پمپ شفت و غلاف چیست؟ + عملکرد و کاربردهای پمپ شافت و غلاف

یکی از پرکاربردترین پمپ‌های  عمودی که در انتقال سیالات از منابع عمیق کاربرد دارد، پمپ شافت و غلاف است. از این پمپ در حوزه‌های گوناگونی استفاده می‌شود؛ مانند تأمین آب صنایع مختلف، آبیاری در اراضی زراعی و باغات، برج‌های خنک کننده در نیروگاه‌ها، تصفیه‌خانه‌های شهری و توزیع سیالات در سیستم‌های باز و بسته.

با این‌که پمپ شفت و غلاف نقش مهمی در سامانه‌های انتقال آب دارد، اما بسیاری از کاربران هنوز با ویژگی‌ها و ظرفیت بالای عملکردی آنها به طور کامل آشنا نیستند. در همین راستا، آتور صنعت در این مطلب بررسی می‌کند که پمپ های شافت و غلاف دقیقاً از چه مکانیسم و سیستمی بهره می‌برند، در چه انواعی موجودند و برای چه کاربردهایی مناسب خواهند بود.

 

پمپ شفت و غلاف چیست؟

پمپ شافت و غلاف (به انگلیسی Vertical Turbine Pump یا پمپ توربینی عمودی) نوعی پمپ سانتریفیوژ تخصصی است که برای انتقال مؤثر سیالات از چاه‌های عمیق یا مخازن به سطح زمین طراحی شده. برخلاف پمپ‌های افقی، پمپ شفت و غلاف ساختاری عمودی دارد. پروانه‌های آن در سیال غوطه‌ور می‌شوند و موتور در سطح بالایی قرار می‌گیرد. این ساختار باعث می‌شود که پمپ بتواند همزمان از پس دبی بالا و فشار هد زیاد بربیاید.

از همین‌رو، پمپ شافت و غلافی انتخابی مناسب برای مصارفی چون تأمین آب شهری، آبیاری، فرایندهای صنعتی و سیستم‌های تصفیه‌خانه‌ای است. پایداری عملکرد، عمر طولانی و مقاومت در شرایط محیطی مختلف هم از دیگر ویژگی‌های مهم این پمپ‌ها محسوب می‌شود. البته چون که پمپ‌های شافت و غلافی نسبت به پمپ‌های شناور نصب و نگهداری پیچیده‌تر و پرهزینه‌تری دارند، خیلی از کاربران سراغ پمپ‎های مستغرق شناور مخصوص چاه عمیق می‌روند.

نوع و طراحی مکانیسم قسمت هد فشاری پمپ توربینی عمودی به عواملی چون طول پروانه و سرعت چرخش بستگی دارد. در مدل‌های تک‌مرحله‌ای، فشار خروجی محدود است اما با افزودن طبقات بیشتر، می‌توان هد خروجی را افزایش داد.

 

نحوه عملکرد پمپ شفت و غلاف

پمپ شافت و غلاف عملکردی انعطاف‌پذیر دارد و بسته به نیاز، می‌تواند مقادیر مختلفی از سیال را جابه‌جا کند. بسته به نوع موتور و شرایط کاری، توانایی انتقال این پمپ از 100 لیتر تا بالای 100 هزار لیتر در دقیقه متغیر خواهد بود. همین گستردگی بازه عملکرد، به اپراتور این امکان را می‌دهد که بسته به شرایط عملیاتی، حجم انتقالی را تنظیم کند. در ادامه با بررسی اجزا و انواع پمپ های شافت و غلاف، می‌توانید تصور بهتری از عملکرد این پمپ با دیزاین‌ها و شرایط مختلف پیدا کنید.

 

اجزای پمپ شافت و غلاف

اصولاً پمپ شافت و غلاف از اجزای اصلی زیر تشکیل می‌شود.

• موتور محرک؛
• مجموعه هد تخلیه؛
• مجموعه شافت و غلاف؛
• مجموعه کاسه.

موتور محرک پمپ شافت و غلاف

وظیفه این بخش، تأمین توان لازم برای چرخش شافت و پروانه‌هاست. این قسمت، علاوه بر انتقال نیرو، باید وزن شافت، پروانه‌ها و نیروی فشاری رو به پایین را نیز تحمل کند. پمپ های شافت و غلاف با استفاده از الکتروموتورهای خاصی کار می‌کنند که به‌صورت عمودی نصب می‌شوند و توان تحمل بارهای محوری بالا را دارند. این موتورها معمولاً از نوع القایی (آسنکرون) سه‌فاز هستند و برای راه‌اندازی پمپ‌های عمقی یا سطحی از طریق شافت عمودی ساخته شده‌اند.

