در حوزه تجهیزات مربوط به تهویه و جریان هوا، خیلی مواقع افراد نام فن مکنده و فن دمنده را اشتباهی به جای هم به کار می‌برند. اما فراموش نکنید تفاوت فن دمنده و مکنده (که به ترتیب به نام بلوئر و ساکشن هم شناخته می‌شوند) برای انتخاب دقیق و عملکرد بهینه اهمیت انکارناپذیری دارد.

فن‌ و هواکش اصولاً سیستم‌هایی هستند که با هدف گردش و جابجایی هوا طراحی شده‌اند. تفاوت دمنده و مکنده از نظر شیوه عملکرد در گردش هوا، فشار تولیدی و جهت پرتاب باد، سبب می‌شود تا هریک کاربرد مشخصی در صنایع داشته باشند.

برای مقایسه فن دمنده و مکنده در یک کلام، می‌توانیم بگوییم فن دمنده میزان هوای کمی را با فشار بالا به جهت معین پرتاب می‌کند ولی طرز کار مکنده به این صورت است که حجم زیاد گاز با فشار پایین، از محیط کشیده شده و از سوی دیگر تخلیه می‌شود.

تشخیص تفاوت فن دمنده و مکنده، امر مهمی است که پیش از خرید هر تجهیز فن‌دار باید درنظر بگیرید. در این مقاله از آتور صنعت، به مقایسه فن دمنده و مکنده از حیث تفاوت‌های عملکردی و فنی می‌پردازیم تا بهتر درک نمایید که هر گزینه، دقیقاً چه نوع نیازی را برطرف می‌کند.

انواع فن دمنده و مکنده

پیش از ورود به جزئیات تفاوت فن دمنده و مکنده، لازم است با ماهیت و اصول عملکرد این تجهیزات آشنا شویم. درک درست از دینامیک جریان هوا و نسبت فشار در این دستگاه‌ها نقش مهمی در انتخاب صحیح تجهیزات متناسب با نیازهای صنعتی دارد.

فن دمنده (Blower Fan) با استفاده از یک پروانه یا روتور، هوا یا گازها را به حرکت درمی‌آورد. در ساختار فن دمنده، پروانه‌ها هوای ورودی را از مرکز به داخل می‌کشند و با استفاده از نیروی گریز از مرکز، آن را با فشار بالا به بیرون هدایت می‌کنند. نتیجه ایجاد جریان پرفشاری است که به فن‌های دمنده‌ اجازه می‌دهد هوا را درون کانال‌ها، لوله‌ها یا مسیرهایی با مقاومت بالا هدایت کنند.

هدف اصلی هر دو فن دمنده و مکنده جابه‌جایی هوا و حفظ تازگی محیط است، اما دمنده‌ها با فشار بالاتری کار می‌کنند. به همین دلیل برای کاربردهایی که به جریان هوای متمرکزتر و دقیق‌تر نیاز دارند، گزینه مناسبی محسوب می‌شوند.

فن‌های مکنده (Suction Fan) برای جابه‌جایی حجم زیادی از هوا با فشار کمتر طراحی شده‌اند. این نوع فن‌ها در مدل‌های گوناگونی تولید می‌شوند، از جمله فن‌های محوری (Axial)، سانتریفیوژی و خنک کننده یا مافین.

فن مکنده به عنوان تجهیز چرخشی عمل می‌کند. تیغه‌های پروانه این مدل فن به گونه‌ای طراحی شده‌اند که هوا را از یک سمت مکش کرده و از سمت دیگر به بیرون می‌فرستند. این حرکت چرخشی، هوا را در محیط به گردش درمی‌آورد و برای تهویه فضا مناسب است.

انواع فن دمنده

1. فن دمنده سانتریفیوژ

این مدل به عنوان پرکاربردترین نوع دمنده شناخته می‌شود. در این ساختار، هوا از محور وارد می‌شود و سپس به‌صورت شعاعی با زاویه حدود 90 درجه به بیرون پرتاب می‌گردد. فن‌های دمنده سانتریفیوژ در شرایطی عملکرد عالی دارند که فشار استاتیکی متوسط تا بالا مورد نیاز باشد، مثل سیستم‌های کانال‌کشی یا فیلترهای صنعتی.

