دامداری صنعتی شامل روش‌های اصولی و علمی میشود که برای نگهداری و پرورش انواع دام بکار می‌روند. با افزایش تعداد دام در یک مکان، امکان شیوع و انتقال بیماری افزایش میابد و همین امر اهمیت رعایت نکات بهداشتی در دامداری‌های صنعتی را دوچندان می‌کند. البته که تهیه تجهیزات صنعتی مورد استفاده در دامداری هزینه‌هایی را به همراه دارد، اما امکانات مناسب به همراه رعایت اصول تغذیه و بهره‌مندی از دانش مرتبط در این زمینه می‌تواند مسیر را برای راه‌اندازی یک دامپروری هموارتر سازد.
در خصوص هزینه‌ها، بخش اعظم آن را تهیه علوفه و غذا و بخش دیگر را تجهیزات صنعتی مورد استفاده در دامداری تشکیل می‌دهند؛ بنابراین، خرید تجهیزات دامداری صنعتی که متناسب با اندازه و کارایی موردنظر فرد و تعداد دام‌ها باشد به تسریع پروسه سودرسانی کمک شایانی می‌کند.
بنابراین، در ادامه به ذکر برخی از امکانات دامداری‌های صنعتی می‌پردازیم:
تجهیزات دامداری صنعتی به‌طورکلی به دستگاه‌ها و ماشین‌آلات مربوطه، تجهیزات دستی و ابزار دامپزشکی تقسیم‌بندی می‌شوند.
تجهیزات دستی
تجهیزات دستی شامل ابزارآلاتی مانند البسه افرادی که در دامداری مشغول به کار هستند؛ مانند چکمه، دستکش، ماسک و ابزارهای دیگری همچون قیچی، انبردست، بیل، چهارشاخ، طناب، سطل، چراغ‌قوه، الک، باسکول و ترازو میشود.
علاوه بر موارد ذکر شده در بالا، اقلام دیگری نیز در این دسته قرار می‌گیرند که در ادامه به طور خلاصه توضیح داده شده‌اند.
آبخوری
از وظایف مهم در واحدهای دامداری تأمین آب موردنیاز دام‌ها است. به همین منظور از آب‌خوری‌ها در دو مدل دستی و یا اتوماتیک استفاده میشود.
آخور
آخور از تجهیزات موردنیاز برای خوراک دام است و باید به شکلی باشد که حیوان بتواند سر و گردنش را به‌سادگی و آسانی در آن حرکت دهد.
فرغون
فرغون‌ها در ابعاد مختلف و با اندازه لگن متفاوت تولید می‌شوند. فرغون‌های مورداستفاده در دامداری معمولاً دارای ظرفیت ۱۰۰ لیتر و بالاتر بوده و به دلیل ابعاد و اندازه‌بزرگ تری که نسبت به فرغون‌های معمولی دارند، گاهی اوقات به‌صورت دوچرخ ساخته می‌شوند.
دستگاه‌ها و ماشین‌آلات مربوطه
عمده تجهیزات صنعتی مورداستفاده در دامداری‌ها، دستگاه‌ها و ماشین‌آلاتی هستند که با مصارف خاص و باتوجه‌به ابعاد دامداری و تعداد دام، در مراکز پرورش دام بکار گرفته می‌شوند.
آسیاب
از تجهیزات دامداری صنعتی، آسیاب است. در دامداری‌ها به‌منظور ریز کردن مواد اولیه، کاهش رطوبت مواد در زمان هوادهی، حمل‌ونقل راحت‌تر علوفه و همچنین فراهم‌کردن امکان افزودن پودر و مواد معدنی عالی به خوراک دام، از آسیاب استفاده میشود.
منبع ذخیره آب
واحدهای دامداری به حجم زیادی آب نیاز دارند و به همین دلیل باید از مخازن ذخیره برای تأمین آب موردنیازشان استفاده کنند. منابع ذخیره آب به دو صورت افقی و عمودی در بازار موجود هستند و اکثر آنها قابلیت نصب در ارتفاع را نیز دارند. همچنین مخزن‌های کروی را می‌توان به‌صورت دفن شده یا نیمه دفن بکار برد.
شیر نوش
از دیگر امکانات دامداری‌های صنعتی، شیر نوش‌ها هستند. در دامداری‌ها برای تغذیه دام‌هایی که به هر دلیلی از مادر خود شیر نمی‌خورند و یا شیرخشک در دستور غذایی آنها قرار گرفته است، از شیر نوش استفاده میشود. شیر نوش با جنس‌های مختلف در ابعاد متفاوت به دو صورت دستی و اتوماتیک طراحی و تولید می‌شوند.
دستگاه پشم‌چین دستی یا برقی
چیدن و کوتاهی پشم دام، علاوه بر اینکه از راه‌های کسب درآمد برای دامداری‌ها است، به رشد و وزن‌گیری دام کمک می‌کند، از جذب حشرات به پشم و بدن آنها جلوگیری کرده و موجب کاهش استرس دام میشود. پشم‌چینی با استفاده از قیچی‌های مخصوص در دامداری‌های کوچک و با استفاده از دستگاه‌های برقی، به‌صورت مکانیزه در دامداری‌های صنعتی بزرگ انجام میشود.
لوازم گرمایشی و سرمایشی
سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی از مهم‌ترین تجهیزات دامداری‌های صنعتی هستند که با ابعاد و انواع مختلف در سوله‌ها و طویله‌های نگهداری دام از آنها استفاده میشود.