در انواع شافت توپر (سالید شافت)، اتصال موتور به پمپ از طریق یک کوپلینگ کلیددار صورت می‌گیرد که مشابه موتورهای افقی است اما در موقعیت عمودی نصب می‌شود. در مقابل، موتورهای شافت توخالی (هالو شافت) به شافت خطی پمپ اجازه می‌دهند تا از میان موتور عبور کند. در این نوع می‌توان از بالای موتور، عمق پروانه‌ها را نیز تنظیم کرد. در برخی موارد خاص، همراه الکتروموتور از موتورهای احتراقی با گیربکس زاویه‌دار یا حتی توربین‌های بخار نیز بهره گرفته می‌شود.

در الکتروموتور پمپ شافت و غلافی، ظرفیت تحمل بار محوری اهمیت زیادی دارد. پمپ های شافت و غلاف بار عمودی زیادی تولید می‌کنند، بنابراین بایستی در موتور آنها از بلبرینگ‌های محوری قوی و متناسب با مقادیر توصیه‌شده سازنده استفاده کرد. پارامترهایی مثل توان، دور موتور (معمولاً ۱۸۰۰ یا ۳۶۰۰ دور بر دقیقه)، ولتاژ، نوع پوسته و کلاس راندمان (از معمولی تا پرمیوم) از جمله مشخصات تعیین‌کننده این موتورهاست.

راندمان بالا هم یکی دیگر از ویژگی‌های کلیدی موتورهای مناسب پمپ شافت و غلاف است. معمولاً این الکتروموتورها حدود ۳۰ درصد بهتر از موتورهای افقی مشابه عمل می‌کنند. این تفاوت باعث کاهش مصرف انرژی و تولید حرارت می‌شود. این موتورها با بدنه چدنی مقاوم ساخته می‌شوند و در انواعی مانند TEFC یا دارای پوشش‌های محافظتی موجودند. قابلیت استفاده با درایوهای فرکانس متغیر VDF در محیط‌های صنعتی سخت هم از جمله پوئن‌های مثبت برای موتور پمپ توربین عمودی به حساب می‌آید.

موتورهای شافت توخالی با راندمان بالا، برای پمپ‌های چاه عمیق طراحی شده‌اند و گشتاور راه‌اندازی پایینی دارند. در مقابل گشتاور شکستی آنها بالاست، ارتعاش کمی دارند و افزایش دمای اندکی را تجربه می‌کنند تا عملکرد مطمئن و استهلاک کمتری داشته باشند. بسیاری از این موتورها به مکانیسم ضدچرخش معکوس (Non-Reverse Ratchet) مجهزند که مانع چرخش موتور در جهت عکس هنگام خاموشی می‌شود. این مکانیسم ساده از چرخش معکوس پروانه و صدمه دیدن پمپ جلوگیری می‌کند.

برای انتخاب موتور مناسب، ابتدا باید توان موردنیاز و مقدار بار محوری بر اساس تعداد طبقات پمپ، دبی و هد محاسبه شود. سپس موتوری انتخاب شود که از نظر مکانیکی و حرارتی با پمپ هماهنگ باشد و از لحاظ راندمان، نوع پوشش و سازگاری با سیستم درایو شرایط موردنظر را داشته باشد. هماهنگی میان توان موتور، ظرفیت تحمل بار، سرعت و طراحی پمپ، عملکردی پایدار و کارآمد در کاربردهای عمودی رقم می‌زند.

 

مجموعه هد تخلیه

این مجموعه در پمپ توربینی شافت و غلاف که از جنس چدن یا فولاد است، در مدل‌های مختلفی برای هماهنگی با نیازهای سیستم عرضه می‌شود و چندین وظیفه دارد که مهمترین آنها عبارتند از:

• ایجاد هم‌راستایی بین پمپ و موتور بدون نیاز به کوپلینگ انعطاف‌پذیر؛
• فراهم‌کردن تکیه‌گاه خارجی برای کل مجموعه پمپ؛
• هدایت جریان سیال به بالا یا پایین نسبت به محل تخلیه؛
• جلوگیری از نشت با استفاده از پکینگ‌باکس یا مکانیکال سیل مناسب در اطراف شافت.