پروانه‌های خمیده به جلو یا فوروارد این مدل فن دمنده، در مقایسه با سایر مدل‌ها دبی هوای بیشتری در ابعاد مشابه تولید می‌کنند، اما بازده کمتری دارند و نسبت به گردوغبار حساس‌ترند. پروانه‌های خمیده به عقب یا بکوارد عملکردی آرام‌تر و مقاوم‌تر در برابر ذرات سبک از خود نشان می‌دهند.

2. فن دمنده بازتولیدی (کانال جانبی)

در مدل فن دمنده ریجنریتیو یا بازتولید (Regenerative)، فشار از طریق شتاب‌دهی و بازچرخش مداوم هوا در یک کانال جانبی پیرامون پروانه به وجود می‌آید. این فرایند موجب تولید فشاری یکنواخت و جریان هوایی با پالس کم می‌شود. طراحی با آب بندی کامل و بدون روغن این مدل فن دمنده باعث می‌شود برای کاربردهایی که نیاز به هوای پاک و بدون آلودگی دارند، مانند هوادهی در پرورش آبزیان یا انتقال پنوماتیکی مواد، بسیار مناسب باشند.

3. فن دمنده جابجایی مثبت (روتاری وین، اسکرو و غیره)

در این نوع دمنده، حجم مشخصی از هوا یا گاز در هر سیکل به دام افتاده و به فضای خروجی رانده می‌شود. این ساختار امکان ایجاد فشار بالاتر را در ابعاد کوچک‌تر فراهم می‌کند.

در کاربردهای عملی، زمانی که سیستم به جریان هوای ثابت در برابر تغییرات فشار نیاز دارد یا گازهایی با چگالی بالا و گازهای خنثی باید منتقل شوند، دمنده‌های نوع جابجایی مثبت از نظر کنترل و پایداری عملکرد نسبت به نوع سانتریفیوژ برتری دارند.

4. فن دمنده توربو

این دسته از دمنده‌ها در واقع فن‌های سانتریفیوژ با دور بسیار بالا هستند که به کمک بلبرینگ‌های پیشرفته مثل بلبرینگ‎های مغناطیسی یا هوایی، در سرعت‌های زیاد کار می‌کنند. این فناوری باعث می‌شود دستگاه در ابعاد کوچک، توان تولید فشار قابل‌توجهی داشته باشد.

چنین ساختاری برای محیط‌هایی که محدودیت فضا، صدا یا وزن دارند، مانند هوادهی در تصفیه‌خانه‌های فاضلاب و فرایندهای اکسیداسیون صنعتی، بسیار مناسب است.

انواع فن مکنده

دسته‌بندی انواع فن مکنده و دمنده در بسیاری از موارد با یکدیگر همپوشانی دارد؛ البته فن‌های مکنده برای ایجاد فشار منفی و مکش هوا طراحی می‌شوند و نقش وکیوم هم دارند. در ادامه انواع متداول این مدل فن را بررسی می‌کنیم.

1. فن مکنده محوری یا فن مکش القایی

فن مکنده القایی یا محوری (Axial) هوا را از مقابل می‌کشد و در جهت جریان به بیرون می‌راند. این ساختار در محیط‌هایی با هوای تمیز و افت فشار کم بسیار مؤثر است. مزیت اصلی آن، جابه‌جایی حجم زیادی از هوا با مصرف انرژی پایین در شرایط مقاومت کم است. البته در صورت وجود موانع، فیلتر یا مسیرهای طولانی، عملکرد آن کم خواهد شد.

از این نوع فن مکنده در کاربردهایی که نیاز به جریان هوا در فواصل کوتاه و با مقاومت کم دارند، مانند تهویه عمومی یا خنک‌سازی محیط، استفاده می‌شود.

