پمپ آب خانگی، پمپی است که فشار و دبی آب را برای مصارف خانهی شما افزایش میدهد. سیستمهای پمپاژ کوچک و مدرنی وجود دارند که بهسادگی نصب شده و افزایش زیادی برای فشار آب مصرفی یک خانه ایجاد میکنند.در برخی شرایط، فشار کافی برای مصرف آب در خانه وجود دارد ولی ممکن است برای بعضی از خانهها و بهخصوص طبقات بالاتر، فشار آب کم باشد و یا اصلاً آبی به محل مصرف نرسد. فشار کم آب معادل دبی کم آب است و در این شرایط، هر فعالیت مربوط به آب، زمان طولانیتری نیاز خواهد داشت؛ بنابراین استفاده از یک پمپ آب خانگی ضروری است و تمام مشکلات مربوط را حل میکند.
بهطورکلی پمپها به دو دسته خانگی و کشاورزی تقسیم میشوند. هرکدام از این دو دسته، انواع مختلفی دارند که شامل پمپهای گریز از مرکز، شناور، گراندفوس، آبیاری و … میشوند. پمپهای خانگی برای تهیهی آب موردنیاز یک ساختمان استفاده شده و توان زیادی ندارند.
به دلیل استفادهی گسترده، طرحهای متعددی برای پمپ آب خانگی ارائه شده است که برخی از آنها بیشتر متداول هستند. در ادامه به بررسی عملکرد تعدادی از این پمپها میپردازیم.
پمپ گریز از مرکز یک دستگاه مکانیکی است که برای انتقال سیال با استفاده از انرژی دورانی به کار میرود. این انرژی بهوسیلهی یک یا چند روتور اعمال میشود که به این روتورها، ایمپلر، پروانه یا چرخ گفته میشود. سیال از محور پروانه وارد شده و بهوسیلهی نیروی گریز از مرکز، بهصورت شعاعی از کنار پرهها خارج میشود.
این عمل پروانه، فشار و سرعت سیال را افزایش میدهد و آن را به سمت خروجی هدایت میکند. محفظهی پمپ طوری طراحی شده است که سیال را از ورودی به پروانه هدایت کرده و پسازآن سرعت آن را کاهش دهد و به خروجی برساند. شکل زیر نمای کلی یک پمپ گریز از مرکز را نشان میدهد.
پروانه اصلیترین قطعهی پمپ گریز از مرکز است و از تعدادی پرهی انحنادار تشکیل شده است که معمولاً بین دو صفحه قرار دارند (در پمپهای بسته). برای سیالی که دارای ذرات جامد است، پمپ باز یا نیمهباز مناسبتر است.
سیال از طرف جلوی چشمی پروانه بهصورت محوری وارد پمپ شده و به سمت پروانه هدایت میشود. در پشت پمپ، پروانه از طریق شفت به الکتروموتور متصل است که با سرعت بالا (معمولاً بین 500 تا 5000 دور در دقیقه) دوران میکند. دو نوع طراحی برای محفظه وجود دارد: حلزونی و دیفیوزر. هدف هر دو طراحی، انتقال سیال به خروجی با فشار کنترل شده است. درواقع سرعت خروجی از پروانه بسیار بالاست و برای انتقال، مناسب نیست.
برای اکثر کاربردها فشار بالا و سرعت متوسط نیاز است؛ بنابراین باید مقداری از انرژی جنبشی به فشار سیال تبدیل شود. دیفیوزر با استفاده از پرههای ثابت و حلزونی با استفاده از سطح مقطع متغیر این کار را انجام میدهند. در دیفیوزر مطابق شکل زیر سیال با برخورد به پرهها سرعت خود را از دست میدهد و در مقابل فشار آن طبق رابطهی برنولی افزایش مییابد.
عملکرد حلزونی متفاوت از دیفیوزر است. همانطور که در شکل زیر مشاهده میکنید سطح مقطع حلزونی با نزدیک شدن به خروجی افزایش مییابد. با افزایش سطح مقطع عبوری سیال، طبق قانون بقای جرم، سرعت سیال کاهش یافته و فشار آن افزایش مییابد.
مقدار افزایش فشار در دیفیوزر بیشتر از حلزونی است و برای رسیدن به فشارهای بالا همیشه از دیفیوزر استفاده میشود. در مقابل، پمپی که از حلزونی بهجای دیفیوزر استفاده میکند، هزینهی پایینتری دارد.
پمپهای بازیافتی، پمپهای گریز از مرکزی هستند که برای پمپاژ مایعات به کار میروند. این پمپها هد بالایی دارند اما فقط میتوانند دبی پایینی را انتقال دهند.
اگر پمپی پایینتر از سطح مایع قرار بگیرد، جاذبه و فشار اتمسفر باعث میشوند تا هیچ هوایی بهصورت پیوسته وارد پمپ یا خط مکش نشود. پمپها معمولاً برای انتقال مایع به کار میروند و جابجا کردن هوا یک کار بسیار مشکل برای آنهاست. در بسیاری از کاربردها مثل خالی کردن یک تانکر، پمپ باید بالاتر از سطح آب قرار گیرد. در این شرایط، در هنگام شروع به کارِ پمپ، هوا در ورودی لوله وجود دارد و پمپ باید برای انتقال مایع بتواند هوای موجود را خالی یا جابجا کند. روشهای مختلفی برای انجام این کار وجود دارد.
استفاده از یک پمپ ثانویه میتواند خط لوله را از هوا خالی کند یا شیر یکطرفه و یک مخزن میتواند از خالی شدن خط مکش جلوگیری کند اما این راهحلها نیازمند تجهیزات و لولهکشی بیشتر میباشد. بهترین راه حل در اینگونه موارد، استفاده از یک پمپ است که بهتنهایی بتواند هوا را از خط مکش حذف کرده و کار خود را شروع کند که به این نوع پمپ، پمپ خودمکش گفته میشود.