 

مجموعه شافت و غلاف

این مجموعه رابط بین کاسه و هد تخلیه است و دو کارکرد اصلی دارد:

• پشتیبانی شعاعی از شافت با استفاده از یاتاقان‌های داخلی؛
• انتقال سیال به‌صورت عمودی از پروانه‌ها به بخش تخلیه.

 

مجموعه کاسه پمپ

کاسه پمپ نقش کلیدی در عملکرد کلی پمپ شفت و غلاف دارد و معمولاً از قطعات استانداردی ساخته می‌شود. اندازه کاسه، تعیین‌کننده دبی پمپ است و تعداد آنها (همان طبقات پمپ) فشار نهایی را مشخص می‌کند. پروانه‌های این پمپ به‌صورت بسته یا نیمه‌باز طراحی می‌شوند.

در بخش مکش کاسه، بسته به کاربرد تنوع زیادی وجود دارد. برای چاه‌ها یا حوضچه‌های باز، این بخش مجهز به فیلتر قابل تعویض است و برای مواردی مانند سیستم‌های لوله‌کشی سفت، اتصالات پیچی یا فلنجی دارد. در سامانه‌های مخزن یا چاهک هم از ورودی زنگوله‌ای یا بل ماوس استفاده می‌شود. همین انعطاف بالا در طراحی، امکان سازگاری پمپ توربینی عمودی با انواع سیستم‌های مختلف را فراهم می‌کند.

 

انواع پمپ شافت و غلاف

مدل‌های مختلف پمپ شافت و غلاف شامل موارد زیر هستند:

• پمپ عمودی کنیستر دار؛
• پمپ عمودی چاه عمیق؛
• پمپ عمودی جریان مخلوط؛
• پمپ عمودی جریان محوری؛
• پمپ توربینی مستغرق.

در این بخش هریک از انواع پمپ های شافت و غلاف را از منظر دقیق‌تری بررسی می‌کنیم.

پمپ عمودی کنیستر دار

در این مدل، هر پمپ داخل محفظه‌ای مستقل یا به‌اصطلاح کنیستر نصب می‌شود. این نوع پمپ شافت و غلاف خصوصاً در انتقال هیدروکربن‌ها کاربرد دارد چون با استفاده از نیروی گرانش، فشار مکش در دسترس پمپ (همان NPSHa) را بالا می‌برد و راندمان عملکرد را به سطح بهتری می‌رساند. در کاربردهای شهری و تأمین آب، استفاده از این محفظه‌ها دست طراحان را برای دیزاین ایستگاه پمپاژ و شبکه آب باز می‌گذارد.

پمپ شافت و غلاف مخصوص چاه عمیق

این نوع پمپ شفت و غلافی، انتخاب اصلی برای استخراج آب از چاه‌های عمیق محسوب می‌شود. طول این نوع پمپ می‌تواند بین ۳۰ تا ۳۰۰ متر متغیر باشد و معمولاً در عمق‌های ۶۰ تا ۱۲۰ متر تنظیم می‌شود. پمپ‌های چاه عمیق در آبیاری کشاورزی، تأمین آب شرب و بهره‌برداری در مناطق مختلف کاربرد گسترده‌ای دارند.

توصیه می شود مقاله پمپ مناسب تخلیه چاه عمیق؛ راهنمای انتخاب دقیق، اصولی و کاربردی را نیز بخوانید.

پمپ شافت و غلاف با جریان ترکیبی

این مدل در پروژه‌های بزرگ از جمله آبرسانی شهری، عملیات صنعتی وسیع، نمک‌زدایی و کنترل سیلاب مورد استفاده قرار می‌گیرد. بسته به طراحی پروانه، پمپ می‌تواند پروانه بسته یا باز داشته باشد. مدل‌های پروانه بسته، اغلب سه مرحله یا بیشتر دارند و می‌توانند تا 30 هزار گالن در دقیقه را پمپاژ کنند. پروانه‌های باز معمولاً بزرگ‌ترند و می‌توانند دبی‌هایی بالاتر از ۱۰۰ هزار گالن در دقیقه را جابه‌جا کنند، اما عموماً تنها در یک مرحله طراحی می‌شوند. در برخی موارد پمپ شافت و غلاف دو مرحله‌ای هم وجود دارد.