2. فن مکنده سانتریفیوژ یا فن جریان القایی

این مدل عملکردی مشابه فن دمنده سانتریفیوژ دارد اما در جهت معکوس کار می‌کند و فشار منفی را در سمت مکش ایجاد می‌کند. در این نوع طراحی، امکان مکش قوی از میان چندین کانال و مانع فراهم می‌شود و از همین رو در سیستم‌هایی مثل هودهای آزمایشگاهی، جمع‌آوری گردوغبار و تخلیه هوای آلوده بسیار پرکاربرد است.

از آنجا که اجزای داخلی این فن‌ها مشابه دمنده‌هاست، از تیغه‌های شعاعی و محفظه مشابه در این نوع فن مکنده استفاده می‌شود. در عمل هر زمان که نیاز به مکش هوا از میان فیلترها یا کانال‌های طویل وجود داشته باشد، فن مکنده سانتریفیوژ عملکرد بهتری نسبت به فن محوری دارد.

3. سیستم‌های وکیوم جت یا اجکتور

این سامانه‌ها در واقع فن مکانیکی نیستند و مکش را از طریق جریان سیال پرسرعت ایجاد می‌کنند. در این سیستم، سیالی مثل بخار یا هوای فشرده با سرعت بالا حرکت می‌کند و هوای اطراف را به دنبال خود می‌کشد تا خلأ نسبی ایجاد شود.

فن‌های مکنده وکیوم به دلیل سازگاری بالا با محیط‌های دارای دما یا خورندگی زیاد، در فرایندهایی مانند تقطیر خلأ یا صنایع شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. زمانی که محیط کاری برای فن مکانیکی مناسب نباشد، انتخاب این سیستم‌ها منطقی‌تر خواهد بود.

تفاوت فن دمنده و مکنده چیست؟

تفاوت فنی فن‌ دمنده و مکنده مربوط به میزان فشار استاتیک، جریان هوا و بازده انرژی آن‌ها می‌شود. درک این تفاوت‌ها اهمیت زیادی دارد، چون انتخاب درست تجهیزات صنعتی به نوع نیاز، شرایط محیطی و سطح عملکرد مورد انتظار بستگی خواهد داشت.

تفاوت دمنده و مکنده در شکل پروانه فن

وظیفه فن‌های دمنده معمولاً بر عهده پروانه‌های گریز از مرکز با تیغه‌های فوروارد یا شعاعی است. این نوع طراحی‌ها باعث ایجاد فشار استاتیک مفید در محفظه‌های فشرده می‌شوند.

فن‌های مکنده یا فن‌های خروجی، از همان پروانه‌های گریز از مرکز یا محوری بک‌وارد استفاده می‌کنند. نمونه‌های محوری شامل پروانه‌ای، تیوب اکسیال و وِین اکسیال هستند و زمانی کاربرد دارند که حجم هوای زیاد با فشار متوسط و جریان مستقیم مورد نیاز باشد.

مقایسه عملکرد فن دمنده و فن مکنده

پروانه‌های گریز از مرکز در فن‌های دمنده، انرژی هوا را با چرخاندن آن در جهت شعاعی افزایش می‌دهند و نیروی سرعت را به فشار تبدیل می‌کنند. این مورد از تفاوت‌های فن دمنده و مکنده، باعث می‌شود دمنده‌ها برای عبور دادن هوا از فیلترها، کویل‌ها و مسیرهای دارای افت فشار مناسب‌تر باشند.

تفاوت فن مکنده و دمنده از لحاظ پرفرمنس، اینجاست که نوع مکنده نقطه تمرکز عملکرد متفاوتی دارد. این فن‌ها افت فشار را در ناحیه ورودی متمرکز می‌کنند تا جریان را از مسیر سیستم به داخل بکشند و سپس به محیط یا دودکش هدایت کنند. بررسی عملکرد هر دستگاه باید طبق منحنی‌های آزمایش‌شده محصول و مطابق استانداردهای AMCA 210 و ASHRAE انجام شود.