در یک پمپ گریز از مرکز معمولی هیچ نوع آببندی بین ورودی و خروجی وجود ندارد؛ بنابراین این پمپ نمیتواند خودمکش باشد و در صورت کار کردن پمپ بدون وجود مایع، به این دلیل که مایع نقش روغن خنک کاری را برای پمپ ایفا میکند، پمپ گرم میشود.
با مقداری تغییرات میتوان این پمپ را به یک پمپ خودمکش تغییر داد. برای خودمکش کردن یک پمپ، پروانه و حلزونی با یک محفظه پوشانده میشوند بهطوریکه همیشه آب داخل این محفظه وجود دارد. این آب قابلیت شروع به کار پمپ و همچنین خنک شدن را به آن میدهد. پس از نصب، محفظه باید کاملاً با آب پر شود. در پمپ گریز از مرکز، خودمکش بودن یعنی اینکه پمپ میتواند در خط مکش با مایع ذخیرهشده در محفظه، خلأ ایجاد کند.
شکل زیر حالتهای یک پمپ خودمکش را نشان میدهد که شامل موارد زیر است:
بیشتر بخوانید: پمپ پریستالتیک چیست و چه کاربردی دارد؟
عملکرد یک پمپ خودمکش گریز از مرکز دو مرحله دارد: مکش و پمپاژ.
در حالت مکش، مایع نقش یک حلقه را برای پمپ عمل میکند. پروانهی دوار در چشمی پمپ، خلأ ایجاد میکند و این خلأ، هوا را به داخل پمپ میکشد. همزمان پروانه، یک حلقهی استوانهای شکل از آب داخل محفظهی پمپ ایجاد میکند که باعث ایجاد یک آببندی عایق در برابر هوا میشود که در برابر بازگشت هوا از خروجی به داخل پمپ مقاومت میکند. با ادامهی کار، حبابهای گاز در داخل مایع گیر افتاده و از مسیر بین پرههای پروانه خارج میشوند. بدین ترتیب هوا خارجشده و مایع به داخل پمپ مکیده میشود.
زمانی که پمپ خاموش میشود، طراحی محفظه بهگونهای است که بهاندازهی کافی مایع در آن باقی بماند تا پمپ بتواند برای شروع به کار در زمانی دیگر، آب کافی داشته باشد. اگر پمپ برای مدت طولانی استفاده نشود، ممکن است محفظه به علت نشتی یا تبخیر آب، خالی شود. در این صورت باید محفظه دوباره پر از آب شود.
در پمپ جت، آب از طریق یک نازل محرک پمپاژ میشود که فشار سیال را به سرعت بالای جت تبدیل میکند. پمپ جت یک سیستم برای پمپاژ سیال است که مطابق شکل زیر از دو قسمت اصلی تشکیل شده است:
در قسمت سطحی، پمپی که اکثراً از نوع گریز از مرکز است انرژی را به سیال انتقال داده و فشار آن را افزایش میدهد. بهطورکلی این پمپ، سیال را از لولهی مکش به سمت خروجی انتقال میدهد که این بخش مشابه تمام پمپهای متداول است. تفاوت این پمپ با سایر پمپها قسمت زیرین است که شامل سه بخش است:
نازل و گلویی اجزای کلیدی یک پمپ جت هستند. نسبت مساحت این دو قسمت بهعنوان نسبت مساحت پمپ شناخته میشود و عملکرد پمپ را تعیین میکند. پمپهایی که نسبت مساحت یکسانی داشته باشند، عملکرد و بازده یکسانی خواهند داشت.
پمپ جت طبق اصل ونتوری عمل میکند. در قسمت سطحی، سیال پس از پمپاژ، فشار بالا و سرعت پایینی دارد. مطابق شکل فوق سیال پس از پمپاژ، دو مسیر در مقابل خود دارد. بخشی از سیال به سمت خروجی و بخش دیگری به سمت قسمت زیرین و لولهی مکش هدایت میشود. سیالی که به قسمت زیرین هدایت شده، سیال محرک نامیده شده و قبل از ورود به لولهی مکش از یک نازل عبور میکند. به دلیل اینکه سطح مقطع نازل بسیار کمتر از سطح مقطع لوله است، سرعت آن بهطور قابلملاحظهای افزایش مییابد.
به دلیل افزایش سرعت و طبق رابطهی برنولی، فشار سیال بهشدت افت میکند؛ بنابراین خروجی نازل، ناحیهی کمفشار است. همانطور که در شکل زیر مشخص است، سیال ورودی با سرعت به سمت ناحیهی کمفشار حرکت میکند. پس از ترکیب سیال محرک و ورودی، هر دو سیال از گلویی عبور میکنند. سیال تا این مرحله فشار پایین و سرعت بالا دارد و ممکن است با ورود به پمپ باعث ایجاد کاویتاسیون شود؛ بنابراین از یک دیفیوزر عبور داده میشود تا سرعت آن کاهش یافته و فشار آن افزایش یابد.
بخشی که سیال را تنظیم میکند، سطح مقطع بین نازل و گلویی است. همچنین این قسمت مشخصات پمپ و کاویتاسیون را تعیین میکند.
پمپ توربینی نوع خاصی از پمپ گریز از مرکز است که از یک پروانهی توربین شکل با دندههای شعاعی برای انتقال سیال استفاده میکند. این پمپ با نامهای پمپ گردابی، محیطی و بازیافتی هم شناخته میشود. در پمپ توربینی، فشار بالای پمپهای جابجایی مثبت یا گریز از مرکزِ چندطبقه با عملکرد روان پمپ گریز از مرکز ترکیب شده است.
بهعلاوه شبیه به اکثر پمپهای گریز از مرکز، دبی جریان پمپ توربینی با تغییرات فشار، تغییر چندانی نمیکند. این پمپ برای کاربردهایی با فشار بالا و دبی پایین استفاده میشود بنابراین برای استفاده به عنوان پمپ آب خانگی، کاملاً مناسب است.