پمپ جریان محوری

پمپ های شافت و غلاف جریان محوری (Axial Flow) طراحی‌هایی با دبی بالا و هد پایین دارند که از نظر ظاهر مشابه پمپ‌های توربینی هستند، هرچند ساختارشان متفاوت است. این مدل‌ها معمولاً برای ارتفاع تا حدود ۹ متر به‌کار می‌روند و می‌توانند حجم زیادی از آب را در مسافت‌های کوتاه انتقال بدهند. بیشترین کاربرد این پمپ‌ها در سیستم‌های کنترل سیلاب است. بازه دبی آنها از چند هزار گالن در دقیقه تا چند صد هزار گالن متغیر است.

پمپ شافت و غلاف مستغرق

در این نوع پمپ، مجموعه پروانه با یک موتور مستغرق ترکیب می‌شود که مخصوص کارکرد در زیر آب است. این مجموعه به لوله‌ای پیچ می‌شود و مستقیماً در چاه، دریاچه یا رودخانه قرار می‌گیرد تا آب را پمپاژ کند. پمپ های شافت و غلاف مستغرق در چاه‌های عمیق، آبیاری، تأمین آب خام برای صنایع و شبکه‌های شهری به‌کار می‌روند.

 

مکانیسم عملکرد پمپ شافت و غلاف

در پمپ شافت و غلاف، یک زاویه گرد محور اصلی پمپ را به موتور آسنکرون AC یا موتور دیزلی متصل می‌کند. پروانه‌ها که ممکن است یک یا چند عدد باشند، به محور متصل‌اند و درون آب چاه قرار می‌گیرند. آب از طریق قطعه‌ای به‌نام ساکشن بل در پایین پمپ وارد می‌شود و با عبور از نخستین پروانه، سرعت می‌گیرد. سپس وارد دیفیوزر یا کاسه بالای پروانه می‌شود تا انرژی سرعتی آن به فشار جریان تبدیل شود. این فرآیند در مراحل بالاتر ادامه می‌یابد تا آب به خروجی برسد. جهت اطلاعات بیشتر می‌توانید به مطلب موتور سنکرون چیست و چه تفاوتی با موتور آسنکرون دارد؟ مراجعه نمائید.

سیال پس از عبور از هر مرحله، به مرحله بعدی هدایت می‌شود و نهایتاً از طریق لوله عمودی بلندی که از چاه به سطح زمین امتداد دارد، تخلیه می‌شود. بوشن‌های آستینی، شافت در حال چرخش داخل این محفظه را در فواصل منظم نگه می‌دارند و با آبی که از اطراف آنها عبور می‌کند روانکاری می‌‌شوند. هد تخلیه در سطح زمین، مسیر جریان آب را به سمت لوله تخلیه هدایت می‌کند. موتور عمودی بالای هد تخلیه قرار دارد و نیروی محرکه کل سامانه را تأمین می‌کند.

از آن‌جا که این پمپ‌ها می‌توانند در مدت زمان کوتاهی حجم زیادی سیال را جابجا کنند، کیفیت ساخت و طراحی مهندسی آنها نقشی حیاتی دارد. فشار و دبی بالای این سامانه‌ها نیازمند قطعات مستحکم و با دوام است. این پمپ‌ها معمولاً ابعاد بزرگی دارند و قطر خروجی آنها هم معمولاً بین ۸ تا ۱۲ اینچ یا بیشتر است.

اغلب در ساخت پمپ شفت و غلاف از چدن استفاده می‌شود. چدن داکتیل نیز مقاومت پوسته را دوبرابر افزایش می‌دهد. برای کاربردهای ویژه و محیط‌های خورنده، فولاد ضدزنگ ۳۱۶ عملکرد بسیار بهتری دارد. در مرحله طراحی، مهندسان با کمک نرم‌افزارهای دینامیک سیالات محاسباتی (CFD)، اجزای پمپ را از نظر استحکام و راندمان بهینه‌سازی می‌کنند.