مکانیسم جریان هوا

در مقایسه مکانیسم جریان هوا در فن دمنده و فن مکنده، باید به مفهوم فشار مثبت و منفی در سیستم توجه کنید.

در سیستم‌های دمنده، فشار مثبت در سمت خروجی فن ایجاد می‌شود تا هوا را از تجهیزات عبور بدهد. در سیستم‌های مکنده، فشار منفی جزئی در بخش ورودی شکل می‌گیرد تا هوا یا گاز را از نواحی گرم، جمع‌کننده‌ها یا محفظه‌ها به سمت بیرون بکشد. این مکانیسم در مواقعی که باید از نشت هوا به بیرون جلوگیری شود یا کنترل احتراق مدنظر باشد، اهمیت زیادی دارد.

برج‌های خنک‌کننده و بسیاری از سیستم‌های خروج هوا از فن مکنده استفاده می‌کنند، ولی ساختارهایی که باید هوادهی داشته باشند معمولاً بر پایه جریان دمنده طراحی می‌شوند.

تفاوت فن مکنده و دمنده در جهت گردش هوا

یکی از تفاوت‌ های فن دمنده و فن مکنده در جهت و شدت جریان هوای تولیدی آن‌هاست. فن‌های دمنده جریان هوایی متمرکز، پرقدرت و جهت‌داری ایجاد می‌کنند که می‌توان آن را به ناحیه مورد نظر هدایت کرد. این ویژگی باعث می‌شود در کاربردهایی مانند خشک‌کردن سطوح یا حذف گردوغبار، عملکرد بسیار مؤثری داشته باشند.

فن‌های مکنده جریان هوایی گسترده‌تر تولید می‌کنند که سطح وسیع‌تری را پوشش می‌دهد. به همین دلیل در مواردی که هدف، تهویه عمومی محیط یا خنک‌سازی تجهیزات است، از انواع فن مکنده استفاده می‌شود.

نسبت فشار فن مکنده و دمنده

یکی دیگر از تفاوت‌های اصلی در مقایسه فن دمنده و مکنده، نسبت فشار آنهاست. نسبت فشار یا Pressure Ratio نشان دهنده نسبت فشار خروجی دستگاه به فشار ورودی است و توانایی فن در فشرده‌سازی هوا را نشان می‌دهد. دمنده‌ها معمولاً نسبت فشاری بین 1.11 تا 1.2 دارند و می‌توانند هوا را تا حدی بالاتر از فشار اتمسفر فشرده کنند.

همین تفاوت در نسبت فشار باعث می‌شود فن‌های دمنده برای کاربردهایی که نیاز به جریان هوای متمرکز دارند، مانند خشک‌کردن یا حذف ذرات، مناسب‌تر باشند و فن‌های مکنده بیشتر در وظایفی مانند تهویه محیط یا خنک‌سازی تجهیزات به کار بروند.

نسبت فشار	نوع فن
مساوی یا کمتر از 1.11	مکنده
1.11 تا 1.2	دمنده سانتریفیوژی

بهره وری مصرف انرژی

از نظر بهره وری انرژی، تفاوت فن مکنده و دمنده بر اساس طراحی و نوع کاربرد تعیین می‌شود.به‌طور کلی، فن‌های مکنده در انتقال حجم بالای هوا با فشار پایین، نسبت به فن‌های دمنده کمتر انرژی مصرف می‌کنند. علت آن است که نسبت فشار فن‌های مکنده معمولاً کمتر از دمنده‌هاست و در نتیجه برای جابه‌جایی همان حجم از هوا، انرژی کمتری نیاز دارند. فن‌های DC و AC به دلیل صرفه‌جویی در انرژی و انعطاف‌پذیری بالا، در کاربردهای مختلف صنعتی و عمومی به‌کار گرفته می‌شوند.