پمپ توربینی یک پمپ دینامیکی است؛ بدین معنی که از تکانه و سرعت سیال برای افزایش فشار آن استفاده میکند. مهمترین تفاوت پمپ توربینی و گریز از مرکز، طراحی پروانه است. پمپ توربینی پروانهای با قطر کمتر و تعداد پرههای بیشتر دارد که سیال را از ورودی به خروجی هدایت میکنند.
در این پمپ، سیال برعکس پمپ گریز از مرکز که بهصورت محوری وارد میشود، از لبهی پروانه و بهصورت شعاعی وارد پروانه میشود و با نیروی گریز از مرکز به سمت محفظه رانده شده ولی با برخورد به محفظه به داخل پرهها بازمیگردد. این عمل تکرار شده و هر بار انرژی سیال افزایش مییابد. این تکرار نتیجهای مشابه به استفاده از پمپهای چندطبقه را میدهد که دستیابی به فشار بالا را ممکن میسازد.
همانطور که در شکل زیر مشخص است فشار سیال از ورود تا خروج افزایش مییابد و برعکس پمپ گریز از مرکز، سیال تنها یکبار پمپ را دور میزند.
پمپ شناور یکی از انواع پمپهای گریز از مرکز است که در طراحی آن تغییراتی داده شده است. این پمپ میتواند روی آب شناور شده و پمپاژ را انجام دهد. الکتروموتور در این پمپ داخل محفظه است و مستقیماً به پروانه متصل است. کل محفظه نیز آببندی شده است بنابراین امکان قرار گرفتن پمپ زیر آب، وجود دارد. پرههای دیفیوزر نیز با حلزونی جایگزین شدهاند بنابراین فشار خروجی این پمپ کمتر از یک پمپ گریز از مرکز متداول است.
پمپ افزایندهی فشار از پمپهای گریز از مرکز است که تحت هر شرایطی، فشار کافی را برای انتقال سیال به یک نقطهی خاص فراهم میکند. این پمپ همراه با پمپهای دیگر کار میکند و بهتنهایی نمیتواند سیال را منتقل کند. عملکرد اصلی این پمپ، تنها افزایش فشار سیالی است که در حال انتقال است و ساختمان آن شبیه به یک فن است که به کمک یک محفظهی انبساط کار میکند. پمپ افزایندهی فشار، مایع را به داخل محفظه منتقل میکند. درون محفظه، هوا نیز وجود دارد و با انتقال مایع، هوای موجود فشرده میشود. با این فرایند، فشار محفظه افزایش یافته و درنتیجه آب خروجی با فشار بیشتری پمپاژ میشود.
بیشتر بخوانید: انواع بوستر پمپ و کاربرد آن
در این بخش معیارهای انتخاب یک پمپ آب خانگی مناسب بررسی میشود. عوامل بسیاری در انتخاب یک پمپ مؤثر هستند که مهمترین معیارها عبارتاند از:
انواع پمپ و ویژگیهای آنها در بخش قبل بررسی شدند. اگر دبی و فشار موردنیاز شما زیاد نیست و پمپ پایینتر از سطح آب قرار دارد، استفاده از یک پمپ گریز از مرکز معمولی، نیاز شما را برطرف میکند. اگر فشاری که پمپ باید ایجاد کند زیاد است، باید پمپ بزرگتری تهیه کنید یا از یک پمپ افزایندهی فشار در کنار پمپ گریز از مرکز استفاده کنید. برای مواردی که پمپ بالاتر از سطح آب است، پمپ حتماً باید خودمکش باشد. اگر پمپاژ از طریق یک مخزن انجام میشود و پمپ باید درون مخزن تعبیه شود، پمپ شناور گزینهی مناسبی است.
پمپها از سه نوع منبع تغذیه استفاده میکنند که شامل برق شهری، موتور بنزینی یا گازوئیلی و باتری است. اگر پایداری شبکهی برق شما وضعیت مناسبی دارد، استفاده از برق مستقیم بهترین گزینه است اما اگر به آن دسترسی ندارید یا شبکه ناپایدار است استفاده از یک باتری یا موتور توصیه میشود. موتورهای بنزینی میتوانند تا 3000 لیتر بر دقیقه آب را منتقل کنند ولی به علت انتشار مونواکسید کربن باید در محل باز مورداستفاده قرار گیرند.
دبی خروجی یا جریان خروجی که با واحدهای لیتر بر دقیقه و گالون بر دقیقه اندازهگیری میشود، مقدار حداکثر آبی است که پمپ میتواند جابجا کند. بهترین کار محاسبهی دبی موردنیاز مصرفی منطبق با شرایط شماست. این کار اغلب به روش S.F.U مشهور است. در این روش برای پیدا کردن مجموع مصرف آب، حداکثر مصرف تمام وسایل آبی جمع میشود تا دبی موردنیاز به دست آید. برای محاسبه، نیاز به دانستن مقدار مصرف آب هر فعالیت خانگی است. برای این کار اطلاعات زیر موردنیاز هستند:
بهجای محاسبات بالا میتوان از اطلاعات زیر استفاده کرد:
محاسبات فوق همیشه وابسته به تعداد افراد یک خانه است. برای مثال اگر شما دو نفر با سه حمام باشید، نیاز آب شما کمتر از یک خانهی 4 نفره با یک حمام است.
هد پمپ یا هد خروجی پمپ، مقدار فاصلهی عمودی است که پمپ میتواند آب را تا آن نقطه پمپاژ کند و واحد متر یا فوت دارد. مثلاً هد 10 متر یعنی پمپ آب را تا 10 متر به بالا پمپاژ میکند. البته این محاسبه بدون در نظر گرفتن تلفات است و در عمل به دلیل استفاده از زانویی و لولههای افقی، این فاصله کمتر است.
توان پمپ مقدار انرژی است که پمپ مصرف میکند و واحد کیلووات یا اسب بخار دارد. اکثر پمپهای خانگی توانی در حد 0/5 تا 1/5 اسب دارند.