 

کاربردهای پمپ شفت و غلاف در صنایع

پمپ‌های شافت و غلاف در صنایع مختلف کاربردهای گسترده‌ای دارند. یکی از کاربردهای اصلی آنها در سیستم‌های تأمین آب شهری است. در این موارد، پمپ های شفت و غلاف برای انتقال آب از منابع طبیعی یا مخازن ذخیره به شبکه توزیع استفاده می‌شوند تا آب مورد نیاز بخش‌های خانگی، صنعتی و تجاری به‌طور پایدار تأمین شود. در سیستم‌های آب‌رسانی شهری، این پمپ‌ها اغلب در چاه‌های عمیق یا منابع آب زیرزمینی به‌کار می‌روند، فشار جریان را بالا می‌برند و از همین طریق دبی را افزایش می‌دهند.

در سامانه‌های زهکشی شهری هم پمپ های شافت و غلاف نقش مهمی دارند و خصوصاً در مناطق پایین‌دست یا نقاطی با ارتفاع کم، برای انتقال آب باران یا فاضلاب از لوله‌ها به نقاط بالاتر و حفظ عملکرد روان سیستم مفید واقع می‌شوند. در صنایع مختلف، این پمپ‌ها در سیستم‌های خنک‌کاری به‌کار گرفته می‌شوند و وظیفه پمپاژ سیال خنک‌کننده به تجهیزات صنعتی یا تجاری را بر عهده دارند تا دمای عملکرد دستگاه‌ها در محدوده مناسبی باقی بماند.

در فرآیندهای شیمیایی، این پمپ‌ها برای انتقال انواع سیالات شیمیایی مانند اسیدها، بازها و حلال‌ها به خطوط فرآیندی استفاده می‌شوند تا نیازهای تولیدی پوشش داده شود. در تصفیه‌خانه‌های فاضلاب، پمپ های شافت و غلاف سیالات آلوده و فاضلاب را از حوضچه‌ها یا لوله‌ها به تجهیزات تصفیه انتقال می‌دهند. در معادن و تونل‌ها هم این پمپ‌ها برای تخلیه آب‌های زیرزمینی استفاده می‌شوند و محیط کار را خشک نگه می‌دارند.

در صنعت دریایی، از پمپ توربینی عمودی برای انتقال و تخلیه سیالات در کشتی‌ها و بارج‌ها استفاده می‌شود. در پروژه‌های ساختمانی مانند پارکینگ‌های زیرزمینی یا نصب‌های عمقی، تخلیه آب و پمپاژ مواد مایع یا بتن بر عهده پمپ های شافت و غلاف است. در مهندسی دریایی از جمله زهکشی اعماق دریا، استخراج از میادین نفتی دریایی و نصب خطوط لوله زیرآبی هم این پمپ‌ها کاربرد دارند.

 

مزایا و معایب پمپ شافت و غلاف

مزایای پمپ شفت و غلاف

پمپ های شفت و غلافی فضای نصب کمی اشغال می‌کنند و برای فضاهای محدود یا نصب در چاه‌های عمیق بسیار مناسب‌اند. با توجه به اینکه به حالت چندمرحله‌ای طراحی می‌شوند، می‌توان با به کار گیری این  نوع پمپ از جریان کم به هد بالا رسید. هرچه تعداد طبقات بیشتر شود، فشار خروجی بالاتر خواهد بود.

از آنجایی که پروانه درون آب باقی می‌ماند، نیازی به پرایمینگ وجود ندارد. پمپ های شافت و غلاف عملکرد مناسبی در شرایط NPSH پایین دارند. ساختار ماژولار این پمپ‌ها هم اجازه می‌دهد که به‌راحتی با عمق چاه و فشار موردنیاز تنظیم شوند. در مواردی که موتور در سطح زمین نصب می‌شود، عملیات تعمیر، بازرسی و تعویض آن بسیار ساده‌تر و مقرون‌به‌صرفه خواهد بود.

 

معایب پمپ شافت و غلافی

از آنجا که نصب و تعمیر پمپ شافت و غلاف نیاز به طراحی دقیق، هم‌راستاسازی شافت و گاهی ساخت سازه‌های اختصاصی مانند چاهک مرطوب را در بر دارد، هزینه اولیه این پمپ‌ها بالاست. به‌علاوه، نگهداری این پمپ‌ها به‌دلیل داشتن طبقات متعدد، بلبرینگ خطی، آب بندی و حساسیت بالا نسبت به ناهمترازی، پرهزینه و زمان‌بر است.