فن‌های دمنده‌ به علت ایجاد فشار بالاتر برای فشرده‌سازی هوا، به توان بیشتری نیاز دارند اما با وجود این، از نظر مصرف انرژی هم بهینه محسوب می‌شوند. در شرایطی که نیاز به فشار بالاتر وجود داشته باشد، مثل فرآیندهای صنعتی یا سیستم‌های تهویه تخصصی، دمنده‌ها می‌توانند از لحاظ مصرف انرژی، به‌صرفه‌تر از فن‌های مکنده باشند.

نوع فن	کاربردها	میزان مصرف انرژی	دامنه بازدهی معمول
مکنده	انتقال هوای کم فشار در حجم بالا (مثل اکثر تجهیزات تهویه و خنک کننده وسایل الکترونیک)	پایین	60 تا 80 درصد
دمنده	کاربردهای پرفشار (فرایندهای صنعتی، انتقال پنوماتیک و تزریق باد)	بالا	40 تا 70 درصد

تفاوت کاربرد فن دمنده و مکنده

فن‌های دمنده، جریان هوا را در برابر مقاومت محیط به حرکت درمی‌آورند و برای کاربردهایی که کانال‌های تهویه، فیلتر، کویل‌، دمپر یا امثالهم با فشار استاتیک داشته باشند، انتخاب خوبی محسوب می‌شوند. این تجهیزات توان موتور را به افزایش فشار و جریان یکنواخت تبدیل می‌کنند و معمولاً در واحدهای تهویه مطبوع و انتقال هوا استفاده می‌شوند.

ساختار گریز از مرکز و محفظه مارپیچی (Scroll Housing) در فن‌های دمنده برای همین نوع عملکرد طراحی شده است و در اغلب راهنماهای انتخاب فن صنعتی، به‌صورت مستند ذکر می‌شود. بعضی از کاربردهای فن دمنده شامل موارد زیر هستند.

تأمین هوای واحدهای تهویه مطبوع با کویل‌ها و فیلترها (مناسب برای کنترل فشار استاتیک)؛
تأمین هوای احتراق یا هوای اجباری برای مشعل‌ها (فشار بالا و جریان پایدار)؛
انتقال پنوماتیکی و جمع‌آوری گرد و غبار (غلبه بر افت فشار در مسیر انتقال)؛
تأمین فشار مثبت در اتاق‌های تمیز یا واحدهای هوای جبرانی؛
خشک‌کردن و خنک‌سازی صنعتی در تونل‌های کنترل‌شده و کانال‌دار.

فن‌های مکنده برای تخلیه هوا و حفظ فشار منفی طراحی می‌شوند. در مواردی که نیاز به جابه‌جایی حجم زیاد هوا در مسیر باز دارید، بهتر است از فن‌های محوری استفاده کنید. زمانی که مسیر خروجی محدود است، فن سانتریفیوژ گزینه مناسب‌تری خواهد بود. کاربردهای فن مکنده عبارتند از:

تهویه سرویس‌های بهداشتی، هود آشپزخانه و تخلیه بخارات کارگاه‌ها (حفظ فشار منفی و حذف آلاینده‌ها)؛
بخش بازگشت یا تخلیه هوا در واحدهای تهویه مطبوع و سیستم‌های اکانومایزر؛
مکش اجباری در دیگ‌های بخار و کوره‌ها؛
تخلیه گرما و دود در انبارها و سالن‌های تولید (فن‌های محوری بزرگ روی سقف یا دیوار)؛
تخلیه هوای فرآیندی در سیستم‌های کانال‌دار دارای فیلتر یا اسکرابر (به‌کارگیری فن سانتریفیوژ برای کنترل فشار).