مقدار فاصلهی عمودی پمپ تا محل وجود سیال است. اگر پمپ بالاتر از سطح مایع است، حتماً در خرید پمپ این کمیت را در نظر بگیرید. در غیر این صورت پمپ نمیتواند سیال را منتقل کند یا انتقال سیال همراه با کاویتاسیون انجام خواهد گرفت که طول عمر پمپ را کاهش میدهد.
قطر خارجی لولهها برای ساختمانها معمولاً بین 16 تا 32 میلیمتر انتخاب میشوند. همچنین قطر داخلی لولهها بسته به جنس و استاندارد لوله متفاوت است. قطر ورودی پمپ باید برابر با قطر لولهی ورودی باشد و بههیچوجه نباید قطر لولهي ورودی کاهش یابد. قطر خروجی پمپ نیز هرچه به قطر لولهی خروجی نزدیک باشد، عملکرد بهتر انجام خواهد شد.
باوجوداینکه انواع زیادی از پمپ آب خانگی وجود دارد، جزء اصلی تمام این پمپها، پمپ گریز از مرکز است. در این بخش به بررسی قطعات تشکیلدهندهی این پمپ میپردازیم.
1- پولی: پولی برای انتقال توان از الکتروموتور به پمپ به واسطهی تسمه طراحی شده است. به دلیل اینکه پولی نیروی زیادی تحمل میکند، باید از جنس مقاومی مانند فولاد یا چدن ساخته شود.
2- بلبرینگ اسپیندل: بعد از پولی، این قطعه قرار دارد. این قطعه نیروی دورانی را از پولی دریافت کرده و به قطعهی بعدی که پروانه است، منتقل میکند. طراحی و کیفیت ساخت این بلبرینگ از عوامل اصلی تعیینکنندهی طول عمر پمپ است.
3- بدنه: بدنه سازهی اصلی است که قطعات و سیال در داخل آن قرار دارند. بدنه تمام نیروهای وارد شده از قطعات و همچنین فشار سیال را تحمل میکند، بنابراین باید از جنس مقاومی ساخته شود. پمپهای باکیفیت از آلومینیوم برای ساخت بدنه استفاده میکنند اما استفاده از چدن میتواند قیمت تمامشدهی پمپ را کاهش دهد.
4- آببندی: به دلیل اینکه بلبرینگ از توپهای فلزی ساخته شده است، احتمال خوردگی بالاست. به همین دلیل این قطعه باید از هرگونه تماس با سیال محافظت شود. آببندی پمپ برای همین منظور طراحی شده است. در صورت هرگونه نشتی، علاوه بر خوردگی قطعات، پمپ نمیتواند فشار کافی را ایجاد کند و درنتیجه پمپ از کار میافتد.
5- پروانه: پروانه برای ایجاد هد و فشار در پمپ طراحی شده است. بهعبارتدیگر، پروانه قلب پمپ است و بدون آن، کار کردن قطعات دیگر بدون معنی است. بازده، عملکرد، فشار و هد خروجی پمپ با طراحی کمیتهای پروانه مانند قطر داخلی، قطر خارجی، تعداد پره، زاویهی ورودی، زاویهی خروجی، ضخامت پره، سرعت سیال در ورودی و خروجی تعیین میشود. پروانه برای پمپهای کوچک که دبی بسیار کمی انتقال میدهند از جنس پلاستیک و برای سایر موارد از جنس فلزاتی مانند چدن، آلومینیوم و فولاد ضدزنگ است.
قبل از انتخاب یک پمپ مناسب، باید تعدادی از کمیتهای مکانیکی و هیدرولیکی محاسبه شوند. تعدادی از این کمیتها مانند دبی و هد، مستقیماً مربوط به پمپ هستند ولی برخی از آنها مانند قطر لوله به سایر قسمتهای سیستم آبرسانی ارتباط دارند. در ادامه محاسبات مربوط به این کمیتها بیان شدهاند.
1- قطر لولهها
قبل از انتخاب پمپ، باید اندازهی لولهها مشخص شوند. لولهها باید بهگونهای انتخاب شوند که سرعت آب در آنها بین 1 تا 3 متر بر ثانیه باشد. سرعت کمتر از 1 متر بر ثانیه باعث ایجاد رسوب در لوله میشود و همچنین سرعت بالاتر از 3 متر بر ثانیه باعث خوردگی و سایش لولهها میشود. قطر داخلی لوله از رابطهی زیر به دست میآید:
Q: دبی حجمی با واحد ليتر بر دقيقه
V: سرعت آب در لوله با واحد متر بر ثانيه
d: قطر داخلی لوله با واحد سانتیمتر
براي يك پمپ با دبی 100 لیتر بر دقیقه و سرعت 2 متر بر ثانیه، قطر داخلی لوله مقدار 1/9 سانتیمتر به دست میآید که میتوان لولهی یک اینچ را انتخاب کرد.
برای انتخاب لولهها، جداولی آماده وجود دارند که برای نمونه، جدول زیر برای فولاد s-40 مقادیر حداقل، توصیهشده و حداکثر دبی و سرعت را نشان میدهد. اکثر این جداول بر اساس واحدهای انگلیسی تنظیم شدهاند.
2- افت فشار در لولهها و هد مورد نیاز
محاسبهی افت فشار در لوله روند طولانی دارد و گاهی نیاز به محاسبات مهندسی است. در این بخش مدل سادهشدهای از این محاسبات بیان میشود. برای محاسبهی افت فشار کل، دو نوع افت فشار را باید محاسبه کنیم: افت فشار براثر اصطکاک و افت فشار محلی یا جزئی.
ρ: چگالی آب با واحد کیلوگرم بر مترمکعب (معمولاً 1000 در نظر گرفته میشود)
L: طول لوله با واحد متر
d: قطر داخلی لوله با واحد متر
g: عدد گرانش با واحد متر بر مجذور ثانیه (معمولاً 10 در نظر گرفته میشود)
f: ضریب اصطکاک بیبعد
ΔPf : مقدار افت فشار اصطکاکی با واحد کیلو پاسکال
برای استفاده از این رابطه، نیاز به ضریبی داریم که از دیاگرام مودی به دست میآید. برای محاسبهی این ضریب باید یک کمیت بیبعد به نام عدد رینولدز طبق رابطهی زیر محاسبه شود.