از انواع این سیستم‌ها می‌توان به هیترهای گازی و برقی و وسایل گرمایشی تابشی و خنک‌کننده‌ها اشاره کرد.
تجهیزات تهویه هوا
در مصارف دامداری از فن و سیستم تهویه برای چرخش هوای تازه و انتقال هوای آلوده به بیرون از فضای داخلی استفاده میشود. همچنین فن‌ها امکان ایجاد فشار منفی برای کنترل جریان هوا را فراهم می‌کنند.
موتورپمپ
در صنعت دامپروری، از زمان شیردوشی تا تولید محصول نهایی پمپ نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. بخش عمده‌ای از فرایند آب‌رسانی، تزریق دارو و جابه‌جایی و انتقال سیالات و مواد غذایی در دامداری‌ها به‌وسیله پمپ آب انجام میشود.
تأسیسات اطفا حریق
تأسیسات آتش‌نشانی یکی از مهم‌ترین بخش‌های هر تشکیلاتی است. این تجهیزات به‌منظور جلوگیری از ایجاد حریق و آتش‌سوزی گسترده بکار می‌روند. در دامداری‌ها به دلیل وجود علوفه خشک و اغذیه دام، در صورت ایجاد حریق، آتش به‌سرعت پخش میشود و بنابراین وجود این قبیل تأسیسات بسیار اهمیت دارد.
دستگاه‌های سم‌پاش
سم‌پاش وسیله‌ای است که برای توزیع یکنواخت مواد سمی و شیمیایی برای مراقبت از دام و جلوگیری از رشد حشرات در دامداری‌ها استفاده میشود و به دو صورت دستی و اتوماتیک در بازار موجود است.
در فرایند سم‌پاشی بسیار مهم است که توزیع مواد شیمیایی به‌صورت یکنواخت و با غلظت مناسب انجام شود تا آسیبی به دام نرسد.
دستگاه شیردوش
از پمپ‌ها و دستگاه‌های شیردوش برای دوشیدن شیر دام و انتقال آن به مخازن استفاده می‌کنند. در کنار پمپ تجهیزات دیگری مانند اتصالات و شلنگ‌های پلاستیکی نیز استفاده میشود. پمپ انتقال شیر در حقیقت یک پمپ خلأ است که باتوجه‌به دبی موردنظر و فواصل انتقال شیر می‌تواند دارای توان‌های متفاوتی باشد.
آسیاب و میکسر
آسیاب و میکسر ابزارهای برقی هستند که از آنها با ابعاد و ظرفیت مختلف برای میکس، خرد و آسیاب نمودن دانه‌های موجود در غذای دام مانند سویا، ذرت و غیره استفاده میشود.
ماشین بیلر
ماشین‌های بیلر در دامداری‌ها برای بسته‌بندی علوفه و غذای دام استفاده میشود. این امر به دامداران فضای بیشتری برای نگهداری علوفه می‌دهد.
تجهیزات دامپزشکی
یکی از حیاتی‌ترین موارد در مراکز دامداری، وجود تجهیزات پزشکی است. چرا که در صورت بروز مشکل برای هریک از دام‌ها، تا زمان رسیدن دامپزشک باید از این وسایل برای نجات جان دام استفاده کرد. برخی از این لوازم عبارت‌اند از:
دماسنج
دماسنج‌ها در مصارف پزشکی برای تشخیص بیماری و تب در دام بکار می‌روند. به دلیل اینکه دام‌ها مستعد ابتلا به چندین نوع عفونت و ویروس هستند و برای جلوگیری از هر نوع بیماری باید دمای دام‌ها بدن آنها به‌صورت منظم چک شود. علاوه بر موارد پزشکی، دماسنج‌ها برای تنظیم دمای محیط، بخصوص سوله نگهداری دام، بکار می‌رود.
مواد ضدعفونی‌کننده
در صنعت دامداری از مواد ضدعفونی‌کننده برای ضدعفونی‌کردن سالن‌های پرورش دام، سیستم‌های شیردوشی و مخازن حمل شیر، ابزار و تجهیزات، ضدعفونی حوضچه‌های ورودی، ضدعفونی خوراک دام، ضدعفونی آب آشامیدنی، ضدعفونی فضای کشتارگاه‌ها، ضدعفونی لاشه‌های گوشت، ضدعفونی خودروهای حمل دام و گوشت، ضدعفونی مخازن نگهداری آب و لوله‌های انتقال آب و ضدعفونی انبارها و مخازن نگهداری علوفه استفاده میشود.
دارو
در دامداری‌ها، باتوجه‌به بیماری‌های مختلفی که دام را درگیر می‌کند و تشخیص دامپزشک و نوع بیماری، داروهای متنوعی مورداستفاده قرار می‌گیرد. علاوه‌برآن، داشتن تعدادی سرنگ و سوزن برای انجام تزریقات از نیازهای هر دامداری است.
قرص خوران
در دامداری‌ها از این تجهیز جهت خوراندن قرص به دام استفاده میشود. این وسیله به عبور راحت‌تر قرص از حلق دام کمک می‌کند.
مکمل‌های غذایی
مکمل‌های غذایی که شامل انواع مواد معدنی مانند پودر صدف، دی کلسیم فسفات، نمک طعام، جوش‌شیرین، سنگ‌آهک و آنتی‌بیوتیک‌ها می‌شوند، برای کمک به رشد و تقویت سیستم ایمنی در اختیار دام قرار می‌گیرند.
پنس شماره‌زن و شماره گوش
از این ابزار برای مشخص و شناسنامه‌دار کردن دام‌ها استفاده میشود.