هر خللی که در ناهمترازی به وجود بیاید، می‌تواند باعث لرزش و فرسایش زودهنگام شود. این نوع پمپ‌ها تحت فشارهای بالا هم حساسیت زیادی نسبت به نیروی محوری و لرزش شافت دارند. از سوی دیگر، برای انتقال سیالات دارای گازهای محلول یا ذرات ساینده مناسب نیستند چون ممکن است در بخش فوقانی شافت، مشکلاتی در سیستم آب‌بندی ایجاد شود.

 

تفاوت پمپ شافت و غلاف با پمپ شناور چیست؟

همانطور که در ابتدا اشاره کردیم، شباهت‌های ظاهری و تیپ عملکرد مستغرق باعث می‌‎شود بسیاری از کاربران پمپ شافت و غلاف را با پمپ شناور اشتباه بگیرند.

تفاوت اصلی پمپ شافت و غلاف و پمپ شناور، در محل قرارگیری موتور و نحوه انتقال توان است. در پمپ شافت و غلاف، موتور روی سطح نصب می‌شود و از طریق یک شافت بلند، نیرو را به پروانه‌هایی که در عمق چاه قرار دارند منتقل می‌کند. با این ساختار، می‌شود برای سرویس و بازبینی به راحتی به موتور دسترسی داشت. اما موتور پمپ شناور مستقیم به پمپ متصل شده و به‌طور کامل در داخل سیال غوطه‌ور است. این طراحی نیازی به شافت بلند ندارد و نصب آن را ساده‌تر می‌کند.

از نظر نصب و نگهداری، پمپ‌های شناور ساختار ساده‌تری دارند، کالیبره و هم‌راستاسازی آنها آسان‌تر است و به دلیل تعداد کم قطعات مکانیکی، نیاز به نگهداری کمتری دارند. با این حال، در صورت خرابی موتور، کل پمپ باید از چاه خارج شود که زمان‌بر و پرهزینه است. پمپ شفت و غلافی اگرچه به نصب دقیق‌تری نیاز دارد و هم‌راستایی شافت و بلبرینگ‌ها در آن مهم است، اما دسترسی به موتور در آن راحت‌تر است و می‌توانید بدون نیاز به خارج کردن کل پمپ، تعمیرات و تعویض قطعات را انجام بدهید.

در زمینه صدا و ارتعاش، پمپ‌های شناور عملکرد بسیار بی‌صداتری دارند، چون هم موتور و هم پروانه‌ها درون سیال کار می‌کنند و صدا را کاهش می‌دهند. پمپ شافت و غلاف به دلیل قرارگیری موتور روی سطح و وجود شافت بلند، ممکن است در سرعت‌های بالا یا در صورت ناهمترازی، دچار ارتعاش شود و صدای قابل‌توجهی تولید کند.

از نظر کارایی و عمق نصب، پمپ‌های شافت و غلاف معمولاً عملکرد بهتری دارند. موتورهای خشک و هواخنک، بازده بالاتری دارند و می‌توان آنها را برای دبی‌های بالا و چاه‌های عمیق طراحی کرد؛ به‌ویژه برای عمق‌های بالای ۲۰۰ متر. پمپ‌های شناور بیشتر برای عمق‌های متوسط و چاه‌هایی با قطر کم مناسبند و به دلیل وجود روغن خنک‌کننده در موتور و محدودیت‌های هیدرولیکی، راندمان پایین‌تری دارند.

از نظر دوام و ریسک‌پذیری، موتور پمپ‌های شناور بیشتر در معرض شرایط نامطلوب مانند شن، گل و رطوبت است که می‌تواند به آن آسیب بزند. در پمپ شافت و غلاف، چون موتور در سطح قرار دارد، این خطرات کاهش می‌یابد. هرچند با گذشت زمان، شافت و یاتاقان‌ها ممکن است دچار سایش شوند و استهلاک کلی دستگاه هم اجتناب ناپذیر خواهد بود.

 

نصب و نگهداری پمپ شافت و غلاف

نکات نصب پمپ شفت و غلاف

برای آماده سازی نصب پمپ شافت و غلافی، در ابتدا باید سطح نصب صاف و تمیز آماده شود و لوله‌کشی با دقت انجام بگیرد. جرثقیل یا تجهیزات بالابر در مرکز چاه قرار داده می‌شود و پمپ به‌آرامی در داخل چاه پایین برده می‌شود. بررسی مسیر برای اطمینان از نبود ذرات جامد یا گیر کردن پمپ هم ضروری است. برای جلوگیری از انتقال تنش به بدنه پمپ، باید از اتصالات انعطاف‌پذیر در خروجی استفاده شود. پیش از مونتاژ نیز همه رزوه‌ها باید تمیز و روان‌کاری شوند.