μ: لزجت آب با واحد کیلوگرم بر متر بر ثانیه (معمولاً 0/001 در نظر گرفته میشود)
Re: عدد بدون بعد رینولدز
بیشتر بخوانید: نحوه عملکرد پمپ طبقاتی
برای پیدا کردن ضریب اصطکاک نیاز به دو داده داریم. اولین داده، عدد رینولدز است که از رابطهی بالا محاسبه میشود و دومین داده، زبری نسبی سطح است که از جنس سیال مشخص میشود. مقدار زبری سطح برای تعدادی از مواد در گوشهی پایین و سمت چپ دیاگرام مودی داده شده است. با تقسیم زبری سطح بر قطر داخلی لوله، مقدار زبری نسبی به دست میآید.
برای مثال در یک ساختمان طول کل لوله 20 متر است. سرعت آب در لوله 2 متر بر ثانیه و قطر لوله یک اینچ در نظر گرفته شده است. با تبدیل قطر به واحد متر، مقدار قطر 0/0254 به دست میآید. با این اطلاعات، عدد رینولدز مقدار زیر به دست میآید:
جنس لوله را چدن فرض میکنیم؛ بنابراین مقدار زبری نسبی از رابطهی زیر به دست میآید:
در رابطهی بالا مقداری زبری را که برحسب میلیمتر دادهشده، به متر تبدیل کردهایم.
حال با داشتن مقادیر، عدد رینولدز را از خط افقی پیدا کرده و روی عدد موردنظر یک خط عمودی میکشیم. توجه کنید که محور عدد رینولدز بهصورت لگاریتمی ترسیم شده است. سپس نمودار مربوط به زبری نسبی را پیدا میکنیم. در این مثال، نمودار موردنظر ششمین نمودار از سمت بالاست. اکنون نقطهای که نمودار خط عمودی رسم شده را قطع کرده پیدا میکنیم و از این نقطه یک خط افقی به سمت محور عمودی سمت چپ رسم میکنیم. این خط در هر مقدار که محور عمودی سمت چپ را قطع کرد، ضریب اصطکاک به دست میآید. در این مثال مقدار ضریب اصطکاک عدد 0/04 به دست میآید. حال مقادیر را در معادلهی دارسی وایسباخ قرار میدهیم.
ΔPm: مقدار افت فشار محلی با واحد کیلوپاسکال
K: ضریب بیبعد افت فشار محلی
ضریب بیبعد افت فشار محلی با استفاده از جدول زیر بدست میآید:
دسته | نوع | مقدار K | شکل |
---|---|---|---|
زانویی ها | اتصال فلنجدار معمولی 90 درجه |
0/3 | |
اتصال رزوهدار معمولی 90 درجه |
1/5 | ||
اتصال فلنجدار با شعاع زیاد 90 درجه |
0/2 | ||
اتصال رزوهدار با شعاع زیاد 90 درجه |
0/7 | ||
اتصال فلنجدار با شعاع زیاد 45 درجه |
0/2 | ||
اتصال رزوهدار معمولی زیاد 45 درجه |
0/4 | ||
خم بازگشتی 180 درجه | خم بازگشتی 180 درجه فلنجدار | 2 | |
خم بازگشتی رزوهدار 180 درجه | 5/1 | ||
اتصالات T شکل | جریان خطی فلنجدار | 0/2 | |
جریان خطی رزوهدار | 0/9 | ||
جریان انشعابدار فلنجدار | 1 | ||
جریان انشعابدار رزوهدار | 2 | ||
شیر ها | کرهای کاملاً باز | 10 | |
زاویهای کاملاً باز | 2 | ||
دروازهای کاملاً باز | 0/15 | ||
دروازهای یکچهارم بسته | 0/26 | ||
دروازهای یکدوم بسته |
2/1 | ||
دروازهای سهچهارم بسته | 17 | ||
یکطرفه، جریان به سمت جلو | 2 | ||
یکطرفه، جریان به سمت عقب | ∞ | ||
شیر توپی کاملاً باز | 0/05 | ||
شیر توپی یک سوم بسته | 5/5 | ||
شیر توپی دو سوم بسته | 210 |
برای مثال اگر در یک ساختمان 4 اتصال رزوهدار معمولی 90 درجه و یک شیر یکطرفهی جریان به سمت جلو وجود داشته باشد، مقدار ضریب افت فشار محلی از رابطهی زیر به دست میآید:
و مقدار افت فشار از رابطهی زیر به دست میآید:
مجموع دو افت فشار، مقدار افت فشار کلی را نشان میدهد:
معمولاً افت فشار را با تقسیم کردن بر حاصلضرب چگالی در ضریب گرانش، با واحد متر مینویسند تا سایر محاسبات آسانتر گردد.
ضریب 1000 برای تبدیل کیلو پاسکال به پاسکال است. در این مثال با جایگذاری مقادیر، مقدار افت فشار 0/79 متر به دست میآید.
هد موردنیاز همان ارتفاعی است که پمپ باید آب را تا آن نقطه پمپاژ کند. برای محاسبهی هد کل، مقدار افت فشار، ارتفاع و فشار موردنیاز در محل مصرف را باهم جمع میکنیم. فرض کنیم ارتفاع عمودی ساختمان 10 متر باشد و فشار 1/5 اتمسفر در محل مصرف نیاز باشد که معادل 15 متر است. با جمعکردن مقادیر، هد کل برابر 25/79 متر به دست میآید.