استانداردهای عملکردی

برای مقایسه دقیق عملکرد فن‌های دمنده و مکنده، باید به روش‌های آزمایشگاهی معتبر و استانداردهای بین‌المللی رجوع کنید. رایجترین استانداردهایی که برای فن‌های دمنده و مکنده وجود دارند عبارتند از:

ANSI/AMCA 210 / ASHRAE 51: این استانداردها شامل روش‌های آزمایشگاهی یکسان برای اندازه‌گیری جریان هوا، فشار، توان و راندمان در تمام انواع فن‌ها می‌شوند. برای مقایسه فن مکنده و دمنده از لحاظ منحنی عملکرد (P-Q-η) باید طبق این استاندارد آزمایش انجام داد.
ISO 5801:2017 (به همراه اصلاحیه A1 در سال 2025): ابن استاندارد بین‌المللی برای آزمون عملکرد با استفاده از مسیرهای هوای استاندارد است و شامل ارجاع به استانداردهای مرتبط برای آزمون در محل و صدا می‌شود.
استانداردهای مکمل: ISO 5802 برای آزمون در محل، ISO 13347 برای توان صوتی و ISO 13348 برای نحوه ارائه داده‌ها و تلورانس‌ها به کار می‌رود. در مواقعی که پارامترهای تفاوت فن دمنده و مکنده مثل صدا یا حدود خطای عملکرد اهمیت دارند، بهتر است از این مراجع استفاده کنید.
شاخص‌های راندمان انرژی نظیر FEI (شاخص انرژی فن): این ایندکس‌ها به‌صورت گسترده برای فن‌ها و دمنده‌های تجاری و صنعتی اعمال می‌شوند. در هنگام انتخاب تجهیزات، آخرین مقررات مربوط به راندمان را حتما چک کنید تا از انطباق با الزامات قانونی اطمینان حاصل شود.

برای مقایسه فن دمنده و فن مکنده در عمل، هنگام بررسی گزینه‌های مختلف حتماً از کارشناسان بخواهید داده‌های عملکردی دارای گواهی (براساس آزمایش AMCA یا ISO، چگالی هوا و سرعت کارکرد) ارائه بدهند و در صورت امکان، مقادیر راندمان FEI یا معادل آن را هم ذکر کنند. برای مقایسه واقعی، ارزیابی را در نقطه عملکرد واقعی سیستم (شامل دبی و فشار استاتیک) انجام دهید. تست در شرایط بدون بار یا جریان آزاد، درک دقیقی از تفاوت فن دمنده و مکنده به شما نخواهد داد.

محدوده پوشش

همانطور که گفتیم، فن مکنده جریان هوای زیادی را در فشار کم به راه می‌اندازد، هوای گرم یا آلوده را از محیط خارج می‌کند و برای عملکرد صحیح، نیازی نیست کانال کشی گسترده‌ای داشته باشد. از همین رو فن‌های مکنده برای تهویه فضاهای باز و وسیع مانند انبارها، کارخانه‌ها و آشپزخانه‌های صنعتی انتخاب مناسبی خواهند بود.

فن‌های دمنده‌ برای شرایطی مناسب‌ترند که باید هوای خروجی در مسیرهای طولانی‌تر یا از طریق سیستم کانال‌کشی پیچیده‌تری منتقل شود. این نوع دمنده‌ها معمولاً در فرآیندهای صنعتی، سیستم‌های استخراج دود و گاز و در بخش‌هایی از سیستم‌های تهویه مطبوع (HVAC) که تهویه موضعی موردنیاز است، کاربرد فراوان دارند.

آیا می‌توان از فن دمنده به جای مکنده استفاده کرد؟

با وجود تفاوت فن دمنده و مکنده، در برخی موارد کاربران می‌کوشند از یکی به جای دیگری استفاده کنند. اگر شما نیز قصد چنین کاری را داشتید، آگاه باشید که در برخی شرایط می‌توان از فن دمنده به عنوان مکنده و یا برعکس استفاده کرد. اما این کار تنها زمانی مجاز است که سه شرط اصلی زیر برقرار باشد:

عملکرد تاییدشده فن با شرایط کاری جدید مطابقت داشته باشد،
جهت چرخش و موقعیت پوسته برای کاربرد موردنظر درست تنظیم شود،
جنس و استاندارد ساخت فن با الزامات ایمنی و نوع جریان هوای عبوری هماهنگ باشد.