موتور، هد خروجی، کوپلینگ شافت و محفظه کاسه نمد باید با ابزار دقیق تراز و تنظیم شوند. میزان انحراف شافت باید در محدوده مجاز مشخص‌شده توسط استاندارد API باشد تا از ارتعاش و آسیب به آب‌بند جلوگیری شود. در موتورهایی که با اینورتر کار می‌کنند، به‌جای استفاده از شیم، باید از پیچ‌های ترازکننده استفاده کرد. پیش از راه‌اندازی، وضعیت چرخش موتور را باید در خلاف جهت عقربه‌های ساعت چک نمود.

پس از تراز کردن، باید فاصله بین پروانه و کاسه پمپ تنظیم شود. ابتدا شافت تا انتها پایین برده می‌شود، سپس مطابق دستورالعمل، پروانه بالا آورده می‌شود (معمولاً به اندازه ۲ تا ۲.۵ دور یا حدود یک چهارم اینچ) و در نهایت مهره قفل می‌شود.

 

نکات نگهداری پمپ شفت و غلافی

عمر مفید طولانی و استهلاک حداقلی هر دستگاهی در گرو نصب و استفاده صحیح و نگهداری اصولی است. برای سرویس و بازرسی دوره‌ای، باید به صورت ماهانه یا فصلی منظم پمپ را بررسی کنید. سطح روغن بلبرینگ را چک نمایید، هرگونه نشتی و لرزش پمپ را سریع عیب یابی کنید و به محض شنیدن صدای غیرعادی به فکر رفع آن باشید. هر سه ماه، پیچ‌های مهارکننده هم باید محکم شوند، بدنه و پکینگ بررسی شود و فیلترهای روغن تعویض گردند.

حداقل سالی یک‌بار و به‌ویژه در محیط‌های خورنده یا ساینده، عملکرد هیدرولیکی پمپ (دبی، هد، توان مصرفی) باید بررسی شود. بدنه‌ها را باید باز کنید و اجزای داخلی مانند شافت‌، یاتاقان‌، پروانه‌ و دیفیوزر را از نظر سایش، خوردگی یا کاویتاسیون بررسی نمایید. در صورت مشاهده انحراف یا اعوجاج در اجزا، تراش‌کاری و هم‌راستاسازی انجام شود. برای باز یا بسته کردن اتصالات پیچی یا کولِت‌ها، از تکنیک‌های اصولی استفاده نمایید و اگر تخصصی در این کار ندارید، حتماً از یک کارشناس کمک بگیرید.

 

قیمت پمپ شافت و غلاف

نظر به وضعیت واردات، قیمت ارز و محدودیت در توزیع برندهای خارجی انواع پمپ تخصصی و صنعتی، قیمت پمپ شفت و غلاف در بازار کشورمان مانند بسیاری دیگر از تجهیزات، نوسان‌های قابل توجهی را از سر می‌گذراند. با این وجود، در اواسط سال 1404 برای خرید پمپ شافت و غلاف می‌توانید انتظار قیمتی بین 4 الی 25 میلیون تومان را داشته باشید.

مدل‌های پمپ شافت و غلاف کشاورزی با جنس چدن یا برنج، قیمت پایین‌تری دارند و برای مصارف سبک در مناطق روستایی مناسب‌اند. در مقابل، پمپ‌های صنعتی چندطبقه یا مدل‌هایی با جنس استیل ضدزنگ، مخصوص کاربردهای حساس مانند صنایع غذایی یا سیستم‌های آب‌رسانی شهری، قیمت بالاتری دارند. علاوه بر این، هرچه تعداد طبقات بیشتر باشد یا هد و دبی مورد نیاز افزایش یابد، هزینه نهایی بالاتر خواهد رفت.

در جستجو به دنبال بهترین برند پمپ شافت و غلاف، بایست ابتدا اولویت خود را از میان بودجه و عملکرد مشخص کنید. برخی از برندهای داخلی مثل نوید موتور قیمت مناسب‌تری دارند و خدمات پس از فروش در دسترس‌تری ارائه می‌کنند، اما برندهای وارداتی نظیر DAB یا گراندفوس با کیفیت بالاتر اما قیمت بالاتر عرضه می‌شوند. جهت کسب اطلاعات بیشتر و استعلام جدیدترین قیمت پمپ توربین عمودی، می‌توانید از طریق وب سایت با واحد فروش ما در ارتباط باشید تا اطلاعات کامل در ارتباط با جدیدترین انواع پمپ‌های شافت و غلاف را دریافت نمایید.