3- توان موردنیاز پمپ
با داشتن مقادیر دبی و هد، میتوان توان موردنیاز پمپ را محاسبه کرد. مقدار توان عبارت است از:
p: توان پمپ با واحد کیلووات
Q: دبی با واحد لیتر بر دقیقه
η: راندمان بیبعد پمپ که توسط سازنده تعیین میشود. (برای اکثر پمپها در حدود مقدار 0/7 است)
4- NPSH: هد مکش کل مثبت یکی از کمیتهای اصلی برای انتخاب و طراحی پمپ محسوب میشود و انتخاب درست این کمیت برای کار کردن پمپ بدون کاویتاسیون، ضروری است. درواقع این کمیت مقدار فشار موردنیاز ورودی برای پمپ است و طبق رابطهی زیر با واحد متر محاسبه میشود:
Pa : فشار هوا با واحد متر (معمولاً مقدار 10 متر دارد)
Pv : فشار بخار آب با واحد متر (معمولاً 0/023 متر در نظر گرفته میشود.)
Z : ارتفاع آب تا پمپ (اگر پمپ پایینتر از آب باشد مثبت و اگر بالاتر باشد، منفی در نظر گرفته میشود)
توانایی خواندن منحنیهای پمپ برای انتخاب پمپی با عملکرد صحیح و طول عمر زیاد ضروری است. اگر شما تجربهای در زمینهی استفاده از پمپها ندارید، استفاده از این منحنیها در ابتدا سخت و گیجکننده به نظر میرسد اما با مقداری آشنایی میتوان منحنیها را تحلیل کرد. در این بخش، منحنیهای پمپ گریز از مرکز که بیشترین استفاده در کاربردهای خانگی را دارد، بررسی میکنیم.
وقتی به منحنی یک پمپ نگاه میکنید، کمیتهای زیادی میبینید که حائز اهمیت هستند اما در اکثر مواقع، انتخاب پمپ بر اساس بهترین نقطهی عملکرد یا BEP انجام میشود. در نقطهیBEP، بازده پمپ به مقدار حداکثر خود میرسد و پمپ بهترین و روانترین عملکرد را دارد و همچنین تمام مشخصات هندسی پمپ نیز بر اساس شرایط این نقطه طراحی شدهاند. استفاده از این نقطه برای عملکرد، حداکثر طول عمر پمپ را تضمین میکند.
برای شروع استفاده از منحنیهای پمپ، یک نمونه را بررسی کرده و بخشهای متخلف نمودار را توضیح میدهیم.
1- قسمت عنوان و مشخصات پمپ: در این قسمت اطلاعاتی مانند نام مدل، سرعت، اندازه و سایر مشخصات پمپ بیان میشوند. در برخی پمپها این جدول بهصورت جداگانه ارائه میشود.
2- جریان: معمولاً محور افقی نمودار، نشاندهندهی دبی جریان است. در اکثر نمودارها، واحدهای استاندارد و واحدهای انگلیسی باهم نمایش داده میشوند. در این نمودار نیز دو واحد گالون بر دقیقه و مترمکعب بر ساعت را داریم. نقطهی انتخابشده بر روی محور افقی نمودار این پمپ را 75 مترمکعب بر ساعت در نظر میگیریم.
3- هد: محور عمودی مقدار هد را نشان میدهد. در این نمودار محور عمودی سمت چپ واحد متر و محور عمودی سمت راست، واحد فوت دارد و هد انتخابشده را 30 متر در نظر میگیریم.
4- قطر پروانه: در برخی موارد، نقطهی عملکرد، مناسب برای حداکثر قطر پروانه نیست. برای جبران این مشکل در پمپهای گریز از مرکز، امکان کاهش قطر پروانه وجود دارد. کاهش قطر پروانه، پمپ را برای عملکرد موردنظر شما مناسب میسازد. این سایز در سمت چپ و روی نمودارها نشان داده شده است. برای انتخاب ما، سایز مناسب بین 10 و 11 اینچ قرار دارد بنابراین قطر 10/5 را انتخاب میکنیم.
5- توان: نمودارهای توان با خطهای نقطهدار که بهصورت نزولی هستند، نشان داده شدهاند. معمولاً واحد این نمودارها، اسب بخار یا hp است. برای نقطهی انتخابی ما توان بین 10 و 15 اسب بخار قرار دارد که بهصورت تقریبی، مقدار 12 اسب بخار را نشان میدهد.
6-NPSHR: هد کل مکش مثبت موردنیاز یکی از مهمترین کمیتهای پمپ است. این کمیت کمترین مقدار فشار ورودی است تا پمپ بتواند بر تلفات ورودی غلبه کند. دو نوع NPSH وجود دارد، یکی NPSH در دسترس و دیگری NPSH موردنیاز. مقدار دادهشده در نمودار همان مقدار موردنیاز است و مقدار در دسترس بسته به شرایط استفادهی پمپ، باید محاسبه شود. منحنیهای مربوطه با خطوط منقطع با واحد فوت نشان داده شدهاند. مقدار NPSHR برای نقطهی انتخابی ما، حدود 6 فوت است.
7- بازده: برای انتخاب پمپ، بازده از معیارهای اصلی است. تعریف بازده در منحنی، مقدار انرژی انتقال داده شده به سیال بر انرژی مصرفی کل است. منحنیهای بازده در نمودار از 36 تا 64 درصد کشیده شدهاند. نقطهی انتخابشده در محدودهی بازده حداکثر یعنی 64 درصد قرار گرفته پس انتخاب دبی و هد درست انجام گرفته است.
8- حداقل جریان: در پمپهای گریز از مرکز، مقدار حداقلی برای جریان وجود دارد که برای دبیهای پایینتر از آن، پمپ نمیتواند گرمای ایجادشده را دفع کند و دچار مشکل میشود. در سمت چپ نمودار، منحنی حداقل جریان با خط ضخیم عمودی نشان داده شده است. برای نقطهی انتخابی ما، حداقل دبی حدود 10 مترمکعب بر ساعت است. استفاده از پمپ در دبی پایینتر، باعث کاهش شدید طول عمر پمپ میشود.
انواع دیگر منحنیهای پمپ مانند منحنی برای سرعتهای مختلف نیز وجود دارد اما در اکثر استفادههای خانگی، سرعت پمپ ثابت است؛ بنابراین در این بخش، این نوع منحنیها بررسی نمیشوند.