اگر هرکدام از این موارد رعایت نشود (به‌ویژه در مواردی مثل تخلیه چربی یا اروسل‌های چسبنده، دود یا گازهای خطرناک) نمی‌توان این دو فن را جایگزین یکدیگر کرد.

از منظر ایرودینامیک، انتخاب فن بر اساس منحنی سیستم فن دمنده یا مکنده انجام می‌شود. دستگاهی که هوا را از میان فیلترها و کویل‌ها عبور می‌دهد (فشار مثبت) و دستگاهی که هوا را از مسیر کانال‌ها یا تجهیزات تصفیه بیرون می‌کشد (فشار منفی)، هر دو بر اساس استانداردهای آزمون یکسانی طراحی می‌شوند. اگر هر دو مدل منحنی عملکرد تاییدشده داشته باشند، می‌توان نقطه عملکرد جدید را برای نقش تازه بررسی کرد و مشخص نمود که آیا اندازه و سرعت فعلی همچنان با منحنی عملکرد سازگار است یا خیر.

ساختار و جهت چرخش هم از عوامل مهم در قابلیت جایگزینی فن دمنده با مکنده و بالعکس هستند. فن‌های محوری معمولاً در نسخه‌های قابل برگشت یا با زاویه پره قابل تنظیم ساخته می‌شوند، لذا می‌توانند در هر دو جهت جریان هوا ایجاد کنند.

این ویژگی برای فضاهایی مانند تونل‌ها، سیستم‌های کنترل دود و تهویه فصلی بسیار کاربردی است. اما بیشتر فن‌های سانتریفیوژ با پوسته حلزونی قابلیت عملکرد معکوس ندارند. در صورت چرخش معکوس موتور، بازدهی دستگاه به‌شدت افت می‌کند و احتمال آسیب به موتور وجود دارد.

آخرین مسئله که در بررسی امکان استفاده از فن دمنده به جای مکنده باید درنظر بگیرید، محدودیت‌های مربوط به استانداردها و الزامات ایمنی هستند. مثلاً فن‌های تخلیه هوای آشپزخانه‌های صنعتی باید دارای تأییدیه مخصوص برای هوای حاوی چربی باشند که پیشتر بر اساس استاندارد UL 762 بود و اکنون تحت UL 705 Supplement SC قرار دارد.

بنابراین متوجه هستید که گذشته از مقایسه فنی مکنده و دمنده، یک فن تأمین هوای عمومی نمی‌تواند به جای فن تخلیه در چنین محیطی به کار برود. شرایط مشابهی برای سیستم‌های کنترل دود (بر اساس UL 705 Supplement SD) و محیط‌های خطرناک یا دارای غبار قابل اشتعال هم وجود دارد که در آنها ساختار مقاوم در برابر جرقه طبق استاندارد AMCA (در کلاس‌های A، B و C) یا مواد ویژه الزامی است.

نکات مهم در انتخاب فن مکنده و دمنده

هنگام خرید فن مکنده یا دمنده برای کاربردهای صنعتی، باید چند عامل کلیدی را در نظر بگیرید.

نیاز جریان هوا: ابتدا باید نرخ جریان هوا (CFM) و فشار استاتیکی موردنیاز سیستم خود را محاسبه کنید. این اطلاعات به شما کمک می‌کند اندازه و نوع فن یا دمنده مناسب را انتخاب کنید.
مقاومت سیستم: مقاومت اجزایی مانند کانال‌ها، فیلترها و سایر قطعات متصل را بررسی کنید تا مطمئن شوید فن انتخابی توانایی غلبه بر این مقاومت و ایجاد جریان هوا در حد موردنیاز را دارد.
بهره‌وری انرژی: میزان بهره‌وری انرژی از عوامل بسیار مهم در انتخاب و مقایسه فن دمنده و مکنده است. فن‌های کم‌مصرف در بلندمدت هزینه‌های عملیاتی را کاهش می‌دهند.
سازگاری متریال: همواره باید اطمینان حاصل کنید که جنس بدنه و اجزای فن با نوع گاز یا هوایی که در محیط کاری جریان دارد سازگار است، به‌ویژه در محیط‌های خورنده یا با دمای بالا.
سطح صدا: صدای تولیدی دستگاه را نیز در نظر بگیرید. در صورت امکان از مدل‌هایی استفاده کنید که قابلیت کاهش نویز دارند تا آلودگی صوتی محیط به حداقل برسد.

