاز به نظافت داشته باشد، این وضعیت رخ می‌دهد. ابتدا فیلترها یا صافی‌های پمپ را بررسی و تمیز کنید و مطمئن شوید که مسیر ورودی آب خم نشده یا خیلی باریک نیست. اگر پس از این بررسی‌ها مشکل ادامه داشت، لازم است با یک تکنسین تماس بگیرید تا منبع مشکل را شناسایی و رفع کند.
9. تعویض بلبرینگ یا پروانه فرسوده
تعویض قطعات فرسوده برای کاهش صدای پمپ آب خانگی، معمولاً نیاز به تخصص دارد و بهتر است خود برای تعمیرات در خانه اقدام نکنید. اگر مشکوکید که قطعات داخلی منبع صدا باشند، حتماً از یک تعمیرکار برای تشخیص و رفع مشکل کمک بگیرید.
اگر پمپ بازهم صدا داد چه کنیم؟
به دلایل مختلفی ممکن است راهکار کاهش صدای پمپ آب، کارگر نیفتد و پمپ آب خانه شما همچنان با نویزی آزاردهنده به کار ادامه بدهد.
گاهی دلایل صدای پمپ آب، به مشکلاتی ریشه‌ای‌تر از موارد رایج برمی‌گردند. اگر پمپ شما کیفیت لازم را ندارد، برای محیط خودش بیش‌ازحد بزرگ است یا دچار مشکلاتی جدی شده باشد که تعمیرشان یا ممکن نیست یا بسیار پرهزینه خواهد بود، عاقلانه‌ترین راه ممکن تعویض کامل پمپ است. انتخاب درست پمپ، یکی از مهم‌ترین راهکار های کاهش صدای پمپ محسوب می‌شود و حتی می‌تواند مشکل را به صورت ریشه ای رفع کند.
کدام پمپ آب کم صدا را بخریم؟
در مقایسه با انواع رایج پمپ‌های آب در فروشگاه، مدل‌های بشقابی و بوستر پمپ نسبت به سایرین صدای کمتری تولید می‌کنند. پمپ های بشقابی به دلیل نوع طراحی پروانه، آب را به صورت گریز از مرکز به سمت بیرون هدایت می‌کنند و اغلب کم‌صداتر از مدل‌هایی مثل پمپ آب جتی عمل می‌نمایند.
این پمپ‌ها برای تامین فشار آب در منازل و ساختمان‌ها بسیار رایج هستند و اگر به درستی نصب و سرویس شوند، عملکرد نسبتاً آرامی دارند. پمپ‌های بشقابی معمولاً صدای یکنواخت و ملایم‌تری تولید می‌کنند تا صداهای ناگهانی یا لرزشی. برای انتخاب پمپ آب خانگی بشقابی برندهایی مانند پنتاکس، پمپ بشقابی لئو، پمپ آب خانگی سائر و محصولات پدرولا انتخاب مناسبی خواهند بود.
مدل پیشنهادی: پمپ آب بشقابی یک اسب خانگی لئو LEO ACm75
- حداکثر دبی: 6 مترمکعب در ساعت
- حداکثر هد: 36 متر آب
- حداکثر فشار خروجی: 3/5 بار
- قطر لوله ورودی: 1 اینچ
علاوه بر پمپ‌های بشقابی، انتخاب بوستر پمپ هم می‌تواند به اجتناب از صدای بلند پمپ آب کمک کند. برخلاف پمپ تک که با هر بار باز شدن شیر آب با حداکثر توان روشن و خاموش می‌شود و نوسانات صوتی ایجاد می‌کند، بسیاری از بوستر پمپ‌های مدرن مجهز به تکنولوژی دور متغیر یا اینورتر هستند. این ویژگی به پمپ اجازه می‌دهد تا سرعت موتور را بر اساس میزان دقیق نیاز به آب تنظیم کند.
مدل پیشنهادی: بوستر پمپ خطی 0/5 اسب خانگی لئو LEO LPM 370HA
- حداکثر دبی: 3 مترمکعب در ساعت
- حداکثر هد: 21 متر آب
- حداکثر فشار خروجی: 2/1 بار
- قطر لوله ورودی: 1 اینچ
جمع بندی
صدای بیش از حد پمپ آب در خانه می‌تواند آزاردهنده باشد، اما خوشبختانه راه‌حل‌های عملی و متنوعی برای کاهش صدای پمپ آب وجود دارد. در این راهنما، دلایل صدای پمپ آب را بررسی کردیم و به راهکارهای کاهش صدای پمپ آب خانگی پرداختیم که بسته به گستردگی مشکل، توسط خود شما یا تکنسین ماهر قابل اجرا هستند.
اگر با راهکارهای فوق موفق به رفع صدای پمپ آب نشدید یا تصمیم به خرید پمپ آب جدید گرفته‌اید، از مشورت با متخصصان غافل نشوید. برای دریافت مشاوره رایگان در خصوص سرویس یا تعویض پمپ و انتخاب یک پمپ بی‌صدا و حرفه‌ای، می‌توانید با کارشناسان ما در واحد پشتیبانی و فروش در ارتباط باشید.
سؤالات متداول
آیا نصب لرزه‌گیر می‌تواند به کاهش صدای پمپ کمک کند؟
بله، استفاده از لرزه‌گیر به‌طور مؤثری از انتقال لرزش‌های پمپ به سازه جلوگیری می‌کند. این کار نقش کلیدی در کاهش صدای پمپ آب دارد.
چه نوع عایق صوتی برای کاهش صدای پمپ مؤثر است؟
عایق‌های صوتی مانند فوم آکوستیک، پشم سنگ، پتوهای عایق صدا و وینیل (MLV) برای کاهش صدای پمپ بسیار مؤثر هستند. این عایق‌ها صدا را جذب کرده و مانع انتشار آن به محیط می‌شوند.
چه عواملی باعث لرزش پمپ و افزایش صدای آن می‌شوند؟
اتصالات شل، نصب نادرست، تراز نبودن پمپ و جریان نامناسب آب از دلایل اصلی لرزش و افزایش صدای پمپ هستند. فرسودگی قطعات داخلی می‌تواند این مشکل را تشدید کند.
آیا می‌توان صدای پمپ را با تغییر محل نصب کاهش داد؟
بله، نصب پمپ در محل مناسب با سطحی مستحکم و دور از دیوار یا سقف‌های نازک می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی از انتقال صدا جلوگیری کند.
کدام پمپ‌ها صدای کمتری دارند؟
پمپ‌های بشقابی و مدل‌های بوستر پمپ معمولاً صدای کمتری تولید می‌کنند. انتخاب پمپ مناسب بر اساس کاربرد، کیفیت ساخت و شرایط ساختمان شما، نقش مهمی در کاهش صدای پمپ آب دارد.
آیا سرویس منظم و روغن‌کاری می‌تواند صدای پمپ را کاهش دهد؟
بله، سرویس منظم باعث شناسایی به‌موقع مشکلات و کاهش اصطکاک در قطعات متحرک می‌شود. در مدل‌هایی که نیاز به روغن‌کاری دارند، این کار به کاهش صدای ناشی از سایش کمک می‌کند.