کلید فشار، جزئی از سیستمی است که فشار منبع آب را بررسی کرده در صورت نیاز، پمپ را روشن یا خاموش میکند. فشاری که در آن پمپ روشن یا خاموش میشود، نقاط تنظیم پمپ نامیده میشوند و در اکثر پمپها برای فشارهای 2 و 3/5 اتمسفر انتخاب میشوند؛ بنابراین زمانی که فشار منبع از 2 اتمسفر پایینتر باشد، کلید فشار، پمپ را روشن کرده و زمانی که فشار به 3/5 اتمسفر برسد، کلید فشار، پمپ را خاموش میکند.
کلیدهای فشار از قطعات متعددی از جمله پیچ تنظیم، دیافراگم، اهرم و اتصالات تشکیل شدهاند. پیچ تنظیم، مقدار نیروی فنر را تنظیم میکند. نیروی فنر میتواند فشار روشن و خاموش شدن پمپ را تنظیم کند.
بیشتر بخوانید: پمپ مگنتی چیست؟
عملکرد کلید فشار وابسته به فشار آب است. فشار آب نیرویی را به دیافراگم وارد میکند که در جهت عکس نیروی فنر است. هر زمان که نیروی دیافراگم بیشتر باشد، کلید روشن میشود و برعکس.
کنترلر پمپ خانگی
کنترلر پمپ آب خانگی یک سیستم هوشمند و اقتصادی است که برای مدیریت فشار آب طراحی شده است. این سیستم تاخیر در عملکرد را کاهش میدهد، ارتعاشات را به حداقل میرساند و امکان کنترل دقیق آب را فراهم میکند. یک کنترلر خودکار پمپ جایگزین 6 بخش از پمپ میشود:
تمام این قطعات به یک سیستم هوشمند و کارا تبدیل شدهاند. کنترلر پمپ برای سیستمهای خانگی کارایی بالایی دارد و این کارایی همراه با یک پمپ افزایندهی فشار بیشتر میشود.
استفاده ازکنترلر باعث افزایش طول عمر سیستم شده و از روشن شدن پمپ زمانی که سیال داخل آن وجود ندارد، جلوگیری میکند اما هزینهی اولیهی پمپ را افزایش میدهد.
اگرچه پمپها توسط تکنسینها نصب میشوند، شما میتوانید خودتان پمپ را نصب کرده و از هزینهی اضافی جلوگیری کنید. در این بخش نحوهی نصب یک پمپ آب خانگی را بررسی میکنیم.
اولین مرحله برای شروع نصب، آمادهسازی است که یکی از ضروریترین مراحل نصب پمپ است. ابتدا ابزارها و وسایلی که برای نصب نیاز خواهند شد را فراهم کنید. این وسایل شامل لولههای آب، کابلهای الکتریکی، انبردست، آچار، لنت، پیچها و پیچگوشتی میشود.
پس از آمادهسازی، محل نصب دوشاخهی پمپ را تعیین کنید. محل اتصال پمپ به برق باید نزدیک باشد. سپس محل مناسب را برای پمپ فراهم کنید. در اکثر ساختمانها، پمپ در حیاط پشتی یا پارکینگ نصب میشود. از ورقههای آهنی یا چوبی برای ساخت محفظهای برای پمپ استفاده کنید تا پمپ از آسیبهای خارجی در امان باشد. پسازآن ورودی و خروجی پمپ را به ورودی آب ساختمان و لولهی تغذیه متصل کنید.
حال نوبت به اتصالات الکتریکی میرسد. تمام اتصالات الکتریکی را طبق دستورالعمل سازنده متصل کنید و سپس اتصالات را محکم کنید.
در شکل زیر نقشهی اتصال لولهها به پمپ و مخزن آب را مشاهده میکنید.
اگر برای اولین بار پمپ را روشن میکنید یا مدت زیادی از استفاده از پمپ گذشته، باید پمپ را پر از آب کنید. برای این کار مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید:
1- پمپ را خاموش کرده و از برق جدا کنید. از خاموش بودن پمپ اطمینان حاصل کنید.
2- محل دریچهای که به داخل پمپ راه دارد را مشخص کنید.
3- تمام قسمتهای پمپ، لولهها و شیرها را برای وجود آسیب بررسی کنید.
4- یک شلنگ آب که به منبع دیگری متصل است را تهیه کنید. از تمیز بودن آب داخل شلنگ مطمئن شده و در صورت نیاز تا زمانی که آب خروجی تمیز شود، آب را باز کنید.
5- تمام شیرهای یکطرفه را باز کنید.
6- شلنگ را درون دریچهی ورودی پمپ وارد کرده و آب را باز کنید تا پمپ پر از آب شود. در ابتدا صدای هوا را که خارج میشود خواهید شنید که کاملاً طبیعی است.
7- بعد از پر شدن تمام محفظه، آب را بسته و دریچه را مانند حالت اول محکم کنید. حال با اتصال پمپ به برق و شروع به کار آن، آب توسط پمپ جریان مییابد.
8- در برخی موارد نیاز است تا تمام مراحل ذکرشده یک یا دو بار تکرار شوند تا پمپ بهدرستی کار کند.
نگهداری از پمپ آب خانگی، کار جذابی نیست ولی برای تضمین کار کردن پمپ در مواقع نیاز، ضروری است. اگر سیستم آبرسانی را به یک تیم فوتبال تشبیه کنیم، نگهداری از پمپ نقش مدافع را دارد؛ بااینکه نقش مستقیمی در نتیجه ندارد، در صورت نبودن باعث شکست کل تیم میشود. توجه به اطلاعات زیر برای تدوین برنامهی نگهداری از پمپ میتواند مفید باشد.
ممکن است مشکل کار نکردن یا ایراد پمپ برای خانهی شما نیز پیش آمده باشد. در این شرایط یا باید با یک تعمیرکار تماس بگیرید که هزینه و وقت زیادی صرف این کار میشود یا با دانستن تعدادی از ایرادهای رایج پمپها میتوانید در اکثر موارد، خودتان پمپ را تعمیر کنید. در این بخش تعدادی از مشکلاتی که ممکن است در پمپهای مختلف پیش آید را بررسی میکنیم.
بیشتر بخوانید: کاربرد پمپ روغن داغ
1- پمپ شروع به کار نمیکند.
در این مورد از اتصال برق مطمئن شوید. برای بررسی اتصال موارد زیر را بررسی کنید:
اگر بررسی و اعمال تغییرات موارد بالا نشان داد که موتور و پروانه شروع به حرکت نمیکنند، نیاز به تعمیر یا تعویض قطعات الکترونیکی دارید. الکتروموتور پمپ ممکن است به دلیل اتصال یا گرمای زیاد یا خرابی خازن دچار مشکل شده باشد.
2- فشار کم آب در مخزن: در این مورد، فشار مخزن را توسط فشارسنج مخزن و یک فشارسنج خارجی بررسی کنید. اگر فشار آب کمتر از فشار کلید قطع و وصل کننده باشد، اهرم شروع یا روشن را نگهدارید. در این مورد پمپ باید شروع به کار کند. برای انجام این کار مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید:
اگر کلید فشار قابلیت محافظت از پمپ را نداشته باشد، پمپ را خاموش نگه دارید تا آسیبی به آن نرسد.
3- روشن نشدن کلید فشار: در این مورد به دلیل افت فشار در فشارسنج، کلید شروع به کار نمیکند. برای حل این مشکل، موارد زیر را بررسی کنید:
4- خاموش نشدن پمپ: علت کار کردن بدون توقف پمپ در اکثر مواقع، یکی از موارد زیر است:
5- پمپ کار میکند اما فشار آب کم است.
6- پمپ کار میکند اما آب کم پمپاژ میشود با بهکلی آبی پمپاژ نمیشود.
تمام شیرها را بررسی کنید و مطمئن شوید هیچکدام از شیرها بسته یا نیمه بسته نباشند. اگر ولتاژ ورودی پمپ افت کند، پمپ با سرعت پایینتری کارکرده و نمیتواند وظیفهی خود را بهدرستی انجام دهد. همچنین اگر مقداری از آببندی پمپ آسیبدیده باشد، این مشکل به وجود میآید.
همچنین از عوامل بروز این مشکل لولههایی هستند که کوچکتر از اندازهی مناسب انتخاب شدهاند یا براثر رسوب یا گیرکردن اجسام جامد، مسدود شدهاند.
شرکت صنایع پمپیران در سال ۱۳۵۴ هجری شمسی با نام صنایع پمپسازی ایران تأسیس گردیده و تولید انواع پمپ و الکتروموتورهای شناور را تحت لیسانس KSB آلمان آغاز نمود. پمپیران در سال ۱۳۶۵ هجری شمسی ساخت محصولات سفارشی را آغاز نمود و موفق شد برای اولین بار صنعت پمپ را در کشور بومیسازی نموده و به خودکفایی برسد.
پمپیران که اکنون بهعنوان برترین پمپ ساز خاورمیانه شناخته میشود با بهکارگیری آخرین ابداعات و پیشرفتهای فنّاوری در صنعت پمپسازی جهان، محصولات خود را ارتقاء داده و در تأمین نیاز صنایع گوناگون و صنعت آب کشور موفقیتهای چشمگیری به دست آورده است. این شرکت، شرکتهای زیرمجموعهی زیادی مانند شرکت نوید موتور، شرکت نوید سهند و شرکت تلمبه سازان تبریز دارد.
شرکت سمنان انرژی فعالیت خود را از سال 1996 آغاز کرد و هماکنون از شناختهشدهترین شرکتهای تولید پمپ در ایران است. این شرکت تولیدات خود را در انواع مدلهای خانگی و صنعتی و با سایزهای مختلف به بازار عرضه میکند.
آبروان در سال 1378 شروع به ساخت انواع پمپ آب کشاورزی و آبرسانی کرده است و با تکیهبر تخصص و دانش داخلی و به کمک واحد کنترل کیفی مجهز، توانسته خدمات شایستهای را ارائه دهد. محصولات شرکت آبروان بر اساس استاندارد DIN24255 و TUV آلمان در تمامی مراحل از تهیه مواد خام تا مونتاژ و خدمات پس از فروش، استانداردهای مربوط به ISO 9001 را رعایت میکنند. پمپ آبروان یکی از بهترین نشانهای تجاری پمپسازی در ایران است.
گروه صنعتي ديزلساز با بيش از چهار دهه تجربه درزمینهی توليد، مونتاژ و واردات انواع پمپ، الكتروموتور و … از شرکتهای معتبر ایران درزمینهی پمپسازی است و داراي نمايندگي انحصاري شركتهاي گوناگونی در ایران است.
جهت خرید پمپ آب خانگی و مشاوره تخصصی با کارشناسان فروش شرکت آتور صنعت و دریافت کاتالوگ و لیست قیمت پمپ آب خانگی با شماره 32004-031 تماس حاصل فرمایید.
عنوان | قیمت |
---|---|
قیمت پمپ آب خانگی پنتاکس | جهت دریافت لیست قیمت خرید پمپ آب خانگی با شماره 32004-031 تماس بگیرید. |
لیست قیمت پمپ آب خانگی کالمو | |
قیمت پمپ آب خانگی لئو | |
لیست قیمت پمپ آب خانگی پدرولا | |
قیمت پمپ آب خانگی ارس | |
لیست قیمت پمپ آب خانگی سایر | |
قیمت پمپ آب خانگی داب | |
لیست قیمت پمپ آب خانگی هیدران | |
قیمت پمپ آب خانگی تایفو | |
لیست قیمت پمپ آب خانگی اسپرونی | |
قیمت پمپ آب خانگی الکتروژن | |
لیست قیمت پمپ آب خانگی لوما | |
قیمت پمپ آب خانگی ابارا |
نقد و بررسی در "پمپ آب خانگی"