 

جمع بندی

همانطور که در این راهنما بررسی کردیم، پمپ های شافت و غلاف یکی از اجزای حیاتی و تفکیک ناپذیر در صنایع و پروژه‌های عمرانی هستند. طراحی مکش عمودی و انتقال سیالات از اعماق زیاد، نقش مهمی در سامانه‌‎های پمپاژ بخش‌هایی مانند زراعت و آب شهری بر عهده دارد.

با توجه به عملکرد پایدار پمپ شفت و غلاف و راندمان بیشتری که در مقایسه با پمپ آب شناور دارد، متخصصان می‌توانند در طراحی سیستم الکتروپمپ برای انواع کاربردهای شهری، کشاورزی و صنعتی، از این پمپ بهره بگیرند. انتخاب صحیح این تجهیز نیازمند شناخت دقیق شرایط عملیاتی، عمق منبع، هد مورد نیاز و مشخصات فنی موتور است.

اگر برای خرید پمپ شافت و غلاف نیاز به مشاوره تخصصی دارید و می‌خواهید تصمیم نهایی را با اطمینان بگیرید، می‌توانید از طریق مسیرهای ارتباطی و شماره گیری 03132004 با واحد پشتیبانی ما در ارتباط باشید. کارشناسان ما در تمامی مراحل، از ارائه مشاوره اختصاصی تا انتخاب و خرید اینترنتی پمپ صنعتی همراه و همیار شما خواهند بود.

 

سؤالات متداول پمپ شفت و غلاف

1. پمپ شفت و غلاف چه کاربردهایی دارد؟
   برای انتقال آب از چاه‌های عمیق، سیستم‌های آبرسانی شهری، ایستگاه‌های پمپاژ کشاورزی و صنایع سنگین استفاده می‌شود و در مواقعی که نیاز به دبی بالا و هد زیاد باشد، کاربرد دارد.
2. تفاوت پمپ‌های شناور با پمپ شفت و غلاف چیست؟
   در پمپ شفت و غلاف، موتور روی سطح قرار می‌گیرد و از طریق شافت نیرو منتقل می‌شود، ولی در پمپ شناور، موتور داخل سیال نصب شده و فضای کمتری اشغال می‌کند و بی‌صداتر است.
3. پمپ شفت و غلاف برای چه عمقی مناسب است؟
   این پمپ‌ها برای چاه‌هایی با عمق متوسط تا زیاد (معمولاً بالای ۵۰ متر تا بیش از ۲۵۰ متر) طراحی شده‌اند و قابلیت افزایش طول شافت برای تطبیق با عمق را دارند.
4. چه نوع الکتروموتوری برای پمپ شفت و غلاف استفاده می‌شود؟
   اغلب از موتور القایی سه‌فاز عمودی استفاده می‌شود که در دو نوع شافت توخالی و شافت یکپارچه عرضه می‌گردد و توانایی تحمل بار محوری بالا را دارد.
5. نحوه انتخاب قطر شفت و لوله غلاف به چه صورت است؟
   بر اساس عمق چاه، دبی، گشتاور مورد نیاز و تعداد طبقات پمپ انتخاب می‌شود؛ قطر شافت باید مقاومت مکانیکی کافی داشته باشد و با یاتاقان‌ها هم‌خوانی داشته باشد.
6. چه عواملی باعث خرابی زودهنگام در پمپ های شافت و غلاف می‌شود؟
   عدم تراز دقیق شافت، خوردگی، کاویتاسیون، نصب غیراصولی، روانکاری ناکافی، ورود شن و ذرات ساینده از جمله دلایل رایج کاهش عمر مفید این نوع پمپ‌ها هستند.
7. آیا پمپ‌های شفت و غلاف نیاز به تابلو کنترل خاصی دارند؟
   بله، به تابلوهایی نیاز دارند که از حفاظت موتور، کنترل ولتاژ، راه‌اندازی نرم و در صورت استفاده از اینورتر، کنترل سرعت و تنظیم دور موتور پشتیبانی کنند.