با توجه به این عوامل، می‌توانید از میان مدل‌های مختلف فن و دمنده، گزینه‌ای را انتخاب کنید که بیشترین سازگاری را با شرایط کاری و نیاز ولتاژ سیستم شما دارد. چه به دنبال فن تهویه باشید یا سیستم خنک‌کننده، در نظر گرفتن این نکات به شما کمک می‌کند تصمیمی آگاهانه و دقیق بگیرید.

جمع بندی

تفاوت فن دمنده و مکنده از نکات مهمی است که باید هنگام انتخاب دستگاه مناسب برای مصارف صنعتی درنظر بگیرید؛ در غیر اینصورت با نقص عملکرد و ایراد عملیاتی مواجه خواهید شد. فن‌های دمنده معمولاً برای فشارهای بالا گزینه بهتری هستند و فن‌های مکنده در هدایت مؤثر جریان هوا عملکرد قابل قبول‌تری دارند. در کنار این دو عامل، بهره‌وری انرژی و هزینه‌های نگهداری هم نقش تعیین‌کننده‌ای در انتخاب نهایی خواهند داشت.

با مقایسه فن مکنده و دمنده مشاهده خواهید کرد که این دو با وجود شباهت‌های عملکردی، هریک در حوزه خاصی از صنعت به کار می‌روند و انتخاب درست فن به بررسی ظرفیت، دوام و شرایط نگهداری بستگی دارد.

اگر سؤالات بیشتری در ارتباط با فرق دمنده و مکنده دارید، کارشناسان آتور صنعت با دانش فنی و تجربه تخصصی آماده راهنمایی و همراهی شما در تمامی مراحل انتخاب تا خرید فن مناسب هستند. برای ارتباط با همکاران ما می‌توانید از طریق مسیرهای آنلاین یا تلفنی، در ساعات کاری با واحدهای پشتیبانی و فروش تماس حاصل فرمایید.

سؤالات متداول تفاوت فن دمنده و مکنده

تفاوت اصلی بین دمنده و مکنده چیست؟ تفاوت اصلی دمنده و مکنده در فشار و حجم جریان هواست؛ دمنده هوا را با فشار بالا و حجم کمتر جابه‌جا می‌کند، ولی در فن مکنده حجم زیاد بیشتر و فشار پایینتر است.
چه‌وقت باید از فن دمنده استفاده کرد و چه‌وقت از فن مکنده؟ فن دمنده زمانی به‌کار می‌رود که نیاز به جریان هوای متمرکز و پرفشار باشد، مانند انتقال هوا در کانال‌ها. فن مکنده برای تهویه و خروج حجم زیاد هوا از محیط‌های بزرگ استفاده می‌شود.
نسبت فشار دمنده و مکنده چگونه است؟ دمنده‌ها نسبت فشار بالاتری نسبت به فن‌های مکنده دارند، زیرا برای غلبه بر مقاومت کانال‌ها و فیلترها طراحی شده‌اند، درحالی‌که مکنده‌ها فشار کمتر و جریان حجمی بیشتری ایجاد می‌کنند.
چه اجزایی در طراحی پروانه دمنده و مکنده متفاوت است؟ پروانه دمنده از پره‌های خمیده و فشرده نوع فوروارد برای ایجاد فشار بالاتر استفاده می‌کند، ولی پروانه فن مکنده دارای پره‌های بازتر بکوارد و مستقیم‌تر است تا حجم بیشتری از هوا را جابه‌جا کند.

به این نوشته امتیاز دهید: